ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Η απάντηση στο ερώτημα που θέταμε στο προηγούμενο άρθρο (“Θα πέσουν μέσα ή έξω οι δημοσκοπήσεις;“) δόθηκε το βράδυ των ιστορικών εκλογών της 21ης Μαΐου: Έπεσαν έξω! Οικτρά!
Όχι όμως με τον τρόπο που προσδοκούσε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και οι οπαδοί του. Έπεσε έξω ως προς το εύρος της διαφοράς, όπως έπεσαν έξω όλα τα κομματικά επιτελεία και στρατηγεία, όλοι οι πολιτικοί αναλυτές και επικοινωνιολόγοι και σύμπας ο δημοσιογραφικός κόσμος.
Η εκλογική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ όχι μόνο δεν υποεκτιμήθηκε αλλά υπερτιμήθηκε σε μέγιστο βαθμό με αποτέλεσμα τόσο η ηγεσία όσο και η βάση του να στέκουν, ένα 24ωρο μετά σαν κεραυνόπληκτες. Δείγμα και αυτό του πόσο λάθος “διάβαζαν” όλο αυτό τον καιρό την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, εγκλωβισμένες σε αυτό που στην ψυχολογία ονομάζεται “ζωτικό ψεύδος” δηλαδή την συνειδητή ή υποσυνείδητη παραποίηση της πραγματικότητας, την αυταπάτη που το άτομο ή η ομάδα επιλέγουν εξαπατώντας τον ίδιο τους τον εαυτό και η οποία οφείλεται στον φόβο της κατάρρευσης σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο.
Ένα από τα “ζωτικά ψεύδη” που εδώ και πολύ καιρό είχε τυλίξει την Κουμουνδούρου και είχε περάσει και στη βάση του κόμματος είναι η ύπαρξη “δράκων”: οι “πουλημένες” δημοσκοπήσεις, τα “πετσωμένα” ΜΜΕ, το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Με λίγα λόγια το “φταίνε οι άλλοι”. Ένα είδος πολιτικής ψύχωσης που ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο “καπέλωσε” την προεκλογική επικοινωνία καθιστώντας την υστερική.
Ως προς το πρώτο, τα είπαμε και τα είδαμε: οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω ως προς τη διαφορά και τη μη ανίχνευση της συντριβής. Για το δεύτερο έχει αποφανθεί η ίδια η ιστορία της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από το 2012 μέχρι το 2015: ούτε τότε είχε στήριξη από τα μεγάλα ΜΜΕ, τις εφημερίδες και κυρίως τα κανάλια. Είχε όμως καταφέρει με την ορμή του κύματος της αλλαγής να ξεπεράσει αυτό το “εμπόδιο”. Το ίδιο λίγο πολύ ισχύει και με το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο λες και αυτό ήταν πρωτοφανέρωτο και δεν έχει ζήσει η χώρα το αντιβενιζελικό, το αντικομμουνιστικό, το αντιπαπανδρεϊκό (τόσο για τον Γεώργιο όσο και για τον Ανδρέα) μέτωπα. Και βεβαίως ένα μεγάλο σε ένταση αντιδεξιό μέτωπο. Ιδιαίτερα δε από το τελευταίο θα έπρεπε να διδαχθεί η Αριστερά και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ ότι τα μέτωπα δεν είναι αυτοφυή, τα γεννάει ο ίδιος ο αντίπαλος. Ήταν ο βίος και η πολιτεία της Δεξιάς του 1950, του 1960 και του 1970 που δημιούργησε τα αντιδεξιά ανακλαστικά. Και ναι, είναι ο ίδιο ο ΣΥΡΙΖΑ που γιγάντωσε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Το μέτωπο θέλει, όπως το ταγκό, δύο για να χορευτεί. Δεν είναι ζεϊμπέκικο.
Μία άλλη κατηγορία “ζωτικού ψεύδους” ή αυταπάτης ήταν τα “τοτέμ” που ο ΣΥΡΙΖΑ έστησε με τις καλύτερες και ηθικότερες των προθέσεων και που τελικά τον χαντάκωσαν: την απλή αναλογική και το “δικαιοσύνη παντού”! Διότι και τα δύο ήταν και απ’ ό,τι φαίνεται θα είναι για καιρό εκτός (ελληνικού) τόπου και χρόνου. Η απλή αναλογική διότι ουδέποτε καλλιεργήθηκε πνεύμα συνεργασιών, προγραμματικών συγκλίσεων τόσο στον πολιτικό κόσμο που επιμένει στον σκληρό ανταγωνισμό για την κατάληψη των κάστρων της εξουσίας χωρίς συνεταίρους όσο και στην κοινωνία που παραμένει καχύποπτη στις συναινέσεις και ανασφαλής αν δεν υπάρχει σταθερή μονοκομματική κυβέρνηση . Κι εδώ που τα λέμε δεν έχει και άδικο. Οι όποιες δικομματικές ή πολυκομματικές κυβερνήσεις σχηματίστηκαν μετά την μεταπολίτευση δεν άφησαν και τις καλύτερες εντυπώσεις και αποτελέσματα.
Πέρα όμως από τους “δράκους”, τα “τοτέμ” και τις εμμονές του, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάλαβε πως στις εκλογές του Μαΐου δεν θα κρινόταν ξανά για την περίοδο της διακυβέρνησής του (αυτή κρίθηκε το 2019) αλλά για το πως ήταν ως αντιπολίτευση από το ’19 αλλά ουσιαστικά από το ’22 και μετά καθώς πιο πριν ήταν κάτι σαν την “Ωραία Κοιμωμένη” του παραμυθιού η οποία είχε ναρκωθεί από την εκλογική ήττα, χάνοντας έτσι και την ευκαιρία να ανασυγκροτηθεί. Ευκαιρία που του δόθηκε στο (καθυστερημένο λόγω πανδημίας) Συνέδριο αλλά ούτε και τότε αξιοποιήθηκε για να με μείνει ένα κόμμα που πατάει σε δύο βάρκες, του αριστερού ριζοσπαστισμού και της προοδευτικής συμμαχίας στο πνεύμα μίας σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας.
Ως γνωστόν βέβαια το να πατάς σε δύο βάρκες δεν σε πάει ούτε έξω από το λιμάνι αν δεν βουλιάξεις δεμένος ακόμη στα ντοκ.
Όλα τα παραπάνω οδήγησαν σε μία ανερμάτιστη προεκλογική εκστρατεία η οποία ήταν copy-paste με εκείνη του 2019, υπερασπιστικής της τότε κυβερνητικής θητείας, απολογητική για τα λάθη, επιθετική σε επίπεδο βεντέτας κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη σε μία αδικαιολόγητα ανιστόρητη, για κόμμα με ρίζες στην Αριστερά, αντίληψης πως τα κοινωνικά προβλήματα, οι ανισότητες, η αντιδημοκρατική διολίσθηση οφείλονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και όχι σε μπλοκ συμφερόντων και σε συγκεκριμένες ιδεολογικές αντιλήψεις.
Το αποτέλεσμα; Να εμπεδωθεί το “όλοι ίδιοι είναι” με την προσθήκη: «ας ψηφίσουμε τότε τους πιο “επαγγελματίες” και όχι τους “ερασιτέχνες” με εμμονές και δίχως όραμα».
Κάπως έτσι δείχνει να κλείνει ένας κύκλος που άνοιξε το 2012 έτσι όπως ακριβώς ξεκίνησε. Με τον ΣΥΡΙΖΑ στο 20,7% και με τον κίνδυνο να χάσει ακόμη και τη δεύτερη θέση στις επόμενες κάλπες. Αν η “Ωραία Κοιμωμένη” δεν ξυπνήσει… χθες!