Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα απορρίψει πιθανότατα την Τετάρτη την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Συμβουλίου της ΕΕ για το 2021, συνεχίζοντας μια διαμάχη 13 ετών που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δημοκρατική λογοδοσία και τη συσσώρευση αρμοδιοτήτων.
Η ετήσια δημοσιονομική απαλλαγή είναι μια διαδικασία κατά την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενεργώντας μετά τις ενέργειες του Συμβουλίου, εγκρίνει και εκδίδει συστάσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ στα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς.
Από το 2009, ωστόσο, μια πολιτική διαφωνία μεταξύ των δύο -με το Συμβούλιο να αρνείται να υποβληθεί σε κοινοβουλευτικό έλεγχο- έχει οδηγήσει σε θεσμικό αδιέξοδο, καθώς το Κοινοβούλιο πρόκειται να απορρίψει τη δημοσιονομική απαλλαγή του Συμβουλίου της ΕΕ για το 2021 για 13η συνεχή χρονιά.
«Θεωρώ ότι πρόκειται για μια εντελώς αλαζονική στάση, διότι όλα τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα συνεργάζονται και αποδέχονται ευχαρίστως την κοινοβουλευτική εποπτεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», δήλωσε στη Euractiv ο εισηγητής της πρότασης, ο ευρωβουλευτής Mikuláš Peksa (Πράσινοι/ΕΥΠΕ).
Σύμφωνα με τον Peksa, το Κοινοβούλιο μπορεί να αξιολογήσει τα οικονομικά του Συμβουλίου μόνο μέσω των πληροφοριών από την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και των πληροφοριών που βρίσκονται στον ιστότοπο του Συμβουλίου. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό όπως λέει.
«Δεν είμαστε σε θέση να τους θέσουμε ερωτήσεις και να πάρουμε απαντήσεις για τις ερωτήσεις, πράγμα που θέτει σε κίνδυνο την έκθεση», δήλωσε ο Peksa.
Αυτό οδηγεί σε μια κατάσταση όπου το Κοινοβούλιο έχει πρόσβαση μόνο σε «πολύ βασικά δεδομένα» και συνεπώς δεν μπορεί να διαπιστώσει αν το Συμβούλιο «τηρεί τους κανόνες και δαπανά σωστά».
Όταν του ζητήθηκε να προγραμματίσει μια ακρόαση για να συμπληρωθεί το ερωτηματολόγιο ρουτίνας για τη διαδικασία απαλλαγής για το 2021, το Συμβούλιο αρνήθηκε να συνεργαστεί και επέστρεψε στη διαφωνία μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων σχετικά με το αν το Κοινοβούλιο έχει την εντολή να ελέγχει τις δαπάνες του Συμβουλίου.
«Αυτή η κατάσταση είναι απαράδεκτη, διότι μιλάμε για τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων και έχουν την ευθύνη γι’ αυτά» δήλωσε ο Peksa.
Δημοκρατική λογοδοσία – ή έλλειψη αυτής
Εφόσον το Συμβούλιο δεν αλλάξει την πολιτική του στάση, «δεν περιμένω να λάβουν την απαλλαγή, ούτε για το 2021 ούτε σύντομα», πρόσθεσε ο Peksa, καθώς «όλες οι κύριες πολιτικές δυνάμεις» συμφωνούν.
Αυτό το αδιέξοδο έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους υποστηρικτές της διαφάνειας, οι οποίοι θεωρούν την απαλλαγή ως απαραίτητο μηχανισμό για την αύξηση της δημοσιονομικής λογοδοσίας.
«Πιστεύουμε ότι το Συμβούλιο θα πρέπει να ελέγχεται από το Κοινοβούλιο, ώστε να καταστεί δυνατή η μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο με τον οποίο το Συμβούλιο δαπανά τα δημόσια χρήματα», δήλωσε στη Euractiv η Shari Hinds, υπεύθυνη πολιτικής στο γραφείο της Διεθνούς Διαφάνειας για την ΕΕ, προσθέτοντας ότι «η λογοδοσία του Συμβουλίου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη μη χορήγηση απαλλαγής».
Αντίθετα, το Συμβούλιο υποβαθμίζει τις ανησυχίες, υποστηρίζοντας ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναλύει τις δαπάνες του στην ετήσια έκθεση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και ότι «το Συμβούλιο είναι δημοκρατικά υπόλογο στους Ευρωπαίους πολίτες μέσω της λογοδοσίας των μελών του Συμβουλίου στα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στην Euractiv.
Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, τα παρατηρητήρια της ΕΕ, απέρριψαν ωστόσο το αίτημα της Euractiv για σχολιασμό.
Συσσώρευση αρμοδιοτήτων;
Η αρμοδιότητα χορήγησης απαλλαγής εκ μέρους του Κοινοβουλίου βασίζεται στα άρθρα 317 και 319 της ΣΛΕΕ, τα οποία του δίνουν την εντολή να χορηγεί απαλλαγή στην Επιτροπή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ωστόσο, τα δύο θεσμικά όργανα διαφωνούν ως προς το ακριβές πεδίο εφαρμογής των εν λόγω άρθρων.
Εκτός από τη νομική διαφωνία, το Συμβούλιο της ΕΕ επικρίνει επίσης την πολιτικοποιημένη προσέγγιση του Κοινοβουλίου όσον αφορά τη χορήγηση απαλλαγής.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναπτύξει με την πάροδο των ετών μια πρόσθετη πρακτική να διατυπώνει τις απόψεις του σχετικά με τις πολιτικές και τις δραστηριότητες άλλων θεσμικών οργάνων εν γένει. Το Συμβούλιο πιστεύει ότι αυτό υπερβαίνει κατά πολύ το πεδίο εφαρμογής της απαλλαγής από τον προϋπολογισμό», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.
Το ερωτηματολόγιο που εστάλη στο Συμβούλιο – το οποίο είδε η Euractiv – περιλαμβάνει και άλλα θέματα που δεν σχετίζονται με τις δαπάνες, όπως ερωτήσεις σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τα κανάλια καταγγελίας και την ευημερία του προσωπικού.
Οι λύσεις, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μεταρρύθμιση της Συνθήκης, διοργανική συμφωνία ή τη συμμετοχή του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αποσαφηνιστεί η έννοια των άρθρων της ΣΛΕΕ. Ωστόσο, προς το παρόν, αυτό παραμένει μια παγωμένη πολιτική σύγκρουση.
Πηγή: Euractiv