Ακουσα και τις πέντε ομιλίες των υποψηφίων προέδρων του Συριζα, νομίζω εκείνη που θα ικανοποιούσε τους περισσότερους διανοούμενους που ξέρω ήταν του Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Του Αντώνη Λιάκου*
Αλλωστε ο ίδιος είναι μια προσωπικότητα που μπορεί να πει «ότι λέω το εννοώ, και ό,τι εννοώ το λέω». Είναι βαθύτατα αντι-λαϊκιστής, και μπορεί να λέει «ξέρετε η υπόθεση δεν είναι γιουρούσι, χρειαζόμαστε δουλειά μυρμηγκιού στην πολιτική». Και το έχει πει πολλές φορές, εννοώντας ότι για να επανασυσταθεί, να αναβιωθεί και να ξαναβρεί τη θέση της στην κοινωνία η υποκειμενικότητα της Αριστεράς, χρειάζεται η υπομονετική και επίμονη, χωρίς άμεσα ορατά αποτελέσματα, δουλειά του μυρμηγκιού.
Το πρόβλημα όμως είναι πού θα βρει τα μυρμήγκια; Υπάρχουν διαθέσιμα μυρμήγκια για τη δουλειά του μυρμηγκιού; [Με άλλα λόγια, οι υλικές συνθήκες της ζωής σήμερα (ταξική θέση λεγόταν κάποτε) προδιαθέτει για την πολιτική ένταξη και συνείδηση; ]
Στην πολιτική οι μόνες βεβαιότητες είναι δυστυχώς μόνο οι αρνητικές. Για τις άλλες ο σκεπτικισμός. Είναι λοιπόν αμφίβολο αν και πόσο οι καλές αναλύσεις και τα σωστά λόγια είναι αποτελεσματικά στην πολιτική πράξη. Όταν διαβάζαμε τις διακηρύξεις του Πασόκ οι ψαγμένοι αριστεροί της εποχής της Μεταπολίτευσης, μας φαίνονταν χοντράδες. Φαντάζομαι την ίδια αίσθηση θα είχαν διαβάζοντας το «Τί είναι και τί θέλει το ΕΑΜ» του Δημήτρη Γληνού, ο Μάξιμος και ο Πουλιόπουλος, εκλεπτυσμένοι μαρξιστές της εποχής εκείνης. Κι όμως το μεν Πασόκ κυριάρχησε ενώ όσοι αδιαφορούσαν γι αυτό φυτοζωούσαν, ενώ επίσης και το ΕΑΜ συγκρότησε την πιο ισχυρή δημοκρατική υποκειμενικότητα στην Ελλάδα, στην οποία ακόμη εντρυφούμε. Αυτό βέβαια δεν ακυρώνει τις σωστές αναλύσεις αλλά τις σχετικοποιεί.
Πάμε παρακάτω: Του Κασσελάκη ο λόγος και σύντομος ήταν και έδειξε ότι χρειάζεται ακόμη παρα πολλή προετοιμασία. Στο λόγο περί δικαιωμάτων ανήκει και το προσφυγικό, και εκεί βρίσκεται μεγάλο μέτωπο και με τον Μητσοτάκη και την Άκρα Δεξιά, τα ελληνοτουρκικά δηλητηριάζουν χρόνια την πολιτική ζωή και με τους εξοπλισμούς αιμορραγεί η ελληνική κοινωνία, το ζήτημα του κράτους δικαίου και των θεσμών, οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις του πολιτικού συστήματος (εκεί δεν άκουσα από κανέναν μια κουβέντα λ.χ. αν το εκλογικό σύστημα θα πρέπει να είναι παιχνιδάκι στα χέρια του εκάστοτε πρωθυπουργού) δεν μπορούν να απουσιάζουν από έναν λόγο που προβάλλεται ως καινοτομικός. Ο Κασσελάκης έφερε ένα φρέσκο αέρα στην πολιτική επικοινωνία της αντιπολίτευσης. Σημαντικό αλλά δεν φτάνει. Η δημιουργία ενός πολιτικού ηγέτη δεν είναι υπόθεση φυσικών χαρισμάτων, αλλά δουλειάς και εμπειρίας. Η ηγεσία χτίζεται, δεν γεννιέται. Στο βαθμό που θα μείνει στην πολιτική, πιστεύω, πρέπει να δημιουργήσει ένα κίνημα, μέσα κι έξω από τα δυο αντιπολιτευτικά κόμματα, αλλά και πέραν αυτών, σε νεαρό κόσμο αταύτιστο ή δυσταύτιστο με αυτά. Και καθώς οι διαδικασίες μεταβολής της ηγεσίας ενός κόμματος δεν λύνονται με μια εκλογή, αλλά είναι μια διαδικασία, καλό, απαραίτητο είναι να υπάρχουν εφεδρείες.
Μένει η Αχτσιόγλου. Καλός λόγος, ισορροπημένος, με τις τέσσερις προτεραιότητες, εκφράζει αυτή τη στιγμή το mainstream του Σύριζα-ΠΣ. Νομίζω ότι θα είναι η επόμενη πρόεδρος. Θα είναι όμως η επόμενη ηγεσία; Αυτό, είναι προφανές πως θα εξαρτηθεί και από τις ικανότητές της, και από την εικόνα που θα καλλιεργήσει, και από τα νέα πρόσωπα που θα φέρει στο προσκήνιο, και βεβαίως, να θυμόμαστε πάντα τον Μακιαβέλι, και τη σχέση virtù e fortuna (δεξιοσύνης και τύχης). Το ζήτημα λέει ο Φλωρεντινός δεν είναι να εκμεταλλεύεσαι με δεξιότητα την τύχη, αλλά να χρησιμοποιείς τη δεξιοσύνη για να πολεμήσεις την ατυχία.
Αυτά με τον κυριακάτικο πρωινό καφέ.
*Ιστορικός
(Πρώτη δημοσίευση στο Facebook)
- Κάμαλα Χάρις: Αποδέχομαι την ήττα, ελπίζω να μην μπαίνουμε σε μια σκοτεινή εποχή
- Γερμανία: Kαταρρέει ο κυβερνητικός συνασπισμός – Ο Σολτς καρατόμησε τον Λίντνερ από το υπουργείο Οικονομικών
- Ντόναλντ Τραμπ: Τους “πήρε τα σώβρακα”!
- Η Κάμαλα Χάρις τηλεφώνησε στον Τραμπ- Παραδέχθηκε την ήττα της και τον συνεχάρη, στις 23:00 θα μιλήσει δημόσια
- Ρέινολντς και Τζάκμαν: Νέα συνεργασία στα σκαριά εκτός Marvel