Πέραν των πρωτοφανών πυρκαγιών του φετινού καλοκαιριού και της ασύλληπτης οικολογικής καταστροφής, γίναμε μάρτυρες μίας θηριωδίας στον Έβρο, στην οποία οφείλουμε να αντιδράσουμε και να μην τη συνηθίσουμε ως μία νέα κανονικότητα.
Της Μαρίας Γιαννακάκη*
Πρόκειται για τη στοχοποίηση των μεταναστών ως εμπρηστών, το πογκρόμ και τον εκφασισμό της χώρας που λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια μας.
Αυτόκλητοι «πολιτοφύλακες» έμπλεοι υπερηφάνειας επεδείκνυαν τα κλουβιά μέσα στα οποία είχαν κλείσει «25 κομμάτια», όπου «κομμάτια», μετανάστες.
Την ώρα της καταστροφής, κυνηγοί κεφαλών στοχοποιούν ευάλωτους. Οι καταθέσεις των ανθρώπων αυτών σοκαριστικές «Μας έβαλαν σε ένα κλειστό καρότσι και μας έβγαλαν όλα μας τα ρούχα, μας έβγαλαν βίντεο και μας τράβηξαν φωτογραφίες. Εμείς μείναμε εκεί πολλή ώρα, ιδρώναμε και δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε. Ένας από αυτούς αδύνατος, περίπου 30 χρονών, με μούσι μας είπε ότι ήταν η αστυνομία, μας είπε “Police”. Μας ρώτησαν στα αγγλικά αν βάλαμε εμείς τη φωτιά. Εμείς δεν μπορούσαμε να πάρουμε ανάσα και τους χτυπούσαμε την πόρτα. Κάθε πέντε λεπτά άνοιγε την πόρτα και μας χτυπούσε. Το τρέιλερ ήταν σταματημένο. Ξεκινούσε για πέντε λεπτά και ξαναξεκινούσε [ίσως εννοεί ξανασταματούσε]. Είχε πολύ υψηλή θερμοκρασία.»
Δυστυχώς, η παραπάνω φρικαλεότητα δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο περιστατικό. Σύμφωνα με τον πρώην αντιδήμαρχο Αλεξανδρούπολης και εκδότη της εφημερίδας «Γνώμη», Γιάννη Λασκαράκη, αυτόκλητες ακροδεξιές ομάδες πολιτοφυλακής που συλλαμβάνουν και εξευτελίζουν πρόσφυγες στον Έβρο λειτουργούν τα τελευταία τριάντα χρόνια χρόνια ως «αυθαίρετοι οικιστές» του Δέλτα του Έβρου. Διαμένουν σε αυθαίρετα σπίτια, χωρίς οικοδομική άδεια και χτισμένα σε δημόσια γη και μάλιστα στο κέντρο ενός σπουδαίου υγροβιότοπου που προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar. Καμία αρχή δεν τους αγγίζει, οι δε εντολές αποβολής του δασαρχείου γράφονται στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Οι πολιτικοί που τους επισκέπτονται συχνά, τους υπόσχονται ότι δεν θα τους αποβάλλει κανείς, διότι επιτελούν «εθνικό έργο» και, μάλιστα, έχουν βραβευθεί από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Πέρα όμως από τους αυτόκλητους «φύλακες Θερμοπυλών», στη συγκεκριμένη περίπτωση ήρθαμε αντιμέτωποι και με την «πνευματική ελίτ» του τόπου, όταν καθηγητής Πανεπιστημίου και διορισμένος Πρόεδρος ενός εκ των μεγαλυτέρων Μουσείων της χώρας εξέφρασε την αλληλεγγύη του και την κατανόησή του στους «πολιτοφύλακες».
Η κλιμακούμενη ρητορική στοχοποίησης των μεταναστών έρχεται λίγες μέρες μετά τη δολοφονία ενός νεαρού άνδρα από το Πακιστάν και τη σύλληψη τεσσάρων Ελλήνων ως υπόπτων, η οποία πρέπει να διερευνηθεί υπό την οπτική του ρατσιστικού κινήτρου, στόχος του οποίου δεν είναι μόνο το συγκεκριμένο θύμα, αλλά η απειλή προς όλα τα μέλη της κοινότητας στην οποία ανήκει το θύμα.
Και όλα αυτά, λίγο καιρό μετά το ναυάγιο στην Πύλο που έγινε ο υγρός τάφος εκατοντάδων μεταναστών, γεγονός που αποτελεί μία άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, το οποίο είναι η αντιμεταναστευτική και ρατσιστική πολιτική της Ευρώπης-φρούριο.
Οι υπόνοιες εναντίον των μεταναστών ως εμπρηστές διακινούνται αριστοτεχνικά όχι μόνο από ακροδεξιά κέντρα, αλλά αποτελούν οργανωμένο κυβερνητικό σχέδιο, αφού εξυπηρετούν ένα διττό στόχο: αφ’ ενός να σπείρουν τον ρατσισμό στην ελληνική κοινωνία και αφ’ ετέρου να αποσείσουν την ευθύνη για τις πυρκαγιές από την κυβέρνηση και να καλύψουν την παντελή ανικανότητά της.
Οφείλουμε να αντισταθούμε στον εκφασισμό της κοινωνίας και στη στοχοποίηση των ευάλωτων συνανθρώπων μας. Περισσότερο από ποτέ είναι αδήριτη ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ευρύ αντιφασιστικό μέτωπο που θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στους ρατσιστικούς σχεδιασμούς των ακροδεξιών κέντρων.
Δε θα κουραστώ να το λέω: η λύση στο προσφυγικό είναι η εξασφάλιση ασφαλούς διόδου από την Τουρκία στην Ευρώπη. Φαντάζει υποκριτικό να μιλάς για αυτούς που χάνουν τη ζωή τους στο Αιγαίο, όταν δε θέλεις να ακούσεις για κατάργηση της Οδηγίας 2001/51/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ουσιαστικά υποβάλλει τους πρόσφυγες σε ένα τεστ επιβίωσης, στο οποίο θα αναδειχθεί νικητής ο πιο νέος, ο πιο υγιής, ο πιο δυνατός, ο πιο πλούσιος. Όπως είναι υποκριτικό να κλείνεις τα μάτια στην ύπαρξη του φράχτη στον Έβρο που αποτελεί ένα μνημείο αναλγησίας.
Δεν πιστεύω σε περιούσιους λαούς, περιούσιους πολιτισμούς, περιούσιες ηπείρους: η ιστορία έχει αποδείξει, με τον πιο σκληρό τρόπο, ότι ο αγώνας για τη διασφάλιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των πανανθρώπινων αξιών είναι αέναος και διαρκής: η Ευρώπη γέννησε τον Διαφωτισμό, γέννησε όμως και το Ολοκαύτωμα. Σήμερα, με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο, καλούμεθα να διαλέξουμε σε ποια πλευρά της ευρωπαϊκής ιστορίας επιλέγουμε να σταθούμε.
* μέλος Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., πρώην γ.γ. Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων