Η ιστορία έχει ως εξής:
Εάν ρίξετε έναν βάτραχο σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό, φυσικά θα πεταχτεί αμέσως έξω. Αλλά αν όμως, τον τοποθετήσετε απαλά σε μια κατσαρόλα με χλιαρό νερό και ανάψετε τη φωτιά στο χαμηλό, θα μείνει να επιπλέει εκεί αρκετά ήρεμα. Καθώς το νερό σταδιακά θα ζεσταίνεται, ο βάτραχος θα βυθιστεί σε ένα ήρεμο λήθαργο, ακριβώς όπως κι εμείς σε ένα ζεστό μπάνιο, και σε λίγο, με χαμόγελο στο πρόσωπό του, θα βράσει μέχρι θανάτου. (The Story of B – Section 12: The Boiling Frog Summary & Analysis, Daniel Quinn[i])
Είναι μια προφανής αναφορά σε οτιδήποτε στο οποίο εθιζόμαστε αργά και χωρίς να το καταλαβαίνουμε, από την τηλεόραση οι παλιοί, ως το ΤικΤοκ οι νεώτεροι.
Νιώθουμε Comfortably Numb, όπως τραγούδησαν και οι μοναδικοί Pink Floyd[ii].
Κι αυτό το βούλιαγμα και η αδιαφορία, αυτό το αναπαυτικό μούδιασμα μας παρασέρνει όλο και πιο βαθιά στην καταστροφή.
Γιατί λοιπόν σήμερα, είμαστε αναπαυτικά μουδιασμένοι, ενώ θα έπρεπε να ήμασταν στα κάγκελα;
Παρ’ όλο που δεν μου αρέσει να χρησιμοποιεί κανείς ιατρικά παραδείγματα, γιατί απευθύνονται στο θυμικό πρωτίστως (χώρια που μου θυμίζουν και τον Παπαδόπουλο….), ομολογώ πως δεν μπορώ να βρω καλύτερη προσέγγιση στην τρέχουσα κατάσταση και θα καταφύγω σε ένα ιατρικό παράδειγμα.
Εάν κάποιος είναι βαριά άρρωστος σε μια οικογένεια και κινδύνευε να πεθάνει, αυτή η οικογένεια δεν θα κάνει τίποτα άλλο από το να προσπαθεί να βρει θεραπεία γι αυτό το άτομο. Κάθε μέρα. Κάθε ώρα.
Δεν θα συζητάει τίποτε άλλο Δεν θα την ενδιαφέρει τίποτε άλλο.
Θα έχει μια μονοθεματική ατζέντα μέχρι να θεραπευτεί ο άρρωστος ή να έρθει το μοιραίο.
Ο κόσμος βρίσκεται στην ίδια θέση και κινδυνεύει με μοναδική στην ανθρώπινη ιστορία καταστροφή από την επελαύνουσα κλιματική κρίση.
Λειτουργεί σαν να αναγνωρίζει τον κίνδυνο; Φυσικά και όχι.
Και για να το κάνουμε λίγο πιο επίκαιρο και εθνικό : πόσες φορές έχετε ακούσει ή νομίζετε ότι θα ακούσετε στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο μια συζήτηση για την κλιματική κρίση;
Τα συστημικά ΜΜΕ θυμούνται την κλιματική αλλαγή μόνο όταν υπάρχουν σοβαρές καταστροφές και η είδηση συνοδεύεται από δραματικές εικόνες.
Ελάχιστες οι εξαιρέσεις προσπαθειών για ενημέρωση (Χριστοφιλίδου ΕΡΤ για παράδειγμα).
Τα παιδιά μας που τους αφορά άμεσα, που αυτοί είναι «ο ασθενής» του ιατρικού παραδείγματος που κινδυνεύει η ζωή τους, το μέλλον τους, ποιος τα ενημερώνει;
Άκουγα πρόσφατα σε ρεπορτάζ με αφορμή τις εκλογές, ότι οι νέοι δεν έχουν ιδέα για το πολιτικό σύστημα, για το εκλογικό σύστημα, για τη βουλή.
Από πού θα το μάθουν;
Μείνετε μια μέρα σπίτι και δείτε ποια «πνευματική τροφή» δίνει η τηλεόραση στα παιδιά μας και σε όποιον άλλο μένει σπίτι. Πρωταγωνιστούν οι σελέμπριτις και οι ίνφλουενσερς (Θου κύριε…) με τη συγκλονιστική ζωή τους και την πολύωρη ανάλυση της από «ειδικούς».
Άσε δε τα άστρα, μια και ως γνωστόν αυτά καθορίζουν τη ζωή μας….. Τι ντροπή.
Και από μουσική; Κ-ποπ, Τραπ και τα αιώνια τσιφτετέλια.
Μόνη ελπίδα κάποιος τράπερ να εγκαταλείψει (προσωρινά φυσικά….) τα πνευματικά ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται και ασχοληθεί με την κλιματική αλλαγή,
Και φυσικά αλλοίμονο μας αν ένας τράπερ αναδειχθεί σε αρνητή της κλιματικής αλλαγής….
Με αυτά και μερικά ακόμη χειρότερα, καταλήγουμε να είμαστε Comfortably Numb, σιγοβράζοντας στο ζουμί μιας ατζέντας που περιέχει ότι πιο επιφανειακό και άχρηστο υπάρχει, βαδίζοντας χωρίς γνώση, χωρίς ενημέρωση, προς ένα δυστοπικό μέλλον.
Η θερμοκρασία στην κατσαρόλα μας έχει ήδη ξεπεράσει τον 1,0-1,1 oC και εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 θα πιάσουμε για μια χρονιά και τον 1,5oC, που ορίζεται στη Συμφωνία του Παρισιού ως το ανώτατο αποδεκτό όριο κόλασης επί γης.
Γιατί μη γελιέστε, 1,5oC δεν είναι παράδεισος. Είναι κόλαση
Θα τα καταφέρουμε να ελέγξουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στην κατσαρόλα μας; Σχεδόν αδύνατο όπως πάμε.
Που θα σταματήσει ο υδράργυρός; Τα σενάρια κυμαίνονται από 2 έως 4oC.
Και όλα αυτά τα σενάρια τα βρίσκουμε στις εκθέσεις της IPCC η οποία πριν λίγο εξέδωσε και την τελευταία της έκθεση, την 6η στη σειρά[iii].
Η οποία 6η έκθεση απλά επιβεβαίωσε αυτά που είχε προβλέψει η 5η, η 4η, η 3η, η 2η, και η 1η.
Μόνο χειρότερα.
Κι εμείς ; Comfortably Numb στον καναπέ μας, παρατηρώντας τι γίνεται σαν να αφορούν άλλους.
Αν το καλοσκεφτεί κανείς το γεγονός ότι ένα σενάριο ανόδου θερμοκρασίας 4 βαθμών αντιμετωπίζεται ως πιθανό, θα έπρεπε να μας βγάλει από το λήθαργο, να μας πετάξει από το κρεβάτι σαν να βλέπαμε εφιάλτη….
Πως όμως. Είναι πολλά τα κέρδη της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων για να αλλάξει ρότα με βάση την κοινή λογική και το κοινό καλό. Κι έτσι η ατζέντα παραμένει στην πράξη η ίδια.
Κανένας από αυτούς που αποφασίζουν για το μέλλον μας δεν λαμβάνει υπόψη αυτές τις εκθέσεις σοβαρά στα σχέδια δράσης του.
Το παρακάτω πολύ ενδιαφέρον διάγραμμα λέει ακριβώς αυτό:
Ότι όλες οι επιστημονικές προειδοποιήσεις γράφτηκαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και η αύξηση των εκπομπών CO2 συνεχίζεται παρά τις προειδοποιήσεις της IPCC και των 27 COP που πραγματοποιήθηκαν ως τώρα.
Τι μπορεί να μας κάνει να δούμε την κατσαρόλα στην οποία σιγοβράζουμε και να αντιδράσουμε επιτέλους;
Ακόμη πιο σημαντικό ερώτημα είναι, το τι θα κάνει τις νέες γενιές να δουν τι συμβαίνει και να πηδήξουν έξω από την κατσαρόλα και να αρχίσουν να σβήνουν τη φωτιά;
Ειλικρινά δεν ξέρω.
Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Διευθυντής RECCReC /Renewable Energy & Climate Change Research Center @TUM και επισκέπτης καθηγητής TUM, Μομπάσα, Κένυα.
Μέλος του Loss and Damage Collaboration
[i] http://www.bookrags.com/studyguide-the-story-of-b/chapanal012.html#gsc.tab=0
[ii] https://www.youtube.com/watch?v=XpqjEnRU6uM
[iii] https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-cycle/