Οι άνθρωποι που είναι μόνοι ή κοινωνικά απομονωμένοι διατρεχουν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, σύμφωνα με μια νέα μετα-ανάλυση στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια άνθρωποι.
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ της κοινωνικής απομόνωσης, της μοναξιάς και της αυξημένης θνησιμότητας, αλλά ορισμένα αποτελέσματα ήταν αμφιλεγόμενα, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Human Behaviour».
Αυτά τα αντικρουόμενα αποτελέσματα θα μπορούσαν να οφείλονται στο γεγονός ότι οι έρευνες επικεντρώνονται μόνο σε μια συγκεκριμένη ομάδα ή περιοχή, δήλωσε ο Τούρχαν Κάνλι, Καθηγητής Νευροεπιστήμης στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η νέα δημοσίευση, ωστόσο, είναι μια μετα-ανάλυση 90 μελετών που είχαν εξετάσει τη σχέση μεταξύ της μοναξιάς, της κοινωνικής απομόνωσης και του πρόωρου θανάτου σε περισσότερους από 2 εκατομμύρια ενήλικες. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη παρακολουθήθηκαν για διάστημα από έξι μήνες έως 25 χρόνια.
Οι άνθρωποι που βίωναν κοινωνική απομόνωση είχαν 32% υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με εκείνους που δεν ήταν κοινωνικά απομονωμένοι. Οι συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι ένιωθαν μοναξιά είχαν 14% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα από εκείνους που δεν αισθάνονταν μοναξιά.
Η κοινωνική απομόνωση, όπως ορίζεται από τη νέα μετα-ανάλυση, συμβαίνει όταν κάποιος έχει αντικειμενική έλλειψη επαφής με άλλους ανθρώπους είτε επειδή ο κοινωνικός του κύκλος είναι μικρός είτε επειδή ζει μόνος του.
Η μοναξιά, από την άλλη πλευρά, αναφέρεται στην υποκειμενική δυσφορία που νιώθουν οι άνθρωποι όταν δεν είναι ικανοποιημένοι από τις κοινωνικές του σχέσεις επειδή δεν καλύπτουν την ανάγκη του για σύνδεση ή οικειότητα, σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση.
Η κοινωνική απομόνωση ή η μοναξιά μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή στρες, εκτιμά ο Κάνλι.
«Όλοι νιώθουμε μοναξιά κάποες φορές, αλλά όταν αυτό το συναίσθημα είναι μόνιμο, μπορεί να λειτουργήσει ως μια μορφή χρόνιου στρες, το οποίο είναι επιβλαβές», εξήγησε. «Ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί να συμβεί αυτό είναι μέσω των ορμονών του στρες που επηρεάζουν αρνητικά το σώμα».
Οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν επίσης τους δεσμούς μεταξύ της μοναξιάς, της κοινωνικής απομόνωσης και του πρόωρου θανάτου σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο του μαστού ή του παχέος εντέρου.
Οι συμμετέχοντες που ήταν κοινωνικά απομονωμένοι και είχαν διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σχέση με εκείνους που δεν έπασχαν από την ασθένεια. Τα κοινωνικά απομονωμένα άτομα με καρκίνο του μαστού είχαν υψηλότερο κίνδυνο να πεθάνουν από τη νόσο σε σχέση με εκείνα που δεν ήταν κοινωνικά απομονωμένα.
Ο πρόωρος θάνατος από οποιαδήποτε αιτία ή από καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί επίσης να σχετίζεται και με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Οι άνθρωποι που αισθάνονται κοινωνικά απομονωμένοι τείνουν να έχουν ανθυγιεινές συνήθειες. Για παράδειγμα, μπορεί να καπνίζουν, να καταναλώνουν αλκοόλ, να έχουν κακές διατροφικές συνήθειες και να μην ασκούνται αρκετά.
«Οι άνθρωποι που είναι μοναχικοί αλλά όχι κοινωνικά απομονωμένοι έχουν ψυχικό στρες αλλά μπορεί να είναι ανθεκτικοί σε αυτό λόγω των κοινωνικών τους δικτύων ακόμη και αν αυτά τα δίκτυα δεν είναι ακριβώς αυτό που θέλουν», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Φαν Γουάνγκ, Καθηγητής Επιδημιολογίας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Harbin της Κίνας.
Αλλες 4 επιστημονικές έρευνες
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association τον Ιανουάριο του 2023 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ήταν μοναχικοί είχαν 26% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν ήταν μοναχικοί. Ο κίνδυνος θανάτου ήταν ακόμη μεγαλύτερος για τους ανθρώπους που ήταν μοναχικοί και είχαν άλλα προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις ή διαβήτη.
Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social Science & Medicine τον Φεβρουάριο του 2023, διαπίστωσε ότι η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων με διάφορους τρόπους. Οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν υψηλότερα επίπεδα άγχους και στρες, τα οποία μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση και να βλάψουν την καρδιά. Οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα της ορμόνης οξυτοκίνης, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της καρδιακής λειτουργίας.
Μια τρίτη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Aging τον Μάρτιο του 2023, διαπίστωσε ότι η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας. Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν υψηλότερα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, η οποία είναι γνωστή για τον ρόλο της στην άνοια. Οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα της πρωτεΐνης ακετυλχολίνη, η οποία είναι απαραίτητη για τη μνήμη και τη μάθηση.
Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, άγχος και άλλα ψυχικά προβλήματα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Psychiatry τον Μάιο του 2023 διαπίστωσε ότι οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν διπλάσιο κίνδυνο κατάθλιψης και τριπλάσιο κίνδυνο άγχους, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν είναι μοναχικοί.
Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε μειωμένη ποιότητα ζωής και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS One τον Ιούνιο του 2023 διαπίστωσε ότι οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ακόμη και μετά από έλεγχο για άλλους παράγοντες κινδύνου για την υγεία, όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή, το εισόδημα και η κατάσταση της υγείας.
Οι άνθρωποι που βιώνουν κοινωνική απομόνωση και μοναξιά θα πρέπει να αναζητήσουν ενεργά κοινωνική υποστήριξη, λένε οι ειδικοί. Ο κοινωνικός κύκλος είναι εξίσου σημαντικός για την υγεία όπως η σωστή διατροφή και η άσκηση.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά και να τους λαμβάνουν υπόψη σε συνήθεις ελέγχους υγείας.
Συνοπτικά, η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση συνδέονται με σοβαρές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία. Οπως:
- Πρόωρο θάνατο: Τα άτομα που είναι μοναχικά ή κοινωνικά απομονωμένα είναι πιο πιθανό να πεθάνουν πρόωρα από όλες τις αιτίες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του εγκεφαλικού επεισοδίου, του καρκίνου και των αναπνευστικών παθήσεων.
- Καρδιοπάθειες και εγκεφαλικό επεισόδιο: Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Μία μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που ήταν μοναχικά ήταν 29% πιο πιθανό να αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις και 32% πιο πιθανό να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Άνοια: Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση συνδέονται επίσης με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Μία μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που ήταν μοναχικά ήταν 50% πιο πιθανό να αναπτύξουν άνοια.
- Κατάθλιψη και αγχος: Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση συνδέονται επίσης με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους. Μία μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που ήταν μοναχικά ήταν δύο φορές πιο πιθανό να έχουν κατάθλιψη και τρεις φορές πιο πιθανό να έχουν άγχος.
- Αυτοκτονία: Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση αποτελούν επίσης παράγοντα κινδύνου για την αυτοκτονία. Τα άτομα που ήταν μοναχικά ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση δεν είναι το ίδιο πράγμα. Η κοινωνική απομόνωση είναι η αντικειμενική έλλειψη επαφής με άλλους ανθρώπους, ενώ η μοναξιά είναι η υποκειμενική αίσθηση του να είσαι μόνος και να μην έχεις κοινωνική επαφή. Ωστόσο, τόσο η μοναξιά όσο και η κοινωνική απομόνωση μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία.
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν για να μειώσουν τους κινδύνους εξ αιτίας της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Να μένετε συνδεδεμένοι με φίλους και οικογένεια: Αυτό μπορεί να γίνει μέσω προσωπικών επισκέψεων, τηλεφωνικών κλήσεων, email ή μέσω των social media.
- Συμμετοχή σε κοινωνικές ομάδες ή δραστηριότητες: Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε ένα σύλλογο, τη συμμετοχή σε μαθήματα, την εθελοντική εργασία ή τη συμμετοχή σε μία θρησκευτική ή πνευματική κοινότητα.
- Επικοινωνία με άλλους: Εάν αισθάνεστε μοναξιά, επικοινωνήστε με κάποιον που εμπιστεύεστε και μιλήστε τους για το πώς αισθάνεστε.
Εάν ανησυχείτε για τη δική σας μοναξιά ή κοινωνική απομόνωση, μιλήστε με το γιατρό σας. Μπορούν να σας βοηθήσουν να αξιολογήσετε τον κίνδυνο σας και να αναπτύξετε ένα σχέδιο για τη μείωση της απομόνωσή σας.
ΠΗΓΗ: CNN