Στον ποιητή Μιχαήλ Μήτρα ανήκει η αρχική έμπνευση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, η οποία εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου.
Ο Έλληνας ποιητής, το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη ημέρα γι’ αυτό.
Η ημέρα της εαρινής ισημερίας
Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998, στο παλαιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά.
Το σκεπτικό της απόφασης
Η Λύντια Στεφάνου, από τις γνωστές ποιητικές φωνές της Μεταπολεμικής Ποίησης, είπε ότι η πρώτη μέρα της Άνοιξης είναι η κατάλληλη για τη γιορτή της Ποίησης. Και ο Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης στην UNESCO, πρότεινε η 21η Μαρτίου η ημέρα να κηρυχτεί η Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης. Στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO, τον Οκτώβρη του 1999, η 21η Μαρτίου κηρύχτηκε η Παγκόσμια μέρα της Ποίησης. Να και το σκεπτικό της απόφασης:
«Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση”»…
«Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση»
Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες, καθώς και με τη Φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά «Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση».
Ό,τι σκοτώνεις είναι δικό σου για πάντα – 1996
Στίχοι: Γιάννης Αγγελάκας
Μουσική: Τρύπες
Σε θάβω και κλαίω,
κουρασμένη φωτιά,
το ξέρω πως φταίω,
που δεν υπάρχεις πια.
Μα τώρα μπορώ να σωπαίνω,
μπορώ να γελάω,
μπορώ να πετάω,
με δυο σπασμένα φτερά.
Μπορώ να πετάω,
με δυο διαλυμένα φτερά,
να σ’ αγαπάω,
κι ας μην υπάρχεις πια.
Μπορώ να σ’ ακούω,
μπορώ να σε βλέπω,
μπορώ να σ’ αγγίζω,
κι ας μην υπάρχεις πια.
Σαν πέφτει η νύχτα όλα γλυκαίνουν στην ψυχή μου,
γίνονται οι φόβοι μου χαρούμενα σκιάχτρα,
στήνουν χορό μες στο θεόρατο κελί μου,
μου τραγουδάει μια ξεκούρδιστη μπάντα…
Ό,τι σκοτώνεις είναι δικό σου για πάντα,
ό, τι σκοτώνεις είναι δικό σου για πάντα…
Σε θάβω και κλαίω,
ξοδεμένη φωτιά,
το ξέρω πως φταίω,
που δεν υπάρχεις πια.
Μα τώρα μπορώ να θυμάμαι,
μπορώ να ξεχνάω,
μπορώ να πετάω,
με δυο σπασμένα φτερά.
Μπορώ να πετάω,
με δυο διαλυμένα φτερά,
να σ’ αγαπάω,
κι ας μην υπάρχεις πια.
Μπορώ να σε φτάνω,
μπορώ να σε χάνω,
μπορώ να σ’ αγγίζω,
κι ας μην υπάρχεις πια.
Σαν πέφτει η νύχτα όλα γλυκαίνουν στην ψυχή μου,
γίνονται οι φόβοι μου χαρούμενα σκιάχτρα,
στήνουν χορό μες στο θεόρατο κελί μου,
μου τραγουδάει μια ξεκούρδιστη μπάντα…
Ό,τι σκοτώνεις είναι δικό σου για πάντα,
ό, τι σκοτώνεις είναι δικό σου για πάντα…
Η πόλη τιμά την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης
Φέτος κλείνουν 25 χρόνια από την εγκαθίδρυση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Με αφορμή την 25η επέτειο, η Εταιρεία Συγγραφέων, μη κερδοσκοπικό σωματείο που ιδρύθηκε το 1981 με επίτιμο Πρόεδρο τον Οδυσσέα Ελύτη, διοργανώνει το “Ποίηση και Κινηματογράφος” στον κινηματογράφο Τριανόν, με καλεσμένους τους Κάλλια Παπαδάκη, Άννα Αφεντουλίδου, Νίκος Γκέλιας, Κόρα Καρβούνη, Νάνα Παπαδάκη, Δημήτρης Παπανικολάου και Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, οι οποίοι μιλούν για τα κοινά ανάμεσα στις δύο μορφές τέχνης (21/3, 8 μ.μ.).
Το βιβλιοπωλείο Ιανός τιμά τον ποιητή Μήτσο Παπανικολάου, 80 χρόνια μετά τον θάνατό του. Στην εκδήλωση της Τρίτης 21/3 (7 μ.μ.), ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφοι, συνθέτες, τραγουδιστές και δημοσιογράφοι ετοιμάζουν ένα μεγάλο αφιέρωμα για την τέχνη της ποίησης, με highlight ένα ημίωρο ένθετο για τον Παπανικολάου από την ομάδα του Όγδοου με επικεφαλή τον Νίκο Αναγνωστάκη.
Την ίδια ημέρα, στις 8 μ.μ., η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης μετατρέπεται σε Παγκόσμια Ημέρα Ουτοπίας. Το Sozopolis ετοιμάζει μια ποιητική περφόρμανς σε επιμέλεια της Ευεγενίας Γραμμένου, στο πλαίσιο του έτους “Ποεμοκρατία 2088” που κήρυξε το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο.
Ο Κύκλος Ποιητών, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Θεοχαράκη, φέρνει στο αμφιθέατρου του κτιρίου μια σειρά βιντεοσκοπημένων ποιημάτων των Καβάφη, Σικελιανού, Σεφέρη, Σαχτούρη, Καρούζου, Μάτσης Χατζηλαζάρου, Ζωής Καρέλλη, Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, Γιώργου Ιωάννου, Κικής Δημουλά, Μάνου Ελευθερίου, Γιάννη Βαρβέρη και άλλων, με θέμα “η ποίηση μάς βρίσκει” (21/3 (8.30 μ.μ.).
Ακόμη, την Τετάρτη 22/3, στις 7 μ.μ., η Ελληνοαμερικανική Ένωση τιμά τον εμβληματικό σκηνοθέτη Στάνλεϊ Κιούμπρικ, στο πλαίσιο του αφιερώματος “Κορυφαίοι σκηνοθέτες-σπουδαίες αμερικανικές ταινίες”. Θα προβληθούν σκηνές από ταινίες-σταθμούς όπως “Η Λάμψη”, “2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος” και “Το Κουρδιστό Πορτοκάλι” και θα ακολουθήσει συζήτηση με τους κριτικούς κινηματογράφου Λουκά Κατσίκα και Γιάννη Ζουμπουλάκη.