NewsEdit Millenials, Zoomers, «γενιά της κρίσης». Ο δημόσιος λόγος επανέρχεται συχνά σε μια προσπάθεια να κατανοήσει τη νέα γενιά. Είναι όμως τόσο «άγνωστη» και «περίεργη»; Ή απλώς αρνούμαστε να ακούσουμε αυτά που -κυριολεκτικά πια- μας φωνάζει;
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τις υλικές της ανάγκες και προτεραιότητες. Πολύ συχνά βλέπουμε λ.χ. απόπειρες να παρουσιαστούν ως νέες -υποτίθεται- πολιτισμικές πρακτικές τα αποτελέσματα της επισφάλειας («πώς να ζήσετε σε ένα διαμέρισμα 12 τετραγωνικών!»). Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι ίδιοι και οι ίδιες οι νέοι/ες μας λένε σε ποσοστό περίπου 60% ότι δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, ότι υποστηρίζονται οικονομικά από τους γονείς τους και ότι νιώθουν ανασφάλεια για το μέλλον. Μας λένε ακόμη ότι οι τρεις βασικές πηγές ανησυχίας για το μέλλον είναι οι χαμηλοί μισθοί και οι συνθήκες εργασίας, η έλλειψη στέγης και τα ακριβά ενοίκια και η ανεργία.
Αλλά και πολιτικά, ίσως θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε πολύ καλύτερα τη νέα γενιά, αν -αντί να επιμένουμε, χωρίς αποδείξεις, ότι αυτή στρέφεται προς την αντιπολιτική και την απάθεια ή ότι κάνει πολιτική μόνο μέσω των social media- προσπαθήσουμε να πάρουμε λίγο περισσότερο στα σοβαρά όσα οι ίδιοι και οι ίδιες λένε και κάνουν.
Το ενδιαφέρον τους για την πολιτική είναι σχεδόν καθολικό, παρακολουθούν πολιτικές ομιλίες και συζητήσεις και εκδηλώνουν μια αυξημένη διαθεσιμότητα να πάρουν μέρος στο πολιτικό γίγνεσθαι με διάφορους τρόπους: δηλώνουν σε ποσοστά της τάξης του 90% ότι ενδιαφέρονται για τις επικείμενες εκλογές και ότι προτίθενται να πάρουν μέρος σε αυτές και -παρά τη δυσπιστία που εκφράζουν προς τα κόμματα ως θεσμό- δηλώνουν ότι αισθάνονται κοντά σε τουλάχιστον ένα από τα διαθέσιμα κόμματα, ενώ υπό προϋποθέσεις ένα σημαντικό τμήμα (περίπου ένας/μία στους τρεις) δεν απορρίπτει την ιδέα της ένταξης σε ένα πολιτικό κόμμα.
Ως προς τις απαιτήσεις και προσδοκίες τους από την πολιτική είναι πολύ σαφείς επίσης. Αντιλαμβάνονται ως βασικό αρνητικό στοιχείο τη διαφθορά και επιζητούν διαφάνεια και λογοδοσία, αναζητούν ηγεσίες με εντιμότητα, κοινωνική ευαισθησία και όραμα, ενώ είναι ιδιαίτερα επικριτικοί/ες με την πορεία της χώρας (σε ποσοστό 70%) και προτάσσουν ως προτεραιότητες την αλλαγή και τη δικαιοσύνη.
Σε τι διαφέρουν; Για τη γενιά αυτή η πολιτική είναι πολύ πιο προσωποποιημένη, αλλά και πιο προσωπική. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις που να αφορούν τη ζωή τους είναι ένα από τα βασικά στοιχεία που επιζητούν στην πολιτική. Έτσι, η πολιτική τους έκφραση μπορεί να έχει ασυνέχειες, όμως όταν κάτι τους/τις αφορά παρεμβαίνουν δυναμικά, είτε στον δρόμο είτε στην κάλπη και, ενίοτε, με τρόπους νέους και δημιουργικούς.
Είναι λοιπόν η σχέση της νέας γενιάς με τα πολιτικά κόμματα σε κρίση; Όχι ακριβώς, όχι πάντα και όχι αναγκαία. Πρώτον, υπάρχει τρόπος να κατανοήσουμε τη νέα γενιά, αν την ακούσουμε αντί να προσπαθούμε να τη χωρέσουμε σε βολικά προαποφασισμένα σχήματα. Δεύτερον, τα κόμματα μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί της αν αποφασίσουν να επιλύσουν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Μάλιστα αυτό, κάποια κόμματα το επιτυγχάνουν ήδη σε σημαντικό βαθμό, όπως οι ίδιοι οι νέοι και οι νέες δείχνουν με τις απαντήσεις τους στο ερώτημα ποιο κόμμα τους έρχεται πρώτα στο μυαλό όταν σκέφτονται την επίλυση των προβλημάτων της νέας γενιάς. Τρίτον, τα μέχρι σήμερα δεδομένα δείχνουν ότι η νέα γενιά δεν έχει πετάξει τα κόμματα στον κάλαθο της ιστορίας. Τα κρίνει αυστηρά, αλλά τα παρακολουθεί και εξακολουθεί να έχει απαιτήσεις από αυτά. Και δεν προτίθεται να αποσυρθεί από το πολιτικό προσκήνιο.
[Στην εφημερίδα “Τα Νέα” αυτού του σαββατοκύριακου]
* Όλα τα στοιχεία προέρχονται από την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς- Nicos Poulantzas Institute και της Prorata S.A. «Νεολαία. Συνήθειες, αντιλήψεις και πολιτική συμπεριφορά», που είναι διαθέσιμη στο www.poulantzas.gr