Έλλη Πετρίδη Με τις ψήφους της ΝΔ πέρασε, την Τρίτη 21 Μαρτίου, παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού το νομοσχέδιο που ανοίγει διάπλατα την “κερκόπορτα” για την ιδιωτικοποίηση του νερού παρά τις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, κοινωνικών οργανώσεων και φορέων αλλά και χιλιάδων πολιτών που συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και κόντρα στις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ.
Πέρα από το «ηχηρό» ράπισμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο, εμμέσως πλην σαφώς, ζητά άμεση συμμόρφωση με την απόφαση κατοχύρωσης του δημοσίου ελέγχου στο νερό, σοβαρές είναι και οι ενστάσεις από το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής.
Σε μια έκθεση 64 σελίδων υπογραμμίζει ότι το νερό δεν είναι εµπορικό προϊόν και πως η ύδρευση συνιστά υπηρεσία κοινής ωφέλειας. Το Επιστημονικό Συμβούλιο παραθέτει το κοινοτικό πλαίσιο για την πολιτική ύδατος και τη νομολογία του ΣτΕ και, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζει ότι «τίθεται το ερώτηµα αν και κατά πόσον οι µεταβιβαζόµενες µε τον παρόν νοµοσχέδιο αρµοδιότητες στη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. συµβαδίζουν µε τη νομολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Αντιδράσεις για το νερό-Οι ενστάσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής
Σφοδρή ήταν η κριτική από την αξιωματική αντιπολίτευση κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια επί του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ. Στις παρεμβάσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, γίνεται λόγος για ένα αντισυνταγματικό και σε αντίθεση με πολλές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας νομοσχέδιο για την ιδιωτικοποίηση νερού και απορριμμάτων.
Αλλά και όλα τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης και οι βουλευτές τους που πήραν τον λόγο σφυροκόπησαν την κυβέρνηση καταγγέλλοντας την επιμονή της να ιδιωτικοποιήσει ένα δημόσιο αγαθό όπως το νερό, αλλά και για άλλες φωτογραφικές και πελατειακού χαρακτήρα ρυθμίσεις που περιέχονται στο εν λόγω νομοσχέδιο.
Σε δηλώσεις τους για το ίδιο θέμα, πολλοί φορείς υποστήριξαν ότι το νέο σχήμα ανοίγει το δρόμο για την «ιδιωτικοποίηση» των υπηρεσιών που σχετίζονται με το νερό. «Οι δημοτικές επιχειρήσεις είναι κοινοφελείς, μη κερδοσκοπικές, ανταποδοτικού χαρακτήρα», ανέφερε ο δήμαρχος Λαρισαίων, Απόστολος Καλογιάννης.
«Οι δημοτικές επιχειρήσεις ελέγχονται- η τιμολογιακή πολιτική από τα δημοτικά συμβούλια, οι προϋπολογισμοί από ορκωτούς λογιστές. Το σχέδιο νόμου αναφέρει ότι η νέα Αρχή εποπτεύει την εφαρμογή συμβάεων παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους. Άρα τι κάνει η κυβέρνηση; Διαμορφώνει αυτή την αγορά». «Η Δημοτική Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Λαρίσης ανακτά το 120% του κόστους, δηλαδή 20% παραπάνω και επιπλέον έχει απώλειες 28,5% σε πόσιμο νερό», απάντησε ο κ. Σκρέκας. «Αυτά θέλουμε να αλλάξουμε, δεν θέλουμε να ιδιωτικοποιήσουμε την παροχή νερού».
Αναλόγως, όπως επεσήμανε ο Γιώργος Παπαναστασίου, πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), «ούτε οι φορείς διαχείρισης απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) και οι δήμοι λειτουργούν στα πλαίσια της αγοράς, επομένως δεν αναπτύσσουν σχέσεις ανταγωνισμού», σημειώνοντας ότι κατά συνέπεια δεν έχει λογική η ένταξή τους σε μια ρυθμιστική Αρχή.
Τσίπρας: Η κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ θα ακυρώσει την ιδιωτικοποίηση του νερού
Τη δέσμευσή του ότι «μια προοδευτική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα ακυρώσει τη Ρυθμιστική Αρχή που ψηφίστηκε χθες στη Βουλή και κυρίως θα ακυρώσει κάθε πρόθεση, κάθε σκέψη για ιδιωτικοποίηση του δημόσιου αγαθού που λέγεται νερό» υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας σε συνάντηση που είχε με Πρωτοβουλία για το δημόσιο νερό που αποτελείται από συνδικάτα της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ και το δίκτυο περιβαλλοντικών οργανώσεων, στο γραφείο του στη Βουλή.
Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι «σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Νερού, και μετά το χθεσινό νομοσχέδιο ήρθε η στιγμή απέναντι σε αυτές τις προθέσεις ιδιωτικοποίησης και του νερού που είναι ένα δημόσιο αγαθό, να πούμε “φτάνει πια, ως εδώ, η ιδιωτικοποίηση του νερού δεν θα γίνει αποδεκτή”».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ άσκησε δριμεία κριτική στον πρωθυπουργό αναφέροντας ότι «η στρατηγική του κ. Μητσοτάκη σε όλα είναι στρατηγική της συγκάλυψης και της υποκρισία έναντι τη αλήθειας και της δικαιοσύνης που αποτελεί σήμερα απαίτηση της ελληνικής κοινωνίας».
Σχολίασε ότι «χθες αντί για ειλικρινείς εξηγήσεις απέναντι στον ελληνικό λαό επιχείρησε για άλλη μια φορά συγκάλυψη των ευθυνών του και λίγες ώρες πριν ψήφιζε ένα νομοσχέδιο για την έναρξη της διαδικασίας της ιδιωτικοποίησης του νερού, στο οποίο όμως συγκάλυψε τις προθέσεις του και υποκριτικά πάλι μας έλεγε ότι δεν πρόκειται για επιχείρηση ιδιωτικοποίησης».
Ο κ. Τσίπρας πρόσθεσε ότι όμως παλαιότερα με δηλώσεις του στην κάμερα ο κ. Μητσοτάκης «είχε μιλήσει καθαρά, είχε πει ότι πρόθεσή του, στόχος του, είναι η ιδιωτικοποίηση και του νερού και πρώτο βήμα για την υλοποίηση αυτού του στόχου είναι η σύσταση Ρυθμιστικής Αρχής που έγινε χθες».
«Με υποκρισία όμως», σχολίασε, «μας έλεγαν χτες όλη μέρα ότι η σύσταση της Ρυθμιστικής Αρχής είναι μια υποχρέωση από το Ταμείο Ανάκαμψης, υποχρέωση όμως που ο ίδιος έθεσε στα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είπε ότι «τα πράγματα είναι ξεκάθαρα», τονίζοντας ότι «βλέπουμε σήμερα με τραγικό τροπο ότι αυτή η λογική της δημιουργίας κέρδους μέσα από την ιδιωτικοποίηση όλων των υπηρεσιών είναι επικίνδυνη για την κοινωνία, για την ασφάλεια».
Σε αυτό το πλαίσιο έθεσε το ερώτημα «γιατί ο ΟΣΕ απαξιώθηκε;», για να συνεχίσει αναφέροντας ότι «το ‘19 εν μέσω μνημονίων τον αφήσαμε εμείς με 1.200 μόνιμους εργαζόμενους και σήμερα έχει 700».
«Αποψιλώθηκε από εργαζόμενους για έναν πολύ απλό λόγο», είπε, «γιατί στόχος της κυβέρνησης ήταν η ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών στο δίκτυο.
»Ο ιδιώτης όταν έρχεται να αγοράσει μια υπηρεσία θέλει να έχει λιγότερο κόστος, άρα λιγότερους εργαζόμενους, λιγότερους μισθούς.
»Ο πολίτης όμως πληρώνει πιο ακριβά την υπηρεσία και έχει λιγότερη ασφάλεια». «Το ίδιο και με το νερό», σημείωσε, «ο πολίτης αν ιδιωτικοποιηθεί το νερό θα το πληρώνει πολύ πιο ακριβά αλλά τα στάνταρ υγιεινής ασφάλειας θα είναι πολύ πιο χαμηλά».
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος εργαζομένων στο ΔΣ της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Αλεξανδράκης, τόνισε ότι καθώς σήμερα είναι Παγκόσμια Ημέρα Νερού, είναι «πιο επίκαιρο από ποτέ το μήνυμα ότι το νερό είναι ένα δημόσιο αγαθό».
«Ένα αγαθό», συνέχισε, «που θα μπορούν οι Έλληνες πολίτες να το χρησιμοποιούν και να μην είναι ακριβό στη χρήση του, και θα πρέπει να το προστατεύουμε απέναντι στην εμπορευματοποίηση που δυστυχώς επιχειρείται με κάθε τρόπο τα τελευταία τέσσερα χρόνια από την παρούσα κυβέρνηση».
Ο ίδιος ανέφερε ότι «η κυβέρνηση Μητσοτάκη το πρώτο πράγμα που ξεκίνησε όταν ανέλαβε ήταν να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος, να προχωρήσει στην εκποίηση του 40% των αποθεμάτων νερού στους ιδιώτες».
Ο κ. Αλεξανδράκης είπε ότι «εμείς δεν το βάλαμε κάτω, συγκροτήσαμε πρωτοβουλία με 70 περιβαλλοντικές οργανώσεις, τα συνδικάτα της ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, τα συνδικάτα των ΔΕΥΑΧ ώστε να μπορέσουμε να ανατρέψουμε αυτή την κατάσταση και έχουμε καταφέρει πάρα πολλές νίκες στο μέτωπο του νερού».
Είπε ειδικότερα ότι «καταφέραμε να κερδίσουμε τις αποφάσεις στο ΣτΕ ενάντια στην εκποίηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος, οι δικαστές στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και ακύρωσαν αυτή τη διαγωνιστική διαδικασία.
»Καταφέραμε να κερδίσουμε αποφάσεις ώστε οι μετοχές της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ να παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο.
»Η κυβέρνηση επανήλθε το καλοκαίρι με μια τροπολογία για να μπορέσει να παρακάμψει αυτή την απόφαση του ΣτΕ, εμείς συνεχίσαμε, πήγαμε στην επιτροπή συμμόρφωσης του ΣτΕ και τη Δευτέρα βγήκε μια απόφαση που υποχρεώνει τη σημερινή κυβέρνηση ξαναφέρει τις συμμετοχές εντός 6 μηνών υπό δημόσιο έλεγχο».
Ο κ. Αλεξανδράκης πρόσθεσε ότι παράλληλα κάνουν έναν αγώνα για να διατηρηθούν τα αποθεματικά της ΕΥΔΑΠ.
Ανέφερε ότι «το 2019 η παρούσα κυβέρνηση παρέλαβε από την κυβέρνησή σας μια ΕΥΔΑΠ με 420 εκατ. στα αποθεματικά της» και πως «εδώ και 4 χρόνια δίνονται μερίσματα, η ΕΥΔΑΠ έχει περάσεις σε ζημιογόνες χρήσεις, υπογράφηκε μια σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο που ήταν ληστρική για τα συμφέροντα της εταιρείας και πριν κάποιους μήνες προσπάθησαν να προχωρήσουν και σε μεγάλη επιστροφή κεφαλαίων, 150 εκατ.».
«Ουσιαστικά θα εξανέμιζαν τα αποθεματικά της», σχολίασε, προσθέτοντας ότι με τη βοήθεια του τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Νίκου Παππά, «καταφέραμε να αποτρέψουμε αυτή την άσχημη εξέλιξη».
Η μάχη κατά της ιδιωτικοποίησης συνεχίζεται
Με σύνθημα «το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα» διοργανώθηκαν πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, πλήθος διαμαρτυριών με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών και κορύφωση το συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, τη Δευτέρα 20 Μαρτίου.
Ομως η μάχη κατά της ιδιωτικοποίησης δεν σταματάει με την ψήφιση του νόμου στη Βουλή. Μάλιστα, την Κυριακή (2/4) στη Θεσσαλονίκη θα πραγματοποιηθεί συναυλία υποστήριξης του νερού ως δημόσιου αγαθού, στην οποία θα συμμετέχει και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ο οποίος σε ανάρτησή του αναφέρει:
«ΘΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΙΑ ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ
Ο θίασος που κυβερνά, συνεχίζει το θέατρο του παραλόγου. Ψηφίζει νομοσχέδιο που διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού. Θα ανοίξει την κερκόπορτα για να μπουκάρουν κερδοσκοπικές εταιρείες που ξέρουμε ότι δεν δίνουν τ’ αγγέλου τους νερό. Και αυτό, ενώ όλα δείχνουν πως στο κοντινό μέλλον-ιδιαίτερα στην περιοχή που αναπαύεται η χώρα μας- θα πούμε το νερό, νεράκι.
Ας είναι. Ας ψηφίσουν όσα νομοσχέδια θέλουν. Με το σθένος μας, την αλληλεγγύη και τα τραγούδια μας, θα ψηφίσουμε το δικό μας σχέδιο την Κυριακή 2 Απριλίου στη συναυλία της Θεσσαλονίκης. Άρθρο 1 και μοναδικό: «Θα κάνετε μια τρύπα στο νερό».
Θανάσης, κατά 50% νερό*.
*Το υπολόγισα με βάση τον μαθηματικό τύπο που βρήκα στο διαδίκτυο: Συνολική ποσότητα νερού σώματος= 2,447 – 0,09156 * ηλικία + 0.1074 * ύψος (cm) + 0.3362 * βάρος (kg)».
Παράλληλα, αίτημα αναπομπής του ψηφισθέντος νομοσχεδίου για το νερό κατέθεσε προς την Κατερίνα Σακελλαροπούλου το ΜέΡΑ25 και την καλεί να πάρει θέση.
«Χθες Τρίτη 21 Μαρτίου, το νερό πέρασε σε προχωρημένη φάση ιδιωτικοποίησης με τις ψήφους της ΝΔ και την αποχή του ΣΥΡΙΖΑ. Το ΜέΡΑ25 κατέθεσε αίτημα αναπομπής του ψηφισθέντος νομοσχεδίου στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ζητώντας της να πάρει θέση», υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του το ΜέΡΑ25.
«Η Ολομέλεια του ΣτΕ έχει αποφανθεί ρητά ότι το νερό δεν είναι εμπόρευμα. Καλούμε την Πρόεδρο, ως μάλιστα και πρώην επικεφαλής του ΣτΕ, να πράξει το αυτονόητο: να σεβαστεί τις αποφάσεις του ανωτάτου δικαστηρίου, πράγμα που δεν έκανε η κυβέρνηση, και να αναπέμψει το ψηφισθέν νομοσχέδιο στην Ολομέλεια της Βουλής, όπως ορίζει το άρθρο 42 του Συντάγματος», συνεχίζει και καταλήγει: «Το νερό είναι δημόσιο αγαθό».
Έμμεση ιδιωτικοποίηση καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης καταγγέλλουν πως λίγο πριν το κλείσιμο της βουλής για τις εκλογές, η κυβέρνηση προχώρησε στο «τελικό χτύπημα» στις ΔΕΥΑ με την ιδιωτικοποίηση του νερού.
Όπως σημειώνει η ΠΟΕ-ΔΕΥΑ, δεν υφίσταται ανάγκη δημιουργίας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής στα νερά γιατί δεν υφίσταται το ανταγωνιστικό πλαίσιο με άλλα λόγια δεν υπάρχει ελεύθερη αγορά, την οποία πρέπει να εποπτεύσει, να ελέγξει και να ρυθμίσει για να τηρηθούν οι κανόνες ανταγωνισμού.
Όπως σημειώνουν οι εργαζόμενοι, η νέα Ρυθμιστική Αρχή ενισχύεται θεσμικά σε βάρος τόσο του υπουργείου και της αρμόδιας Γενικής Γραμματείας Υδάτων, όσο και ιδίως σε βάρος των ΔΕΥΑ, ενώ υπεισέρχεται σε ζητήματα που συνδέονται με κρίσιμες αρμοδιότητες των επιχειρήσεων, θεσμικά κατοχυρωμένες, όπως για παράδειγμα ο καθορισμός και ο έλεγχος της τιμολογιακής τους πολιτικής. Ουσιαστικά, επιχειρείται η κατάργηση του ιδρυτικού νόμου των Δ.Ε.Υ.Α., ο ν. 1069/80.
Παράλληλα, για το έργο της η νέα ΡΑΕ θα επιβαρύνει οικονομικά τις Δημόσιες Επιχειρήσεις Υδρευσης και Αποχέτευσης εισπράττοντας ποσοστό επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους και όχι επί των καθαρών κερδών τους.
Και αυτό, μάλιστα, θα συμβαίνει ακόμη κι αν έχουν οικονομικές ζημιές, με χρήματα δηλαδή που θα επιβαρύνουν εν τέλει όλους τους καταναλωτές.
Σημειώνεται πως – όπως αναφέρθηκε και παράπανω – η ΡΑΑΕΥ θα προτείνει ακόμη και τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης, ενώ θα εγκρίνει τα τιμολόγια ελέγχοντας την «οικονομική αποδοτικότητα».
Ακόμη ένα προβληματικό σημείο, ωστόσο, που θα πρέπει να αναδειχτεί είναι το γεγονός πως η νέα ρυθμιστική αρχή θα έχει τη δυνατότητα να προτείνει συγχωνεύσεις υφιστάμενων ΔΕΥΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Νίκος Πέτρου/Παγκόσμια Ημέρα Νερού: Ευκαιρία για να αναλογιστούμε την αξία του νερού για άνθρωπο και φύση
Πώς προωθείται η ιδιωτικοποίηση
Το πολυνομοσχέδιο που πλέον είναι νόμος του κράτους περιλαμβάνει νομοθετικές ρυθμίσεις για: τα νερά, την ενέργεια, τα απορρίμματα, τα δάση, τη βιοποικιλότητα, τις ΑΠΕ, την ενεργειακή δημοκρατία και εισάγει μια σειρά προβληματικές διατάξεις με πιο εμβληματική την πόρτα που ανοίγει στην διαχείριση των υδάτινων πόρων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια χωρίς να λαμβάνει υπόψη του καθόλου τα όσα έχει υποστεί η χώρα μας με την ακρίβεια ως συνέπεια της ιδιωτικοποίησης ενός άλλου κοινωνικού αγαθού, της ενέργειας.
Για το νερό εισάγεται η διεύρυνση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και η μετονομασία της σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Σε αυτήν πλέον θα ενταχθούν η εποπτεία και ο έλεγχος των υπηρεσιών νερού (ύδρευσης και αποχέτευσης) και διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Ωστόσο ανακύπτει ένα σοβαρό ερώτημα: μία ρυθμιστική αρχή συστήνεται εξ ορισμού για να εποπτεύσει και να ρυθμίσει μία ελεύθερη αγορά που λειτουργεί υπό συνθήκες ανταγωνισμού – αυτό δηλαδή που έγινε με το ρεύμα και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Στην περίπτωση του νερού ποιαν ακριβώς αγορά θα ρυθμίσει, όταν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Σύνταγμα της χώρας και το ΣτΕ αναγνωρίζουν το νερό ως φυσικό αγαθό που τελεί υπό καθεστώς νόμιμου μονοπωλίου, υπό την εποπτεία των κρατικών φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης;.
Το νομοσχέδιο έχει στο στόχαστρο την οικονομική διαχείριση του νερού σε σχέση με την τιμολόγησή του, την οργάνωση των σχετικών υπηρεσιών και τις νέες επενδύσεις σε έργα ύδρευσης-αποχέτευσης από το ΕΣΠΑ ή το Ταμείο Ανάκαμψης. Αφαιρούνται επομένως οι, έως σήμερα κρατικές, σχετικές αρμοδιότητες από τα αρμόδια υπουργεία και τις Δημοτικές Επιχειρήσεις (ΔΕΥΑ) και ανατίθενται στη νέα διευρυμένη ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή, γεγονός που από μόνο του καταστρατηγεί τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ και εγείρει σοβαρές επιφυλάξεις για την αναμενόμενη ποιότητα, καθολικότητα και τιμή των υπηρεσιών του νερού, και κατ’ επέκταση, ενστάσεις για το δημόσιο συμφέρον. Έχοντας δε το εργαλείο της τιμολογιακής πολιτικής σε μία ανταγωνιστική αγορά, για ένα αγαθό που παραμένει, για όλους τους προηγούμενους λόγους, σε χαμηλό κόστος, καταλαβαίνουμε τι πάρτι τιμών θα στηθεί γύρω από το νερό τα επόμενα χρόνια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Άρθρο του Ομ. Καθηγητή Γεώργιου Στουρνάρα: Υδατικό δυναμικό σήμερα και αύριο
Τι απαντά η κυβέρνηση
Πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου ο Κώστας Σκρέκας είχε υποστηρίξει πως αυτό που προτείνει είναι μια οριζόντια αρχή να εποπτεύει τους φορείς που παρέχουν τις υπηρεσίες ύδατος – σε αντίθεση με σήμερα, που στην εποπτεία αυτή εμπλέκονται περισσότερα από έξι υπουργεία:
«Θέλουμε την εποπτεία και τον έλεγχο. Δεν στοχοποιούμε τις επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις ύδρευσης κάνουν καλά τη δουλειά τους, άλλες πολύ καλά, άλλες καλά. Αυτό όμως δεν το γνωρίζουμε συστηματικά. Μόλις το 40% των επιχειρήσεων αυτών καταχωρούν τα απαιτούμενα στοιχεία στην αντίστοιχη πλατφόρμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας», είχε αναφέρει στην επιτροπή της Βουλής, τονίζοντας παράλληλα:
«Υπάρχουν ΔΕΥΑ σήμερα, που τιμολογούν έως και 190% το κόστος του νερού. Δηλαδή, υπάρχουν πολίτες – δημότες που πληρώνουν 40% και 50% παραπάνω το νερό από ό,τι θα έπρεπε σύμφωνα με το νόμο, σύμφωνα με την ΚΥΑ της τιμολόγησης. Πρέπει να το παραδεχτούμε ότι υπάρχει πλημμελής έλεγχος. Δεν φταίνε οι εργαζόμενοι. Φταίει η δημόσια διοίκηση».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Χρήστος Ζερεφός: Κλιματική Κρίση και Υδρόσφαιρα
Αντιδράσεις από την Τοπική Αυτοδίοικηση
«Πόδι» απέναντι στην σχεδιαζόμενη ιδιωτικοποίηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), πάτησε η αυτοδιοίκηση, η οποία αντιτάχθηκε από την πρώτη στιγμή στην κυβερνητική απόφαση για δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής για την εποπτεία των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος.
Οι αιρετοί αντέδρασαν έντονα, υποστηρίζοντας ότι έτσι ανοίγει ο δρόμος για ιδιωτικοποίηση του νερού, που παρέχεται μέσω των ΔΕΥΑ, ενώ μετά τις πιέσεις που ασκήθηκαν από τα συλλογικά όργανα της ΤΑ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έκανε τελικά πίσω, δηλώνοντας πως «δεν υπάρχει πρόθεση από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ιδιωτικοποίηση του νερού».
Η απόφαση για την σύσταση και δημιουργία της ανεξάρτητης Αρχής, αφορά στην ουσία το νομοσχέδιο «σκούπα» του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 263 άρθρων, που περιλαμβάνει ουσιαστικά τρία νομοσχέδια, και αν εφαρμόζονταν θα έπληττε τις 126 Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) που λειτουργούν στους κόλπους των ΟΤΑ.
Οι αιρετοί ξεσηκώθηκαν από την πρώτη στιγμή, ασκώντας μεγάλες πιέσεις στην ηγεσία του ΥΠΕΝ, να αναιρέσει την απόφασή της για την ανεξάρτητη Αρχή, υποστηρίζοντας ότι οι ΔΕΥΑ είναι μονοπώλιο και δεν χρειάζονται επόπτες για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, αλλά ουσιαστική οικονομική στήριξη στις Δημοτικές Επιχειρήσεις, αφού το λειτουργικό τους κόστος έχει εκτροχιαστεί, λόγω της μεγάλης αύξησης στις τιμές της ενέργειας.
Υπενθυμίζεται ότι το πολυνομοσχέδιο που έχει ήδη κατατεθεί στη βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες μέρες έχει τίτλο: «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος».
Καλύτερες υπηρεσίες και προσιτές τιμές
Η δημόσια δέσμευση του υπουργού, πως δεν υπάρχει καμία πρόθεση από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ιδιωτικοποίηση του νερού, ικανοποίησε την αυτοδιοίκηση, με τον πρόεδρό της ΚΕΔΕ Δημήτρη Παπαστεργίου να τονίζει ότι «η αυτοδιοίκηση θέλει την εποπτεία του τομέα ύδρευσης και αποχέτευσης από το υπουργείο κι όχι από μια ανεξάρτητη Αρχή για λόγους ταχύτητας, ευελιξίας κι αποτελεσματικότητας».
Στη συνάντηση μάλιστα που έγινε προ ημερών, μεταξύ της ΚΕΔΕ και του υπουργού κ. Σκρέκα, ξεκαθαρίστηκε πως η αυτοδιοίκηση είναι υπέρ ενός αποτελεσματικού τρόπου εποπτείας του τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης, δημοσίων και δημοτικών φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, με στόχο αφενός τη θωράκιση της ασφάλειας και υγιεινής, αφετέρου, τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών σε προσιτές τιμές, σε κάθε πολίτη και στο τελευταίο χωριό της Ελλάδος.
Όσον αφορά τις ΔΕΥΑ, η άποψη της ΚΕΔΕ είναι πως οι όποιες βελτιώσεις ή συνενώσεις γίνουν μελλοντικά, αυτές πρέπει να πραγματοποιηθούν όχι στη βάση της υποχρεωτικότητας, αλλά εφόσον υπάρξει συμφωνία με την ΚΕΔΕ και την ΕΔΕΥΑ να συμμετέχουν στην όλη διαδικασία.
Μάλιστα στη συνάντηση με τον υπουργό Περιβάλλοντος τονίστηκε πως προτεραιότητα για την αυτοδιοίκηση είναι η προώθηση θεσμικών παρεμβάσεων και η στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό των ΔΕΥΑ της χώρας, οι οποίες επιτελούν σημαντικό έργο. Καθώς και να δοθούν ουσιαστικές λύσεις στα χρόνια προβλήματα και τις εύλογες αδυναμίες των ΔΕΥΑ και των δήμων, που αφορούν είτε τη λειτουργία, είτε τη χρηματοδότηση και στελέχωσή τους.
Οι δεσμεύσεις του υπουργείου
Μετά από τις ενστάσεις και τις παρατηρήσεις της αυτοδιοίκησης η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος δεσμεύτηκε για τα εξής:
– Η πολιτεία διατηρεί το σύνολο των ρυθμιστικών – κανονιστικών αρμοδιοτήτων για την άσκηση της υδατικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής κοστολόγησης και τιμολόγησης της ύδρευσης και της αποχέτευσης.
– Δεν υπάρχει καμία πρόθεση της κυβέρνησης να προβεί στην ιδιωτικοποίηση του νερού.
– Γίνεται ρητή καταγραφή των δημοσίων και δημοτικών φορέων που διαθέτουν την αποκλειστική αρμοδιότητα για την παροχή υπηρεσιών ύδατος. Και αυτό γίνεται για πρώτη φορά.
– Αναγνωρίστηκε ως προτεραιότητα η θωράκιση της ασφάλειας και της υγιεινής του νερού και όχι η επίτευξη συγκεκριμένων οικονομικών στόχων.
– Έγιναν οι αναγκαίες αναδιατυπώσεις επί του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου, προκειμένου να υπηρετείται σωστά ο στόχος της προωθούμενης νομοθετικής πρωτοβουλίας, ενώ διευκρινίστηκε ότι η Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων, που λειτουργεί σε εθνικό επίπεδο, θα λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη εισηγήσεις, προτάσεις και γνώμες των οικείων φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, καθώς και των ΕΔΕΥΑ και της ΚΕΔΕ.
– Στο αναδιατυπωμένο σχέδιο νόμου προβλέφθηκε η εκπροσώπηση της ΚΕΔΕ στα Συμβούλια Υδάτων κάθε Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Η «μάχη» για το νερό σε ολόκληρο τον πλανήτη
Σχεδόν τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι, αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις νερού τουλάχιστον για ένα μήνα κάθε χρόνο, σύμφωνα με μια νέα ολλανδική επιστημονική έρευνα.
Η μελέτη δείχνει ότι το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι σοβαρότερο από ό,τι είχαν δείξει οι προηγούμενες μελέτες, οι οποίες εκτιμούσαν ότι αφορά 1,7 έως 3,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Οι προηγούμενες εκτιμήσεις γίνονταν σε ετήσια βάση, ενώ η νέα μελέτη εξειδικεύει σε μηνιαία βάση.
Γύρω στα 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν αρκετό νερό για τουλάχιστον το μισό έτος. Περίπου 500 εκατομμύρια ζουν σε περιοχές, όπου η κατανάλωση νερού είναι διπλάσια από ό,τι η αναπλήρωση του γλυκού νερού μέσω των βροχών.
Από τα τέσσερα δισεκατομμύρια, τα δύο δισεκατομμύρια που βρίσκονται αντιμέτωπα με περιοδικές ελλείψεις νερού, ζουν στην Κίνα και στην Ινδία, στις δύο πολυπληθέστερες χώρες της Γης. Όμως δεν πρόκειται για πρόβλημα μόνο των φτωχών και αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς ελλείψεις νερού σημειώνονται ακόμα και στις ΗΠΑ, σε πολιτείες όπως η Καλιφόρνια, το Τέξας και η Φλόριντα. Η Αυστραλία και η Νότια Ευρώπη -συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας- ανήκουν επίσης στα ανεπτυγμένα μέρη με περιοδική κατά τόπους λειψυδρία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ‘Αριεν Χέκστρα του ολλανδικού Πανεπιστημίου του Τβέντε, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science Advances”, δήλωσαν ότι τα ευρήματά τους μπορούν να αξιοποιηθούν από κυβερνήσεις και εταιρείες (ύδρευσης κ.α.), για να βελτιώσουν τη στρατηγική τους σε σχέση με τη διαχείριση του γλυκού νερού, το οποίο αναδεικνύεται σταδιακά στο Νο 1 κίνδυνο για την ανθρωπότητα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών στο πρόσφατο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η βελτίωση του επιπέδου ζωής, η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών και η επέκταση της αρδευόμενης γεωργίας είναι οι κύριες αιτίες για τη διαρκή αύξηση της ζήτησης νερού διεθνώς,. Το αποτέλεσμα είναι να αναμένεται επιδείνωση του προβλήματος μελλοντικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, π.χ. αύξηση μεταναστεύσεων και προσφύγων.
Η πρόβλεψη για το πού και πότε της λειψυδρίας αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους επιστήμονες, καθώς η ζήτηση και η προσφορά νερού ποικίλουν συνεχώς ανάλογα με την εποχή και την τοποθεσία. Η Υεμένη μπορεί να ξεμείνει από νερό σε λίγα χρόνια, ενώ για αρκετές άλλες χώρες (Πακιστάν, Ιράν, Μεξικό, Σ.Αραβία κ.α.) χτυπάει καμπανάκι κινδύνου, καθώς ο υδροφόρος ορίζοντάς τους συνεχώς πέφτει. Η μελέτη προειδοποιεί ότι ακόμη και στο Λονδίνο η κατανάλωση νερού δεν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη στα τρέχοντα επίπεδα.
Η έρευνα επισημαίνει ότι όσον αφορά το προσωπικό «αποτύπωμα νερού» κάθε ανθρώπου, μόνο ένα ποσοστό 1% έως 4% αφορά την οικιακή κατανάλωση (π.χ. πόση ώρα κάνει ντους). Αντίθετα, το 25% του ατομικού αποτυπώματος αφορά την κατανάλωση κρέατος, καθώς χρειάζονται πάνω από 15.000 λίτρα νερού για να παραχθεί ένα κιλό κρέατος (σχεδόν όλο αυτό το νερό διοχετεύεται στην άρδευση των καλλιεργειών που παράγουν τις ζωοτροφές). Έτσι, αν κανείς τρώει περισσότερο ψάρι και λιγότερο κρέας, βοηθά σημαντικά στη μάχη κατά της λειψυδρίας!
Διαβάστε ΕΔΩ την πρωτότυπη επιστημονική εργασία
Γιώργος Αυγερόπουλος: Το νερό είναι το τελευταίο σύνορο – Ο νόμος που ψηφίστηκε θα καταπέσει
«Η κυβέρνηση ακύρωσε με νόμο την απόφαση του ΣτΕ» σημείωσε ο ερευνητής δημοσιογράφος και κινηματογραφιστής
«Η κυβέρνηση ακύρωσε με νόμο την απόφαση του ΣτΕ που αντιτίθεται στην ιδιωτικοποίηση του νερού, διατάσσοντας την επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΣΘ από το υπερταμείο στο Δημόσιο. Το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί μεν αλλά θα καταπέσει», επισήμανε μεταξύ άλλων στο Κόκκινο 105,5, ο ερευνητής δημοσιογράφος και κινηματογραφιστής Γιώργος Αυγερόπουλος, ο οποίος είχε αποκαλύψει το 2017 τον μυστικό πόλεμο για το νερό στην Ευρώπη, στο βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Μέχρι την τελευταία σταγόνα».
«Το νερό είναι το τελευταίο σύνορο, όπως και ο αέρας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Ο Γιώργος Αυγερόπουλος που έχει κάνει εκτεταμένη έρευνα γύρω από τα τραγικά αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης του νερού διεθνώς στο ντοκιμαντέρ του «Μέχρι την τελευταία σταγόνα», επισημαίνει με ποιον τρόπο ανοίγει ο δρόμος προς την ιδιωτικοποίηση του δημόσιου αγαθού, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για όσα θα έρθουν αν υπερψηφιστεί το νομοσχέδιο και διερωτάται με νόημα:
«Σύμφωνα με το Σύνταγμα αλλά και με τις αποφάσεις του ΣτΕ, στον τομέα της υδροδότησης της χώρας δεν νοείται ούτε η ύπαρξη αγοράς, ούτε η δραστηριοποίηση κερδοσκοπικών επιχειρήσεων, ώστε να απαιτείται η ρύθμισή τους από Ανεξάρτητη Αρχή….Για κάτι που δεν πουλιέται, το νερό, οι δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης, η κυβέρνηση φτιάχνει Αγορά και βάζει και ρυθμιστή της αγοράς! Και ας μη πουλιέται τίποτα. Και οι ίδιοι ορκίζονται πως δεν πωλείται τίποτα. Για ποιο λόγο λοιπόν φτιάχνεται η αγορά;»
Το ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου, «Μέχρι την Τελευταία Σταγόνα», ακολουθεί για τέσσερα χρόνια τη ροή του χρήματος και των εταιρικών συμφερόντων, σε δεκατρείς πόλεις έξι χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόκειται για μία ταινία τεκμηρίωσης για το νερό, που μέσα του όμως καθρεφτίζονται οι σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες, καθώς και η ποιότητα της σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατίας.