NewsEdit Νέο πρωτοσέλιδο του Guardian για το ναυάγιο στην Πύλο. Συνεργατική έρευνα των Solomon, Forensis, Guardian και ARD παρουσιάζει την πληρέστερη έως σήμερα αποτύπωση της πορείας του αλιευτικού σκάφους Adriana μέχρι και τη βύθισή του, που οδήγησε στον πνιγμό πάνω από 600 ανθρώπων υπό ελληνική και ευρωπαϊκή εποπτεία. Στην έρευνα σημειώνεται ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως το Λιμενικό έχει κρίσιμες ευθύνες για το ναυάγιο, ενώ λόγω των ανακριβειών φαίνεται ότι είναι πολύ πιθανό να προσπάθησε να παραποιήσει τα γεγονότα.
Η έρευνα καταπιάνεται με τα στοιχεία για τις κάμερες του Λιμενικού αλλά και όσα έχει δώσει στη δημοσιότητα έως τώρα και μιλάει για ισχυρές ενδείξεις πως το Λιμενικό έχει κρίσιμες ευθύνες για το ναυάγιο, ενώ λόγω των ανακριβειών φαίνεται ότι είναι πολύ πιθανό να προσπάθησε να παραποιήσει τα γεγονότα.
Η Frontex αναμένει συνεχή βιντεοσκόπηση των επιχειρήσεων αυτών – Οι κάμερες «γράφουν» αυτόματα
Το σκάφος ΠΠΛΣ-920 του Λιμενικού Σώματος, το μόνο σκάφος στο σημείο κατά την ανατροπή του Adriana, όφειλε να καταγράφει τις ενέργειές του, αφού σε έγγραφο της Frontex από το 2021 περιλαμβάνεται σύσταση προς τις ελληνικές αρχές για συνεχή καταγραφή των επιχειρήσεων.
Εάν το είχε πράξει, τα ερωτήματα των συγγενών εκατοντάδων θυμάτων δεν θα παρέμεναν σήμερα αναπάντητα.
Ακόμα, στέλεχος του Λιμενικού που μίλησε στο πλαίσιο της έρευνας, είπε ότι οι συγκεκριμένες κάμερες δεν απαιτούν συνεχή χειρισμό και ότι υπάρχουν ακριβώς για να καταγράφουν τέτοια περιστατικά.
Το σκάφος ΠΠΛΣ-920 απέπλευσε από τη Σούδα, ένα πολύ καλά εξοπλισμένο λιμάνι, με έμπειρο κρητικό καπετάνιο στο τιμόνι, ενώ, όπως και τα τρία αδερφά του πλοία (ΠΠΛΣ-900, ΠΠΛΣ-910 και ΠΠΛΣ-930), διαθέτει δύο υπερσύγχρονα συστήματα θερμικών καμερών.
Η αγορά του ΠΠΛΣ-290, ενός εκ των τεσσάρων υπερσύγχρονων σκαφών που αγοράστηκαν έναντι 55,5 εκατ. ευρώ, έχει χρηματοδοτηθεί κατά 90% μέσω της Frontex
Διασωθέντες καταθέτουν τις μαρτυρίες τους με βάση τρισδιάστατο μοντέλο του σκάφους Andriana
Το Solomon, η Forensis, η εφημερίδα Guardian και η γερμανική κρατική τηλεόραση ARD δούλεψαν από κοινού και, αναλύοντας πλήθος στοιχείων, παρουσιάζουν την πληρέστερη έως σήμερα αποτύπωση της πορείας του Adriana μέχρι και τη βύθισή του.
Περισσότερες από 20 μαρτυρίες επιζώντων και υλικό που προέκυψε, μεταξύ άλλων, από καταθέσεις μαρτύρων, επίσημες αναφορές της Ελληνικής Ακτοφυλακής και της Frontex, ημερολόγια γέφυρας του σκάφους του Λιμενικού και παραπλεόντων τάνκερ, αεροφωτογραφίες και δεδομένα θέσης και κίνησης πλοίων και αεροσκαφών.
Από την ανασύνθεση των παραπάνω προέκυψαν ένα λεπτομερές χρονολόγιο των γεγονότων της 13ης και 14ης Ιουνίου, ένας διαδραστικός χάρτης που αποτυπώνει την κίνηση του Adriana, καθώς και ένα τρισδιάστατο μοντέλο του αλιευτικού.
Με τη βοήθεια του 3D μοντέλου, που επιμελήθηκαν οι ερευνητές της Forensis, πραγματοποιήθηκαν δια ζώσης συνεντεύξεις με επιζώντες του ναυαγίου, αξιοποιώντας την οπτική αποτύπωση αυτού του σώματος δεδομένων.
Τα έντεκα κύρια ευρήματα
Από την κοινή έρευνα προκύπτουν έντεκα κρίσιμα ευρήματα:
- H Frontex προσφέρθηκε να συνδράμει τρεις φορές. Πηγή του ευρωπαϊκού οργανισμού αναφέρει ότι το Λιμενικό Σώμα δεν απάντησε σε κανένα από τα τρία αιτήματα παροχής συνδρομής.
- Οι καταγραφές του ΠΠΛΣ-920 παρουσιάζουν ασυνέχειες και εγείρουν ερωτήματα. Για παράδειγμα, ενώ αναφέρεται πως αμέσως πριν τη βύθιση το αλιευτικό κινούνταν προς τα δυτικά, εμφανίζεται στην πραγματικότητα να κινείται για περίπου μία ώρα (00:44 – 01:40) με νότια κατεύθυνση με ταχύτητα μόλις 0.6 κόμβους. Όπως επίσης: εφόσον, σύμφωνα με το Λιμενικό, η μηχανή του αλιευτικού σταματά να λειτουργεί στις 00:44, γιατί η προετοιμασία των σωστικών μέσων γίνεται μία ώρα αργότερα, στις 1:40;
- Ενόσω η μηχανή του αλιευτικού λειτουργούσε αλλά δεν υπήρχε ικανότητα προσανατολισμού, σύμφωνα με μαρτυρίες το ΠΠΛΣ-920 πλησίασε το σκάφος και έδωσε οδηγίες προς την Ιταλία. «[Μέλος του πληρώματος] μας είπε ότι το ελληνικό πλοίο θα προχωρούσε μπροστά μας και θα μας πήγαινε στα ιταλικά ύδατα. Μας είπε ότι σε δύο ώρες θα ήμασταν στην Ιταλία», αναφέρει κατάθεση επιζώντα. Το ΠΠΛΣ-920 κατηύθυνε το αλιευτικό από απόσταση, το οποίο ακολουθούσε μέχρι η μηχανή του να σταματήσει και πάλι.
Μαρτυρία επιζώντα στο πλαίσιο του situated testimony
- Σύμφωνα με τους Σύρους επιζώντες που βρίσκονταν στο κατάστρωμα, όταν η μηχανή χάλασε, μασκοφόροι άνδρες του ΠΠΛΣ-920 επιβιβάστηκαν στο αλιευτικό κι έδεσαν ένα μπλε σχοινί στην πρύμνη. Οι παραπάνω μαρτυρίες συνάδουν και με καταγραφή στο ημερολόγιο γέφυρας του ΠΠΛΣ-920, όπου αναφέρεται η συμμετοχή τετραμελούς ομάδας από Κλιμάκιο Ειδικών Αποστολών (ΚΕΑ) στην επιχείρηση.
- Σύμφωνα με τους ίδιους επιζώντες, έγιναν δύο σύντομες προσπάθειες ρυμούλκησης του πλοίου. Την πρώτη φορά το σχοινί έσπασε. Τη δεύτερη φορά το ΠΠΛΣ-920 πήγε πιο γρήγορα και το πλοίο κουνήθηκε προς τα δεξιά, μετά προς τα αριστερά, μετά πάλι προς τα δεξιά και ανατράπηκε στη δεξιά πλευρά του.
- Οι Πακιστανοί επιζώντες βρίσκονταν στο εσωτερικό του πλοίου, δίχως εικόνα όσων συνέβαιναν. Δήλωσαν, ωστόσο, ότι ενώ η μηχανή του αλιευτικού δεν λειτουργούσε, ένιωσαν μια απότομη ώθηση προς τα εμπρός «σαν πύραυλο» — αίσθηση που συνηγορεί στη χρήση σχοινιού για ρυμούλκηση.
- Οι μαρτυρίες στο πλαίσιο αυτής της έρευνας συμπλέουν με μαρτυρίες που παρουσίασαν άλλες δημοσιογραφικές έρευνες, καθώς και καταθέσεις επιζώντων που περιέχονται στη δικογραφία: η κίνηση αυτή φαίνεται να οδήγησε στην ανατροπή και τελικώς στη βύθιση του πλοίου.
- Το αλιευτικό αναποδογύρισε και οι επιζώντες σκαρφάλωσαν πάνω του. Το ΠΠΛΣ-920 αποχώρησε από το σημείο, δημιουργώντας κύματα που έκαναν δυσκολότερη την προσπάθεια των επιζώντων να κρατηθούν στην επιφάνεια.
- Αφού απομακρύνθηκε, το ΠΠΛΣ-920 έστρεψε τα φώτα του στο σημείο του ναυαγίου. Επιζώντες προσπάθησαν να κολυμπήσουν ως το σκάφος του Λιμενικού, αλλά η απόσταση ήταν μεγάλη.
- Το ΠΠΛΣ-920 ξεκίνησε την επιχείρηση διάσωσης 30 λεπτά μετά τη βύθιση, και μόνο αφότου το πλοίο είχε χαθεί πλέον πλήρως από την επιφάνεια.
- Επιζώντες υποστηρίζουν πως στα κινητά τους (που διασώθηκαν σε πλαστικές θήκες) υπάρχει οπτικό υλικό από το συμβάν. Αμέσως μετά τη διάσωση, σύμφωνα με τις ίδιες μαρτυρίες, στελέχη του Λιμενικού αφαίρεσαν τα κινητά τους, τα οποία δεν τους έχουν επιστραφεί.
Στο πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου επανέρχεται το πρώτο πρόγραμμα της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) στην ιστοσελίδα του tagesschau.de.
Επικαλούμενο νέα στοιχεία, υποστηρίζει ότι «το Λιμενικό Σώμα προφανώς ήθελε να ξεφορτωθεί» το αλιευτικό. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα «η ερευνητική ομάδα STRG_F (στην οποία συμμετέχει το δίκτυο της Βόρειας Γερμανικής Ραδιοφωνίας NDR), από κοινού με τον βρετανικό Guardian, την ελληνική ΜΚΟ Solomon και το πρακτορείο ερευνών Forensis, συνομίλησαν με συνολικά 26 επιζώντες του ναυαγίου. Επιπλέον, οι δημοσιογράφοι απέκτησαν πρόσβαση σε δικαστικά έγγραφα και στο ημερολόγιο γέφυρας του ελληνικού πλοίου διάσωσης, που συνόδευε το αλιευτικό στις τελευταίες ώρες (πριν το ναυάγιο). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το δυστύχημα αναπαρίσταται με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ ό,τι μέχρι τώρα».
Σύμφωνα με το γερμανικό δημοσιογραφικό δίκτυο η αναπαράσταση αυτή προκαλεί ερωτήματα. Ένα από αυτά, που όπως υποστηρίζει προέκυψαν μετά την προσέγγιση του ελληνικού σωστικού σκάφους: «Τώρα το πλοίο κινείται δυτικά, με σταθερή ταχύτητα, προφανώς με κατεύθυνση την Ιταλία. Τα όσα είπαν πολλοί επιζώντες υποδηλώνουν ότι η Ελληνική Ακτοφυλακή τους ώθησε σε αυτή την κατεύθυνση, με τη διαβεβαίωση ότι τους περιμένει σκάφος της Ιταλικής Ακτοφυλακής στα ιταλικά χωρικά ύδατα. Το γνώριζαν αυτό οι ιταλικές αρχές; Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, η Ιταλική Ακτοφυλακή παραπέμπει σε δήλωση που θεωρεί υπεύθυνη τις ελληνικές αρχές, με την αιτιολογία ότι το πλοίο βρισκόταν σε ελληνικά χωρικά ύδατα».
Με βάση τις ίδιες μαρτυρίες το περιοδικό FOCUS υποστηρίζει ότι «νέα στοιχεία καθιστούν συνυπεύθυνη την Ακτοφυλακή» και κάνει εκτενή αναφορά σε εικασίες για ένα δεύτερο σχοινί διάσωσης προς το μοιραίο αλιευτικό το οποίο «δεν φαίνεται να αναφέρεται στο ημερολόγιο γέφυρας».