Κι ενώ στην Ελλάδα ανοίγει για μία ακόμη φορά η συζήτηση για το άρθρο 16 και το πως θα παρακαμφθεί για να λειτουργήσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, στις ΗΠΑ κλείνουν το ένα μετά το άλλο αφού πρώτα βύθισαν τους φοιτητές τους στα χρέη σπουδών για τα οποία χρειάζονται δύο ζωές για να αποπληρώσουν.
Ήδη δηλαδή η όλη συζήτηση συνιστά έναν αναχρονισμό, ένα “ζητούμενο” του προηγούμενου αιώνα που έχει εδώ και καιρό ξεπεραστεί και το μόνο που μένει είναι η πρόσκαιρη εξυπηρέτηση κάποιων οικονομικών συμφερόντων που θα επιφέρει την υποβάθμιση της δημόσιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Πιο πρόσφατα παράδειγμα μιάς μακράς σειράς άλλων, το ιστορικό Πανεπιστήμιο Holy Names της Καλιφόρνια, ένα καθολικό κολέγιο 154 ετών που ιδρύθηκε από ένα τάγμα Γαλλίδων Καναδών μοναχών, έκλεισε οριστικά.
Η δασώδης πανεπιστημιούπολη έκτασης 60 στρ., με εκπληκτική θέα στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο και στο Όκλαντ, δημοπρατήθηκε και οι περίπου 1.000 φοιτητές του, θα έπρεπε να επιλέξουν να μεταφερθούν σε άλλο μικρό ίδρυμα ανθρωπιστικών σπουδών.
Η διεύθυνση του πανεπιστημίου είχε προσπαθήσει να καλύψει τα λειτουργικά του έξοδα, αλλά… δεν τα κατάφερε.
Το Πανεπιστήμιο Holy Names είναι ένα από τα εκατοντάδες που βρίσκονται αντιμέτωπα με όχι ένα happy end.
Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 σημειώθηκε αύξηση του κλεισίματος κολεγίων και πανεπιστημίων στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα μεταξύ των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών σχολείων, επηρεάζοντας δεκάδες χιλιάδες φοιτητές σε όλη τη χώρα.
Μέχρι το 2016, από τα 1.600 ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά κολέγια και πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, σχεδόν το 30% είχε εγγραφές κάτω των 1.000 φοιτητών. Και παρόλο που το κλείσιμο ανήλθε σε λιγότερο από το 1% των ιδιωτικών κολεγίων, σύμφωνα με τον David Warren, πρόεδρο του National Association of Independent College and Universities, μια έκθεση της Moody’s Investors Services του 2015 προειδοποιούσε ότι ο ρυθμός θα αυξανόταν, όπως και και έγινε.
Από το 2016, 91 ιδιωτικά κολέγια στις ΗΠΑ έκλεισαν, συγχωνεύτηκαν με άλλο σχολείο ή ανακοίνωσαν σχέδια για κλείσιμο, σύμφωνα με ανάλυση του CNBC.
Σχεδόν τα μισά από αυτά τα σχολεία έκλεισαν μετά την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού το 2020, δείχνοντας πως για πολλά πανεπιστήμια που αντιμετωπίζουν προβλήματα, η πανδημία ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Σύμφωνα με το National Student Clearinghouse, το 2022, 4 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι στις ΗΠΑ εγγράφηκαν σε ένα κολέγιο συγκριτικά με 10 χρόνια πριν. Η πανδημία του κορονοϊού επιτάχυνε περαιτέρω τη μείωση των εγγραφών στα κολέγια, με μείωση 10% στις εγγραφές.
Ο αρχισυντάκτης του The Princeton Review Robert Franek, έχει εντοπίσει δύο βασικά ζητήματα που επηρεάζουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση: η επικείμενη μείωση του αριθμού των υποψήφιων φοιτητών και η οικονομική πίεση που αντιμετωπίζουν τα κολέγια που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα από τα δίδακτρα. Με τη μείωση των εγγραφών, τα κολέγια αντιμετωπίζουν μείωση της χρηματοδότησης, μειωμένες ακαδημαϊκές προσφορές και τελικά κλείσιμο ιδρυμάτων.
Οι ειδικοί της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό για έναν επερχόμενο δημογραφικό γκρεμό, όταν ο αριθμός των φοιτητών 18 έως 22 ετών θα μειωθεί κατακόρυφα γύρω στο 2025. Μικρά ιδιωτικά κολέγια και περιφερειακά δημόσια κολέγια σε ορισμένες περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα στα βορειοανατολικά, αισθάνονται ήδη τις επιπτώσεις.
«Οι περισσότεροι επαγγελματίες στις εγγραφές φοιτητών χτυπάνε το κεφάλι τους για αυτήν την ημερομηνία του 2025, αλλά πολλά σχολεία έχουν ήδη δει αυτές τις μειώσεις εγγραφών».
Περίπου το 95% των κολεγίων των ΗΠΑ βασίζονται στα δίδακτρα, σύμφωνα με τον Franek, που σημαίνει ότι βασίζονται σε χρήματα από φοιτητές για να λειτουργήσουν. Η μείωση των αριθμών εγγραφών σημαίνει λιγότερα χρήματα, λιγότερες προσφορές φοιτητών και τελικά κλειστό ίδρυμα.
«Είναι μια αντανάκλαση, νομίζω, μιας μη βιώσιμης λειτουργικής πλατφόρμας, που σημαίνει μεγάλη εξάρτηση από τα δίδακτρα, η οποία δεν μπορεί πάντα να συμβαδίζει με τον πληθωρισμό [ή] με τη διάβρωση στις εγγραφές», δήλωσε η διευθύντρια της Fitch Ratings, Emily Wadhwani.
Πανάκριβα δίδακτρα
Το βασικότερο ίσως είναι ότι η τσέπη των Αμερικανών φοιτητών δεν αντέχει. Η προσπάθεια του Μπάιντεν να μειώσει τα φοιτητικά χρέη κατά 10.000 δολάρια για όσους κερδίζουν λιγότερο από 125.000 δολάρια το χρόνο ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Συνεπώς η κατάσταση για τους φοιτητές είναι ασφυκτική καθώς τα ιδιωτικά ιδρύματα είναι πολύ ακριβά.
Τα κολέγια «δεν μπορούν να αυξάνουν τα δίδακτρα με την ελπίδα ότι το καθαρό υπόλοιπο μόλις, λάβει κάποιος μια υποτροφία ή έκπτωση, θα είναι αρκετό για να αντισταθμίσει την αυξανόμενη βάση των δαπανών», λέει η Emily Wadhwani.
Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, σε αυτούς τους φοιτητές που επέλεξαν να παραιτηθούν από το κολέγιο, σχεδόν οι μισοί αμφέβαλλαν για την απόδοση του κόστους και του χρόνου που επένδυσαν.
«Αυτά τα μικρά ιδιωτικά κολέγια τείνουν να είναι απίστευτα ακριβά. Σήμερα, λίγοι άνθρωποι έχουν τους πόρους και τον ελεύθερο χρόνο να πληρώσουν 80.000 δολ. για μια εκπαίδευση σε ένα μικρό κολέγιο σε μια μικρή πόλη όπου υπάρχουν λίγες ευκαιρίες για να κερδίσει κάποιος εισόδημα για να συμπληρώσει τα έξοδα διαβίωσής του» είχε σημειώσει το 2017, ο αρχισυντάκτης του Ινστιτούτου Mises Ryan McMaken.
«Αν οι άνθρωποι σταματούσαν να πετάνε δεκάδες χιλιάδες δολάρια σε αυτά τα σχολεία, θα ακούγαμε λιγότερα για τα τεράστια ποσά χρέους που αναλαμβάνουν πολλοί φοιτητές και στη συνέχεια ισχυρίζονται ότι έπρεπε να δανειστούν για να λάβουν «εκπαίδευση», επισημαίνει ο McMaken.
«Πολλές φορές, αυτά τα τεράστια επίπεδα χρέους αναλαμβάνονταν για τη χρηματοδότηση σπουδών τεσσάρων ετών, στα οποία οι φοιτητές δεν εργάζονταν, ενώ ισχυριζόταν ότι τέτοια έξοδα ήταν απολύτως απαραίτητα».
«Μόλις τα επιτόκια των φοιτητικών δανείων αρχίσουν να ανεβαίνουν -κάτι που είναι βέβαιο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα- αυτά τα κολλέγια θα φαίνονται ακόμη λιγότερο ελκυστικά από ό,τι τώρα, και θα γίνουν μια εξειδικευμένη αγορά για τους πλούσιους και/ή ανίδεους» επεσήμανε με έμφαση ο McMaken.
Η κατάσταση δεν σώζεται εύκολα
Δυστυχώς, η σύντομη ανάνηψη και ο γρήγορος θάνατος του Πανεπιστημίου Holy Names είναι σκηνή που είναι πιθανό να διαδραματιστεί περισσότερο τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Η κατάταξη του Forbes 2023 College Financial Grades, η οποία αξιολογεί τη λειτουργική βιωσιμότητα και την ισχύ του ισολογισμού περισσότερων από 900 ιδιωτικών κολεγίων στις ΗΠΑ, διαπίστωσε ότι ένα χρόνο μετά το κλείσιμο των πανεπιστημιουπόλεων από τη πανδημία, τα κολέγια είχαν, ως επί το πλείστον, καταφέρει μια επιστροφή στην κανονικότητα και τα οικονομικά τους έδειχναν καλύτερα καθώς τα έσοδα από τα δωμάτια και τις επισκέψεις ανέκαμψαν, καθώς και η επαναλειτουργία εκδηλώσεων, πχ συνέδρια, αθλητικές εκδηλώσεις ακόμα και γάμοι, έφερναν έσοδα.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το Forbes, αυτό έδωσε σε πολλά ιδρύματα που αγωνίζονται μια ψεύτικη αίσθηση ελπίδας.
«Όπως γνωρίζουμε, όταν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μικρά ιδρύματα απειλείται με κλείσιμο και επανέρχεται από το χείλος του γκρεμού, τουλάχιστον προσωρινά, τότε έπεται μια σειρά από νέες ιστορίες για τα μικρά κολέγια και τον οικονομικό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν, είχε προειδοποιήσει ο αρχισυντάκτης του Ινστιτούτου Mises.
Με πληροφορίες από: Forbes, CNBC, in.gr