NewsEdit Ένας φωτογράφος, αυτόπτης μάρτυρας που επέβαινε σε ιστιοπλοϊκό σκάφος κατέγραψε τη στιγμή που μια ομάδα φαλαινών-δολοφόνων επιτέθηκε στο σκάφος τους στα ανοικτά των ακτών της νότιας Ισπανίας αργά την Τετάρτη (24 Μαΐου) και μέσα στην Πέμπτη (25 Μαΐου), σε μια από τις δεκάδες παρόμοιες επιθέσεις φαλαινών-ορκών που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής φέτος στις ισπανικές και πορτογαλικές ακτές.
Οι όρκες που κολυμπούσαν πλάι στο σκάφος, χτυπώντας τα πλαϊνά του για περίπου μία ώρα, αναγκάζοντας το πλήρωμα να επικοινωνήσει με την ισπανική ακτοφυλακή. «Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα», είπε ο Stephen Bidwell, ο φωτογράφος, ο οποίος βρισκόταν για δεύτερη ημέρα σε μια εβδομαδιαία σειρά μαθημάτων ιστιοπλοΐας με τον σύντροφό του όταν ξεκίνησε η επίθεση. «Αισθάνεσαι δέος αλλά και φόβο». Η αγέλη έσπασε το πηδάλιο και τρύπησε το κύτος αφού εμβόλισε το ιστιοφόρο Mustique που κατευθυνόταν προς το Γιβραλτάρ, αναγκάζοντας το τετραμελές πλήρωμά του να επικοινωνήσει με τις ισπανικές αρχές για βοήθεια, δήλωσε εκπρόσωπος της τοπικής υπηρεσίας ναυαγοσωστικής.
Το βίντεο αυτόπτη μάρτυρα δείχνει τις όρκες να εμβολίζουν το σκάφος ενώ το πλήρωμα προσπαθεί να τις τρομάξει κάνοντας θόρυβο.
Ο κυβερνήτης, Γκρέγκορι Μπλάκμπερν, είπε ότι πάλεψε για τον έλεγχο του σκάφους καθώς οι όρκες χτύπησαν πάνω του, καταστρέφοντας στο πηδάλιο.
«Είναι μια υπενθύμιση του πού βρισκόμαστε στην τροφική αλυσίδα και στον φυσικό κόσμο», είπε.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα GTOA, η οποία παρακολουθεί τους πληθυσμούς του υποείδους της ιβηρικής όρκας, το περιστατικό ακολουθεί τουλάχιστον 20 αλληλεπιδράσεις μόνο αυτόν τον μήνα στα Στενά του Γιβραλτάρ μεταξύ μικρών σκαφών και των άκρως κοινωνικών θηρευτών. Το 2022 αναφέρθηκαν 207 αλληλεπιδράσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της GTOA.
Οι όρκες, αν και κορυφαίοι θηρευτές που κυνηγούν καρχαρίες και φάλαινες, δεν θεωρούνται γενικά επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Τα ζώα, τα μεγαλύτερα της οικογένειας των δελφινιών, είναι γνωστό ότι αγγίζουν, προσκρούουν και ακολουθούν βάρκες, αλλά το να τα εμβολίσουν είναι ασυνήθιστο, λένε οι ωκεανολόγοι. Μια μικρή ομάδα όρκες, που αριθμούσε περίπου 15, ξεκίνησε να χτυπάει βάρκες σε όλη την Ισπανία από το 2020, με τους ερευνητές να χαρακτηρίζουν τη συμπεριφορά ασυνήθιστη και τα κίνητρά της ασαφή. «Γνωρίζουμε ότι είναι μια περίπλοκη συμπεριφορά που δεν έχει καμία σχέση με την επιθετικότητα», δήλωσε ο Alfredo López Fernandez, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Aveiro στην Πορτογαλία, ο οποίος εργάστηκε σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούνιο για το θέμα. Οι όρκες δεν δείχνουν κανένα σημάδι ότι θέλουν να βλάψουν τους ανθρώπους, είπε. Από την αρχική επίθεση του 2020, οι όρκες έχει καταγραφεί να πλησιάζουν σε πλεούμενα πάνω από 500 φορές, προκαλώντας ζημιές περίπου στο 20% των περιπτώσεων, στις θαλάσσιες περιοχές με μεγάλη κίνηση κοντά στο Μαρόκο, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Οι όρκες που βρίσκονται στα ανοιχτά της ιβηρικής ακτής θεωρούνται πληθυσμός υπό εξαφάνιση: Η ομάδα φτάνει κοντά στο Στενό του Γιβραλτάρ κάθε Άνοιξη προερχόμενη από βαθύτερα και βορειότερα νερά για να κυνηγήσει τόνο. Οι επιστήμονες δεν ξέρουν πώς να σταματήσουν την πρόσφατη συμπεριφορά της μικρής ομάδας, η οποία κάνει τους ναυτικούς να ανησυχούν για την ασφάλεια και τις ζημιές στα πλοία τους, και η οποία έχει τραβήξει την προσοχή των ισπανικών και των πορτογαλικών αρχών. «Κάθε εβδομάδα έχουμε τουλάχιστον ένα περιστατικό», δήλωσε ο Bruno Díaz López, βιολόγος και διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας για τα Ρινοδελφίνια που δεν συμμετείχε στην περσινή έρευνα. «Πραγματικά δεν ξέρουμε τον λόγο». Στο πιο πρόσφατο περιστατικό, όρκες χτύπησαν ένα ιστιοφόρο ανοιχτά των ακτών της Ισπανίας, με αποτέλεσμα να βυθιστεί τα ξημερώματα της 5ης Μαΐου. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν τι κρύβεται πίσω από τη συμπεριφορά. Κάποιοι έχουν υποθέσει ότι πρόκειται για μια «αποκρουστική συμπεριφορά» που θα μπορούσε να έχει ξεκινήσει μετά από ένα περιστατικό μεταξύ κάποιου μέλους της ομάδας και ενός ψαροκάϊκου, όπως μια εμπλοκή με κάποια πετονιά ή ένα δίχτυ που προκάλεσε την οργή νεαρών όρκων που έχει μετατραπεί σε εκδικητική συμπεριφορά η οποία συνεχίζεται. Αυτά όμως παραμένουν μόνο θεωρίες, αν και ο Δρ López Fernandez δηλώνει ότι φαίνεται πως αυτή η συμπεριφορά μπορεί να μεταδίδεται μεταξύ μελών άλλων ομάδων. «Γνωρίζουμε ότι οι όρκες μοιράζονται τον πολιτισμό τους με τα μικρά τους και με τους συνομηλίκους τους», είπε. Αλλά επειδή η συμπεριφορά έχει παρατηρηθεί μόνο σε αυτόν τον συγκεκριμένο υποπληθυσμό όρκας, είπε ότι ήταν απίθανο να περάσει σε ξεχωριστές ομάδες όρκας που κατοικούν σε άλλες θαλάσσιες περιοχές ανά τον κόσμο. Δεδομένης της έλλειψης στοιχείων και της παρουσίας πολλών νεαρών όρκων στην ομάδα, άλλοι επιστήμονες εξέφρασαν σκεπτικισμό για το αν η συμπεριφορά προήλθε από ένα περιστατικό με αλιευτικός σκάφος και πιστεύουν ότι τα ζώα μπορεί απλώς παίζουν. «Ισως να λαμβάνουν κάποιο είδος ανταμοιβής ή συγκίνησης από αυτό το παιχνίδι», λέει ο Έριχ Χόιτ, ειδικός στην όρκα και ερευνητής της Whale and Dolphin Conservation, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης για την άγρια ζωή. «Το παιχνίδι είναι άλλωστε μέρος του να είσαι αρπακτικό».