Συνολάκης: ««Είμαστε μια ανοχύρωτη πολιτεία, είμαστε μια ανοχύρωτη χώρα – Βιώνουμε εθνικό πένθος, είναι εθνική τραγωδία»

Για τις καταστροφές από τις πλημμύρες, μίλησε στην ΕΡΤ ο καθηγητής φυσικών καταστροφών Κώστας Συνολάκης.

Όπως ανέφερε: «Οι εικόνες είναι όντως αποκαρδιωτικές. Είναι οι εικόνες μιας ακραίας καταστροφής. Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμα είναι πραγματικά πόσο ακραία είναι. Διαβάζω ότι μερικοί λένε ότι είναι καταστροφή κάθε χίλια χρόνια. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το πει. Έχουν γίνει μεγάλες πλημμύρες. Θέλω να σας θυμίσω ότι ο θεσσαλικός κάμπος είναι κάμπος και είναι τόσο εύφορος, ακριβώς γιατί γίνονται πλημμύρες και ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο θα έπρεπε να έχουμε αντιπλημμυρικά μέτρα τα οποία να αντιμετωπίζουν το χειρότερο σενάριο.

Tο αντιπλημμυρικό σύστημα δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί

Μπορεί κανείς να μην είχε σκεφτεί το συγκεκριμένο σενάριο. Μπορεί όντως να αποδειχθεί ότι αυτό το σενάριο ήταν το πιο ακραίο που υπήρχε, αλλά είναι εξίσου προφανές ότι το αντιπλημμυρικό σύστημα το οποίο υπήρχε δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί σε αυτό που έγινε. Και επίσης είναι προφανές βλέποντας κανείς με τις εικόνες που μεταδίδονται και τις διάφορες κακοτεχνίες σε διάφορα μέρη που έχουν γίνει».

Θέλω να σας θυμίσω ότι ο θεσσαλικός κάμπος είναι κάμπος και είναι τόσο εύφορος, ακριβώς γιατί γίνονται πλημμύρες

Συνέχισε λέγοντας πως: «Είμαστε μια ανοχύρωτη πολιτεία. Είμαστε μια ανοχύρωτη χώρα. Σε μερικές περιπτώσεις ναι, γιατί δεν ακολουθούμε τις σωστές και καλές πρακτικές. Ακόμα στη χώρα μας, μπερδεύουμε το τι θα πει έρευνα και τι θα πει επιχειρήσεις και το επιχειρείν το οποίο κάνει η Πολιτική Προστασία. Η Πολιτική Προστασία ακόμα και τώρα δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία τα οποία δεν είναι ερευνητικά εργαλεία, δεν είναι εργαλεία που εμφανίζονται διάφοροι και λένε μα εγώ τα έχω στο εργαστήριο μου, τα έχει άλλος. Αυτά είναι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα έχει η Αμερικανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, το έχει το site της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτά είναι τα εργαλεία που χρειαζόμαστε ώστε να μπορούμε να κάνουμε εκτιμήσεις και να βλέπουμε. Βλέπετε τώρα πόσο γρήγορα ανεβαίνει η στάθμη του νερού. Μια πληροφορία η οποία λείπει αυτή τη στιγμή και δεν νομίζω ότι κανένας μπορεί να εκτιμήσει πάρα πολύ καλά σε πόσες ώρες, πόσες μέρες θα πέσει η στάθμη. Μας χρειάζονται αυτές οι πληροφορίες και αυτή η τεχνολογία υπάρχει».

Η Πολιτική Προστασία ακόμα και τώρα δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία

Ο κ. Συνολάκης σχολίασε ότι: «Στην Πολιτική Προστασία πιστεύω ότι αξιοποιούν ένα σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο όμως δεν μπορεί να κάνει αυτές τις προβλέψεις σε πραγματικό χρόνο που χρειαζόμαστε τώρα. Αυτή τη στιγμή αυτό που χρειαζόμαστε κυρίως είναι να δούμε σε πόσες ώρες θα πέσει η στάθμη. Όπως επίσης αυτό που χρειαζόμαστε όσο ανέβαινε η στάθμη των υδάτων να ξέρουμε. Στον Πηνειό, στη Λάρισα, στην Καρδίτσα, στον Παλαμά πόσο γρήγορα θα ανέβαινε.

Δεν τις έχουμε αυτές τις πληροφορίες, Βασιζόμαστε σε μερικά σενάρια τα οποία υπάρχουν και βλέπουμε. Βασιζόμαστε στην πολιτική προστασία και βλέπει ίσως μερικές καταιγίδες, αλλά δεν έχει αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να μπορέσει να κάνει εκτιμήσεις σε πραγματικό χρόνο και να ξέρει πόσο γρήγορα θα ανέβουν τα νερά. Αυτό είναι που χρειαζόμαστε και αυτό δεν είναι θέμα ερευνητικό. Αυτό πρέπει η Πολιτική Προστασία να το καταλάβει και να αναπτύξει αυτές τις δυνατότητες. Αυτό είναι θέμα του κράτους, αυτό είναι θέμα της ΕΜΥ και της Πολιτικής Προστασίας.

Προφανώς δεν ήταν η καταιγίδα των 500 με των 100 ετών, όταν επαναλαμβάνεται μία χειρότερη καταιγίδα μέσα σε τρία χρόνια

Κοιτάξτε γιατί αυτά τα φαινόμενα, αυτό που βλέπουμε, κανένας δε θέλει, προφανώς κανένας δε θέλει να το βλέπει. Και το χειρότερο δεν ξέρουμε πότε θα το ξαναδούμε. Με τον Ιανό είχαν βγει πάλι και λέγανε ότι η καταιγίδα των 100 ετών μερικοί λέγανε των 500 ετών. Μάλιστα την είδαμε μέσα μέσα σε τρία χρόνια. Άρα δεν ήταν. Προφανώς δεν ήταν η καταιγίδα των 500 με των 100 ετών, όταν επαναλαμβάνεται μία χειρότερη καταιγίδα μέσα σε τρία χρόνια».

Επίσης ο κ. Συνολάκης ανέφερε ότι: «Tο πιο εκφοβιστικό είναι ακριβώς επειδή γνωρίζουμε ότι με την κλιματική αλλαγή αυτό το οποίο θα δούμε είναι ότι τα ακραία φαινόμενα θα γίνονται πιο ακραία σε ένταση, πιο συχνά και θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Γι αυτό ακριβώς δεν μπορούμε να βασιζόμαστε σε παλιομοδίτικες νοοτροπίες. Πρέπει κάποια στιγμή η Πολιτική Προστασία σε αυτά τα θέματα είναι το αντίστοιχο πράγμα που είναι και στις πυρκαγιές σε πραγματικό χρόνο. Να βλέπει κανείς πώς εξελίσσεται μια πυρκαγιά, τι σενάρια υπάρχουν σε πραγματικό χρόνο, μέσα στην Πολιτική Προστασία, να ξέρουν τι γίνεται. Το ίδιο πράγμα και με τις πλημμύρες».

Βλέπετε σήμερα ότι γίνανε ηρωικές προσπάθειες να κάνουνε την κοίτη του Πηνειού ποταμού, να γκρεμίσουν μερικά αναχώματα ώστε να πλημμυρίσει ανάντι που σημαίνει πάνω από τη Λάρισα να γίνει πλημμύρα εκεί, ώστε να μη φτάσει η πλημμύρα ως τη Λάρισα

Σε άλλα σημεία των δηλώσεών του ο κ. Συνολάκης επισήμανε πως: «Είχα την πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα για το πόσο θα είναι το κόστος στην οικονομία. Όσο περισσότερο καθυστερεί και αυτό, δεν μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα. Βλέπετε σήμερα ότι γίνανε ηρωικές προσπάθειες να κάνουνε την κοίτη του Πηνειού ποταμού, να γκρεμίσουν μερικά αναχώματα ώστε να πλημμυρίσει ανάντι που σημαίνει πάνω από τη Λάρισα να γίνει πλημμύρα εκεί, ώστε να μη φτάσει η πλημμύρα ως τη Λάρισα. Όταν φτάνουμε ως εκεί, πρέπει να καταλάβουμε ότι ξέρετε κάτι. δεν κάνουμε καλά μακροπρόθεσμα και αυτό όπως επαναλαμβάνω, πρέπει να γίνει πλήρης διαχωρισμός της Πολιτικής Προστασίας και της ΕΜΥ που είναι επιχειρησιακά και επιχειρούν με το τι κάνουν τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα και όλοι οι υπόλοιποι Και η πολιτική προστασία πρέπει να αναπτύξει αυτές τις δυνατότητες.

Δηλαδή ξέρετε, εγώ είμαι από τους ανθρώπους, από τους πρώτους ανθρώπους που φώναζα για το 112 και ενώ έχουμε 112, πάρα πολλοί άνθρωποι λένε ότι έχουμε, γιατί εγώ το φώναζα ήδη από το 2018 και εγώ το πίεσα πάρα πολύ. Αυτό πιστεύω ότι είναι κάτι το αντίστοιχο. Έχουμε φτάσει πλέον στο επόμενο βήμα και το επόμενο βήμα είναι όχι μόνο να έχουμε την προειδοποίηση φύγετε – μείνετε, αλλά μας χρειάζεται να ξέρουμε το ποσοτικό κομμάτι, σε πόσες ώρες πρέπει να φύγουμε, σε πόσες ώρες θα γίνει η πλημμύρα, πόσες ώρες, οι μέρες».

Ακολούθως δήλωσε ότι: «Κοιτάξτε το 112. Είδατε ότι σε ένα μεγάλο βαθμό σώζει ζωές. Είχαμε μερικούς τραγικούς θανάτους. Αυτό πρέπει κανείς να το κοιτάξει. Αν θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, Δηλαδή μετά από μια μεγάλη τραγωδία, πρέπει κανείς να κάνει το αντίστοιχο πράγμα που γίνεται, να κάνει μια αυτοψία, να δει, να καταλάβει κανείς τι έγινε καλά και τι δεν έγινε. Επαναλαμβάνω ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τρία χρόνια μετά τον Ιανό και να μην έχουμε να μην έχουμε ποσοτικές εκτιμήσεις σε πάρα πολλά σημεία στην Πολιτική Προστασία Να τους ρωτήσεις θα σου πουν ναι, έχουμε κάθε πέντε δέκα χιλιόμετρα μακριά σε μερικά σενάρια όχι, θέλω για τη συγκεκριμένη καταιγίδα που έχω τώρα, για αυτή την καταιγίδα θέλω να ξέρω τι θα γίνει σε δέκα ώρες, σε 12 ώρες, σε 24 ώρες. Και υπάρχουν αυτά τα εργαλεία και είναι θέμα και πρέπει κάποια στιγμή η Πολιτική Προστασία να τα υιοθετήσει».

«Κοιτάξτε το 112. Είδατε ότι σε ένα μεγάλο βαθμό σώζει ζωές. Είχαμε μερικούς τραγικούς θανάτους. Αυτό πρέπει κανείς να το κοιτάξει»

Δεν είναι το θέμα όμως να εκκενωθεί όλος ο θεσσαλικός κάμπος…

Αναφερόμενος στο αν είναι εύκολη μία εκκένωση του θεσσαλικού κάμπου, τόνισε πως: «Το 2014 στη Χιλή, ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι εκκενώθηκαν από το τσουνάμι μέσα σε περίπου 45 λεπτά. Άρα γίνεται. Δεν είναι το θέμα όμως να εκκενωθεί όλος ο θεσσαλικός κάμπος. Ακριβώς γι αυτό μας χρειάζονται οι στοχευμένες πληροφορίες και η στοχευμένη γνώση. Να ξέρει η Πολιτική Προστασία ποιες περιοχές είναι άμεσες, πρέπει να εκκενωθούν πιο γρήγορα, ποιες άλλες αργότερα ή και ποιες ακόμα δεν πρέπει να εκκενωθούν. Άλλες σε άλλες περιπτώσεις θα πρέπει να λέει Πολιτική Προστασία. Ανεβείτε, δεν έχετε καιρό, Ανεβείτε όσο πιο ψηλά μπορείτε, γιατί δεν έχετε καιρό να φύγετε με τα αυτοκίνητά σας. Σε άλλες περιπτώσεις που υπάρχει χρόνος, μπορεί το 112 να λέει θα φύγετε, προχωρήστε σε αυτό το δρόμο».

Επίσης για τα μηνύματα εκκένωσης, τόνισε: «Τουλάχιστον ξέρεις ότι πρέπει να φύγεις που είναι πολύ περισσότερο από ότι είχαν οι 115 καμένοι άνθρωποι στο Μάουι, οι οποίοι δεν είχαν καμία απολύτως προειδοποίηση. Είχαν μια πυρκαγιά η οποία έρχονταν και δεν είχαν καμία προειδοποίηση και ούτε τις σειρήνες. Μπήκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης 45 λεπτά αργότερα ότι έκλεινε ένας δρόμος. Το επόμενο κομμάτι όμως είναι εξίσου απαραίτητο. Δηλαδή να έχουμε στοχευμένες εκκενώσεις. Ναι, το έχουμε κατακτήσει το 112 και είδατε και στην Ισπανία ότι δεν υπάρχει. Τώρα άρχισε να υλοποιείται το 112 στην Ελλάδα υλοποιήθηκε πριν από τη Γαλλία και αυτό είναι θέμα γιατί μερικοί άνθρωποι δούλεψαν πάρα πάρα πολύ για να υλοποιηθεί το 112. Αλλά είμαστε τώρα στο επόμενο κομμάτι».

Η ζωή μας θα υποβαθμιστεί

Ο κ. Συνολάκης σχολίασε πως: «Ένα από τα πράγματα που οι επιστήμονες λέγαμε για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ακριβώς ότι η ζωή μας θα υποβαθμιστεί. Δεν είναι το γεγονός ότι θα έχουμε μια μαζική εξαφάνιση, όπως έγινε με τους δεινόσαυρους και αυτό υπάρχει μια πιθανότητα να γίνει αν δεν κάνουμε τίποτα. Αλλά τέλος πάντων, δεν μιλάμε για μια μαζική εξαφάνιση».

Ως προς τα εναέρια μέσα, δήλωσε: «Ξέρετε, ένα πράγμα που έχουμε στην Ελλάδα και πρέπει να το ξεπεράσουμε, έχουμε αυτή την πολύ περίεργη και παλιομοδίτικη σχέση με τα ελικόπτερα, με τα αεροπλάνα. Εδώ ακόμα δεν έχουμε, δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε υδροπλάνα στην Ελλάδα, έχουμε τα ελικόπτερα από όπου και ξέρω και το καταλαβαίνω αυτό. Το εισπράττω από όλους, από όλα τα μίντια. Κάθε φορά που βγαίνει ένα ελικόπτερο, πω πω διάσωση από ελικόπτερο! Πόσο εξωτικό, πόσο απίθανο! Τι καταπληκτικό που είναι! Όχι, είναι ρουτίνα αλλού. Δηλαδή πρέπει να μπούμε σε αυτό το κομμάτι διάσωσης από τα ελικόπτερα. Πρέπει να είναι η ρουτίνα. Αυτό είναι το κοινό μας κλιματικό μέλλον. Και αυτό είναι αν θέλουμε να σώζουμε ανθρώπους, θέλουμε πολύ περισσότερα εργαλεία σε πολιτικό επίπεδο.

Μια συναίνεση που δεν υπάρχει. Δηλαδή κάθε φορά γίνεται κάτι, έγκλημα, τραγωδία. Πράγματι συμβαίνουν όλα αυτά. Έχουμε χάσει ανθρώπους, αλλά από την άλλη το θέμα είναι και η πρόταση ή συναίνεση ή συμμαχία προκειμένου εδώ είναι εθνικός στόχος. Φαντάζομαι ότι συμφωνούμε σε αυτό, ότι είναι μια εθνική προσπάθεια. Αυτή η τραγωδία, αυτό το πένθος που ζούμε και βιώνουμε είναι εθνικό πένθος, είναι εθνική τραγωδία. Δεν έχει χρώμα μπλε, πράσινο, κίτρινο, κόκκινο».