NewsEdit Η έκθεση για το πρόβλημα στο στέγαστρο Καλατράβα έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις και ΟΑΚΑ και Ποδηλατοδρόμιο αποφασίστηκε να κλείσουν επ’ αόριστον.
Το στέγαστρο του ΟΑΚΑ δεν είναι όμως το μοναδικό έργο του αρχιτέκτονα που παρουσίασε πρόβλημα. Ο 72χρονος Ισπανός έχει δημιουργήσει πολλά ακόμα εντυπωσιακά έργα ανά τον κόσμο, με κάποια από αυτά να εμφανίζουν προβλήματα, με αποτέλεσμα μερικοί δήμοι να έχουν οδηγήσει τον διάσημο αρχιτέκτονα στα δικαστήρια.
Η El Pais απαριθμεί σειρά προβληματικών έργων του διάσημου αρχιτέκτονα. «Οι εξπρεσιονιστικές γέφυρες του Σαντιάγο Καλατράβα συνδέονται σχεδόν πάντα με προβλήματα, στο Μπιλμπάο, τη Μούρθια, την Ιερουσαλήμ, τη Βενετία…. Η τελευταία του δουλειά, ο περίφημος σταθμός Oculus στο World Trade Centre στη Νέα Υόρκη, που κόστισε 4 δισεκατομμύρια δολάρια, παρουσίασε διαρροές τον Μάιο του 2017, μόλις ένα χρόνο μετά τα εγκαίνιά του», σημειώνει η ισπανική εφημερίδα.
Ενδεικτικό παράδειγμα το γυάλινο δάπεδο της Ponte della Costituzione της Βενετίας, έργο του Santiago Calatrava, το οποίο αντικαταστάθηκε με πέτρα, επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι γλιστρούσαν σε αυτό και τραυματίζονταν σοβαρά. Κάποιοι ντόπιοι μιλούν για πεζούς που έχουν σπάσει ακόμη και κόκαλα. Το νέο δάπεδο κόστισε περίπου 565.000 δολάρια. Μιλώντας για την αντικατάσταση το 2022, η υπάλληλος δημοσίων έργων της Βενετίας Francesca Zaccariotto είχε δηλώσει στους New York Times ότι «οι άνθρωποι τραυματίζονται και κάνουν μήνυση στη διοίκηση, πρέπει να παρέμβουμε».
Η γέφυρα έκανε το ντεμπούτο της με πολλές θριαμβολογίες λόγω του ονόματος του Καλατράβα (του ανατέθηκε ο σχεδιασμός της το 1999), αλλά ήταν αμφιλεγόμενη. Πρώτον, δεν έχει πρόσβαση για αναπηρικά αμαξίδια και δεν μπορεί να φιλοξενήσει άτομα με ειδικές ανάγκες. Όταν οι ενώσεις αναπήρων διαμαρτυρήθηκαν για το γεγονός αυτό, η πόλη δαπάνησε περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια δολάρια το 2013 για να εγκαταστήσει μια καμπίνα με πρόσβαση σε ανελκυστήρα. Όμως αυτή η καμπίνα ήταν τόσο ζεστή όσο και αργή και αποσυναρμολογήθηκε.
Η ολισθηρότητα της Ponte della Costituzione έγινε εμφανής όταν οι πεζοί άρχισαν να πέφτουν συχνά. Το πρόβλημα γινόταν χειρότερο το χειμώνα, όταν στη Βενετία είχε ομίχλη. Οι προειδοποιητικές πινακίδες, τα αντιολισθητικά αυτοκόλλητα και τα επιθέματα ρητίνης δεν είχαν βοηθήσει.
Οι New York Times ανέφεραν ότι και άλλες πόλεις έχουν αντιμετωπίσει προβλήματα ολίσθησης με τα σχέδια του Καλατράβα. Στο Μπιλμπάο, για παράδειγμα, η πόλη αναγκάστηκε να τοποθετήσει ένα ελαστικό χαλί πάνω από την πεζογέφυρα προς το μουσείο Guggenheim, επειδή οι άνθρωποι έπεφταν, με τον δήμο να καλείται να καταβάλει αποζημιώσεις σε δεκάδες πεζούς που γλίστρησαν στη γυάλινη επιφάνεια.
Σύμφωνα με την ομάδα του Calatrava, «το αρχικό γυάλινο πλακόστρωτο που είχε τοποθετηθεί στη γέφυρα αποτελούνταν από μια αντιολισθητική άνω επιφάνεια που συμμορφωνόταν με όλους τους τοπικούς κανονισμούς. Κατά την καθημερινή χρήση της γέφυρας, η ανεπαρκής χρήση ορισμένων βαρέων στοιχείων ή ακόμη και πράξεις βανδαλισμού οδήγησαν στο σπάσιμο ορισμένων υαλοπινάκων, οι οποίοι δυστυχώς αντικαταστάθηκαν αργότερα με ακατάλληλα γυαλιά. Στην παρούσα κατάσταση, το γραφείο μας υποστηρίζει την αντικατάσταση των υαλοπινάκων από τον Δήμο με πέτρινες πλάκες πεζοδρομίου, που συνάδουν με τον σχεδιασμό της γέφυρας και το περιβάλλον αστικό τοπίο, ώστε να διατηρηθεί η ομορφιά και η λειτουργικότητά της».
Πρόστιμο στη Βενετία
Ο Ισπανός αρχιτέκτονας είχε απασχολήσει την δικαιοσύνη το 2019 καθώς του επιβλήθηκε πρόστιμο 78.000 ευρώ για τεχνικά λάθη και αστοχίες στη γυάλινη γέφυρα που είχε κατασκευάσει στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας. Πρόκειται για την πρώτη γέφυρα που κατασκευάστηκε στο κέντρο της Βενετίας εδώ και 125 χρόνια. Είναι φτιαγμένη από γυαλί και χάλυβα και έχει μήκος 94 μέτρων. Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι οι σωλήνες της γέφυρας είχαν λανθασμένο μέγεθος, τα σκαλοπάτια φθείρονταν γρήγορα και χρειάζονταν διορθώσεις στην πλατφόρμας για χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων. Το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε μάλιστα τον Καλατράβα υπεύθυνο για την υπέρβαση του προϋπολογισμού κατά 4 εκατομμύρια ευρώ, καθώς η γέφυρα κόστισε 11,6 εκατομμύρια αντί για επτά εκατ. ευρώ!
Οσο και αν ο Ισπανός αρχιτέκτονας υπερασπίστηκε τη δουλειά του, οι αστοχίες στη γέφυρα της Βενετίας έχουν κοστίσει ακριβά το κύρος του.
Αγωγές και από την πόλη καταγωγής του Καλατράβα
Ο Santiago Calatrava αντιμετώπισε νομικές αγωγές από την πόλη καταγωγής του, τη Βαλένθια, επειδή τμήματα της οροφής της όπερας στο συγκρότημα City of Arts and Sciences ξεκίνησαν να πέφτουν μόλις οκτώ χρόνια μετά την ολοκλήρωσή της. Τμήματα της ελικοειδούς ψηφιδωτής στέγης της όπερας Palau de les Arts Reina Sofia στο συγκρότημα Ciudad de las Artes y las Ciencias de Valencia αποκολλήθηκαν από τους ισχυρούς ανέμους το 2019, αναγκάζοντας τις αρχές να ακυρώσουν τις παραστάσεις και να κλείσουν το κτίριο για το κοινό.
Η όπερα είναι ένα από τα επτά κτίρια που απαρτίζουν το συγκρότημα City of Arts and Sciences, το οποίο εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2005. Η λευκή όπερα από σκυρόδεμα διαθέτει μια στέγη που μοιάζει με φτερό και πλέει πάνω από δύο εξωτερικά κελύφη που καμπυλώνουν τις πλευρές της. Αυτά είναι επενδυμένα με ένα στρώμα από κεραμικά ψηφιδωτά πλακάκια, τα οποία εμφάνισαν για πρώτη φορά σημάδια φθοράς το 2018 όταν εμφανίστηκαν ρωγμές στην λευκή επιφάνεια.
Ο Καλατράβα έχει επικριθεί έντονα για το κόστος του συγκροτήματος της Πόλης των Τεχνών και των Επιστημών και κατηγορήθηκε ότι «αφαίμαξε τη Βαλένθια» για υποτιθέμενες αμοιβές 100 εκατομμυρίων ευρώ για το πολιτιστικό κέντρο-πρότυπο, παρά το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του ξεπέρασε τέσσερις φορές το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Ο αρχιτέκτονας είχε αντιμετωπίσει νομικά ζητήματα που σχετίζονταν με τα κτίριά του και αναγκάστηκε να καταβάλει 3,3 εκατομμύρια ευρώ για να διευθετήσει μια διαμάχη τον Ιούνιο του 2018, αφού ένα συνεδριακό κέντρο που σχεδίασε στην πόλη Οβιέδο της βόρειας Ισπανίας υπέστη δομική κατάρρευση.
Εν τω μεταξύ, οι ιδιοκτήτες του οινοποιείου Ysios στην Ισπανία ξεκίνησαν νομικές ενέργειες απαιτώντας να καταβάλει 2 εκατομμύρια ευρώ ώστε να μπορέσουν να διορίσουν μια νέα ομάδα αρχιτεκτόνων και μηχανικών για να επιδιορθώσουν τη διαρροή της οροφής του κτιρίου, μετά από επανειλημμένες αποτυχημένες προσπάθειες των κατασκευαστών του Καλατράβα να λύσουν το πρόβλημα.
Μαραζώνουν τα έργα Καλατράβα
Ο κατάλογος των υπερβάσεων δαπανών και των αστοχιών στα έργα του Καλατράβα, είναι μακρύς. Το 2016, το Ανώτατο Δικαστήριο καταδίκασε τον αρχιτέκτονα να πληρώσει 2,9 εκατομμύρια ευρώ στον διοργανωτή του Συνεδριακού Κέντρου του Οβιέδο για την «αμελή» συμπεριφορά του που προκάλεσε ζημιά στο έργο. Ο προϋπολογισμός για μια άλλη γέφυρα, στην προκειμένη περίπτωση στην Ιερουσαλήμ, διπλασιάστηκε, πυροδοτώντας οργισμένες διαμαρτυρίες των πολιτών.
Το συγκρότημα των 4.811 τετραγωνικών μέτρων του Palau de les Arts, που σχεδίασε ο Καλατράβα στη Βαλένθια, κατέληξε επίσης να έχει κόστος 465 εκατομμυρίων ευρώ, τέσσερις φορές περισσότερο από το αναμενόμενο. Τα κεραμίδια της οροφής άρχισαν μάλιστα να αποκολλώνται το 2013, επτά χρόνια μετά τα εγκαίνια. Ένα τμήμα της στέγης από το Palau de les Arts έπεσε πριν από μήνες και η κυβέρνηση της Βαλένθια αποφάσισε να αφαιρέσει όλη την κεραμοσκεπή από τη γιγαντιαία πρόσοψη της όπερας για να αποφύγει περαιτέρω ζημιές.
Στην περίπτωση του οινοποιείου Ysios, η οικογένεια Domecq, ιδιοκτήτρια αυτής της κατασκευής στη Λαγουάρδια, μήνυσε τον Καλατράβα, ζητώντας να αναλάβει ο αρχιτέκτονας το κόστος των δύο εκατομμυρίων για την επισκευή της στέγης, η οποία, σύμφωνα με τους ίδιους, παρουσίασε διαρροές.
Ανάλογη είναι και η περίπτωση του ουρανοξύστη Turning Torso, στο Μάλμε της Σουηδίας ,με επιπλέον κόστος 170 εκατ. ευρώ, που προκάλεσε αρκετές πολιτικές παραιτήσεις στην πόλη. Ο αρχιτέκτονας είχε λάβει πολλά βραβεία για το σχέδιο.
Αλλά και η κινητή οροφή του Συνεδριακού και Εκθεσιακού Μεγάρου του Οβιέδο (γνωστή ως “Centollo”) –έργο Καλατράβα- δεν λειτούργησε ποτέ ,λόγω τεχνικών σφαλμάτων στην κατασκευή της , αν και κόστισε 360 εκατομμύρια ευρώ. «Το εκθεσιακό και το συνεδριακό παλάτι του Οβιέδο, του Σαντιάγο Καλατράβα, μαραζώνει χωρίς κανείς να το χρησιμοποιεί», γράφει η El Pais.
Με πληροφορίες από El Pais, Architectural Digest, Artnet News
- Ανακάλυψη της προσωπογραφίας του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου: “Ξεπερνά τις αρχαιολογικές επιτυχίες, έχει εθνική σημασία για εμάς”
- Σύζυγος αστυνομικού της Βουλής: «Περιέγραφε τους βιασμούς των παιδιών μας για να με κάνει να ζηλέψω»
- ΗΠΑ: Πάνω από 5.000 αναφορές για «άγνωστης προέλευσης» drones σε 6 πολιτείες
- Συνεχίζεται η έκθεση-αφιέρωμα «Νομίζω ήρθε η ώρα ν’ ακούσουμε…» στην Πινακοθήκη Γκίκα
- Έναρξη προθεσμιών για την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής στα Προγράμματα Υποτροφιών του Ιδρύματος Μποδοσάκη