NewsEdit Μια ψηφιακή έκθεση επιχειρεί να αναδείξει το ζήτημα της ένταξης και εκπαίδευσης των προσφύγων στην ανώτατη εκπαίδευση και ιδιαίτερα στο ΕΚΠΑ.
Εκκινώντας από τις σχέσεις του ιδρύματος με τον μικρασιατικό ελληνισμό παρακολουθεί την πορεία ένταξης των προσφύγων από τις πρώτες επιστολές με αιτήματα για εγγραφές, αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, έως τη συμμετοχή τους στο συνδικαλιστικό κίνημα της εποχής στη δεκαετία του ΄30.
Η έκθεση, που έχει αναρτηθεί στη βραβευμένη ψηφιακή πλατφόρμα «ΕΚΠΑ estories» (Δράσεις & Εκθέσεις), εστιάζει σε ένα μοναδικό είδος υλικού για πρόσφυγες φοιτητές και φοιτήτριες στο ΕΚΠΑ κατά τα χρόνια 1922-1930.
Οι ενότητες της έκθεσης είναι αποτέλεσμα μελέτης που ανέλαβαν και ολοκλήρωσαν ο διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου του ΕΚΠΑ, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ Βαγγέλης Καραμανωλάκης, το στέλεχος του Ιστορικού Αρχείου, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ Χάιδω Μπάρκουλα και ομάδα έρευνας-τεκμηρίωσης του Ιστορικού Αρχείου. Περιλαμβάνεται ακόμα στην έκθεση σχετικό με το θέμα κόμικ της τελειόφοιτης μεταπτυχιακής φοιτήτριας Μουσειολογίας στο Διιδρυματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μουσειακών Σπουδών του ΕΚΠΑ Όλιας Ντακογιάννη.
Η έκθεση παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο του ΕΚΠΑ «Πολιτισμός – Μνήμη – Ανώτατη Εκπαίδευση: η παρουσία και η συμβολή των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Ελλάδα του 20ού αιώνα» (30, 31 Μαρτίου – 1 Απριλίου 2023).
Λόγω έλλειψης στοιχείων δεν μπορούμε να έχουμε έναν ακριβή αριθμό εγγεγραμμένων προσφύγων φοιτητών και φοιτητριών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρόκειται πάντως σίγουρα για αρκετές εκατοντάδες, για ένα πληθυσμό διόλου ομογενή, καθώς προέρχονταν από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και δεν είχαν προφανώς κοινό γνωστικό ή οικονομικό υπόβαθρο. Σε κάθε περίπτωση οι πρόσφυγες φοιτητές και φοιτήτριες συντέλεσαν καταρχάς στην μεσοπολεμική μαζικοποίηση του ελληνικού δημοσίου πανεπιστημίου και ενίσχυσαν μια καινούργια κατηγορία φοιτητών και φοιτητριών, για την ακρίβεια την διεύρυναν υπέρμετρα σε σχέση με το παρελθόν, εκείνη των απόρων φοιτητών και φοιτητριών. Τα αιτήματά τους που αφορούσαν τα δίδακτρα, τη στέγαση, την περίθαλψη προβλήθηκαν πολύ έντονα ως απόρροια και της γενικότερης οικονομικής κρίσης, και εντάχθηκαν στις ευρύτερες επιδιώξεις του αναπτυσσόμενου φοιτητικού κινήματος. Σε κάθε περίπτωση, οι πρόσφυγες φοιτητές και φοιτήτριες άφησαν ισχυρό το στίγμα τους στο μεσοπολεμικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά και τα ίχνη της παρουσίας τους στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ.