NewsEdit Πέθανε σε ηλικία 97 ετών ο εμβληματικός Γάλλος κοινωνιολόγος Αλέν Τουρέν (Alain Touraine), ο άνθρωπος που έδωσε περιγραφή και όνομα σε αυτό που λέγεται «μεταβιομηχανική κοινωνία». Τον θάνατό του ανακοίνωσε η κόρη του.
Γεννήθηκε το 1925. Ως διευθυντής σπουδών στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS), στο Παρίσι, δημιούργησε το Κέντρο Μελέτης Κοινωνικών Κινημάτων (Centre d’etude des mouvements sociaux) και εισηγήθηκε, πρώτος, την έννοια της «μεταβιομηχανικής» κοινωνίας.
Σημαντικό έργο του ήταν η μελέτη των εργατικών και κοινωνικών κινημάτων στη Λατινική Αμερική και στην Πολωνία («Αλληλεγγύη» ή «Solidarnosc», τη δεκαετία του ’80). Η εργασία του στην Πολωνία τον οδήγησε στην επεξεργασία της ερευνητικής μεθόδου της «κοινωνιολογικής παρέμβασης», που αναπτύσσει στο βιβλίο του «La voix et le regard» («Η φωνή και το βλέμμα»).
Ήταν μέλος της Ακαδημίας της Ευρώπης, της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών και επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων της Λουβέν, της Γενεύης, του Μόντρεαλ, του Γιορκ, της Μπολόνια, του Μεξικού, του Περού, κ.ά.
Ο Αλαίν Τουρέν για το 1968: «Μια νέα πάλη των τάξεων».
Απόσπασμα από το βιβλίο Το Κίνημα του Μάη, ή ο ουτοπικός κομμουνισμός, που έγραψε ο κοινωνιολόγος το καλοκαίρι του 1968.
Το 1968 ο Αλέν Τουρέν είναι καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού γράφει Το Κίνημα του Μάη, ή ο ουτοπικός κομμουνισμός (εκδ. Seuil), στο οποίο υποστηρίζει ότι τα γεγονότα συνδέονται με τον εξελισσόμενο μετασχηματισμό της κοινωνίας, υπό την επίδραση της τεχνολογικής προόδου: η τεχνοκρατική εξουσία τείνει να επιβάλει τις επιταγές της σε όλες τις διαστάσεις της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικής ζωής. Κόντρα σε αυτό το νέο σύστημα κυριαρχίας τοποθετήθηκε το «κίνημα του Μάη», εκδηλώνοντας έτσι την είσοδο της κουλτούρας στο πολιτικό πεδίο. Σημειώνοντας ότι «αυτοί για τους οποίους ο αγώνας δεν μπορεί παρά να κατευθύνεται ενάντια στην καπιταλιστική ιδιοκτησία εξεπλάγησαν από τη φύση του κινήματος τόσο όσο και αυτοί που πίστευαν στο τέλος των ιδεολογιών και των ταξικών συγκρούσεων στις βιομηχανικές κοινωνίες», ο Τουρέν επιμένει στο γεγονός ότι το κίνημα δεν είναι άρνηση της βιομηχανικής κοινωνίας, αλλά αποκάλυψη των νέων συγκρούσεων που αυτή γεννά.
«Οι κοινωνικοί αγώνες, η σύγκρουση συμφερόντων δεν εμφανίζονται πια μόνο στα εργοστάσια, αλλά παντού όπου η κοινωνία επιχειρεί να μετασχηματιστεί. (…)
Η αστική ζωή, η χρησιμοποίηση αναγκών και πόρων, η εκπαίδευση, τόσοι τομείς που δεν θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα ‘παραγωγικές’ δραστηριότητες και όπου τώρα εκδηλώνεται και οργανώνεται μια νέα πάλη των τάξεων. Η (ταξική) συγκρότηση των ελίτ αντιπαρατίθεται στη συνεχή εκπαίδευση· τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς έρχονται σε αντίθεση με τη βούληση για συμμετοχή στην αστική ζωή· η χειραγώγηση των αναγκών πνίγει την ικανοποίηση των επιθυμιών· η εμμονή με το επίπεδο καταπνίγει την προσωπικότητα.
Το βασικό σύνθημα των τεχνοκρατών που διευθύνουν την κοινωνία είναι: προσαρμοστείτε. Το κίνημα του Μάη απάντησε: εκφραστείτε».
«Το κίνημα του Μάη συγκρούστηκε με την κυρίαρχη ουτοπία των αφεντικών της κοινωνίας που διακηρύσσει ότι τα κοινωνικά προβλήματα συνεπάγονται αποκλειστικά εκσυγχρονισμό, προσαρμογή, ενσωμάτωση».
Τα πιο γνωστά έργα του
Γνωστότερα έργα του Αλέν Τουρέν είναι τα εξής:
- «L’evolution du travail aux usines Renault» («Η εξέλιξη της εργασίας στα εργοστάσια της Ρενώ», διατριβή υπό την επίβλεψη του Georges Friedmann), 1955
- «Sociologie de l’action» (“Κοινωνιολογία της δράσης”), 1965
- [La Societe post-industrielle: naissance d’une societe» («Η μεταβιομηχανική κοινωνία: γέννηση μιας κοινωνίας»), 1969
- «Le mouvement de mai ou le communisme utopique» («Το κίνημα του Μάη ή ο ουτοπικός κομμουνισμός»), 1969
- «Production de la societe» («Η παραγωγή της κοινωνίας»), 1973
- «Pour la sociologie» («Για την κοινωνιολογία»), 1974
- «Lutte etudiante» («Φοιτητική πάλη»), 1978
- «Le Mouvement ouvrier» («Το εργατικό κίνημα»), 1984
- «Le Retour de l’acteur» («Η επιστροφή του δρώντος υποκειμένου»), 1984
- «Critique de la modernite» («Κριτική της νεωτερικότητας»), 1992
- «La voix et le regard: sociologie des mouvements sociaux» («Η φωνή και το βλέμμα: κοινωνιολογία των κοινωνικών κινημάτων»), 1993
- «Qu’est-ce que la democratie?» («Τι είναι η δημοκρατία;»), 1994
- «Pourrons-nous vivre ensemble? Egaux et differents» («Μπορούμε να ζήσουμε μαζί;»), 1997
- «Comment sortir du liberalisme?», 1999 (ελλ. έκδ. «Πώς να ξεφύγουμε από τον φιλελευθερισμό», Πόλις, 1999)
- «Un nouveau paradigme: pour comprendre le monde d’aujourd’hui» («Ένα νέο παράδειγμα: για να καταλάβουμε τον σημερινό κόσμο»), 2005
- «Le Monde des femmes» («Ο κόσμος των γυναικών»), 2006
- «Penser autrement» («Εναλλακτική σκέψη»), 2007
- «Si la gauche veut des idees» («Αν η Αριστερά χρειάζεται ιδέες», με τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ), 2008