NewsEdit Από τις αμέτρητες γεωστρατηγικές ψευδαισθήσεις που καταρρέουν τα τελευταία χρόνια, η πιο απογοητευτική διάψευση είναι η εξής: Κανείς δεν ενδιαφέρεται για το τι σκέφτεται η Ευρώπη.
Σε μια σειρά από παγκόσμια σημεία ανάφλεξης, από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ μέχρι το Κοσσυφοπέδιο και το Ισραήλ, η Ευρώπη έχει υποβιβαστεί στο ρόλο μιας καλοπροαίρετης ΜΚΟ, της οποίας η ανθρωπιστική συμβολή είναι ευπρόσδεκτη, αλλά κατά τα άλλα, κανείς δεν την υπολογίζει.
Το κακοηθέστατο “αστειάκι” του Χένρι Κίσινγκερ σχετικά με το ποιον πρέπει να καλέσεις αν θέλεις “να καλέσεις την Ευρώπη”, δεν έχει νόημα να επαναλαμβάνεται.
Έτσι κι αλλιώς κανείς δεν τηλεφωνεί, αναφέρει σκωπτικά το Politico.
Το μπλοκ των 27 πάντα δυσκολευόταν να αρθρώσει μια ενιαία εξωτερική πολιτική, δεδομένων των διαφορετικών εθνικών συμφερόντων που εμπλέκονται. Ακόμα κι έτσι ωστόσο, εξακολουθούσε να έχει βαρύτητα, κυρίως λόγω του μεγέθους της αγοράς του. Αλλά, η παγκόσμια επιρροή της ΕΕ φθίνει, εν μέσω της παρακμής της οικονομίας της και της αδυναμίας της να επιδείξει στρατιωτική ισχύ σε μια εποχή αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας.
Παρακμή και «Είπα – Ξείπα»
Ας δούμε τι έγινε τις τελευταίες 72 ώρες: Στον απόηχο της σφαγής εκατοντάδων Ισραηλινών αμάχων από τη Χαμάς το Σαββατοκύριακο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Ολιβέρ Βαρχελί, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι η ΕΕ θα αναστείλει “αμέσως” τη βοήθεια ύψους 691 εκατομμυρίων ευρώ προς την Παλαιστινιακή Αρχή. Λίγες ώρες αργότερα, ο Σλοβένος επίτροπος Γιάνεζ Λέναρτσιτς διέψευσε τον Ούγγρο συνάδελφό του, επιμένοντας ότι η βοήθεια “θα συνεχιστεί όσο χρειάζεται”.
Ακολούθησε η δήλωση ότι η ΕΕ θα προβεί σε “επείγουσα επανεξέταση” ορισμένων προγραμμάτων βοήθειας για να διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια δεν θα διοχετευθούν στην τρομοκρατία, υποδηλώνοντας ότι τέτοιες διασφαλίσεις, για όλο το διάστημα που δίνεται η βοήθεια, δεν υφίστανται.
Όσον αφορά, το αποτέλεσμα οποιασδήποτε αναθεώρησης της βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους ήταν δεδομένο:
“Θα πρέπει να στηρίξουμε περισσότερο, όχι λιγότερο”, δήλωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ.
Με λίγα λόγια: Μέσα σε μόλις 24 ώρες, η Επιτροπή, ανακοίνωσε ότι θα αναστείλει κάθε είδους βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους και κατόπιν ανήγγειλε ότι θα αυξήσει τη ροή των κονδυλίων.
«Βούλωσέ το»
Αντιφατικές ήταν και οι δηλώσεις των αξιωματούχων, με την έναρξη της αιματηρής σύγκρουσης.
Ο Μπορέλ, μακροχρόνιος επικριτής του Ισραήλ, που έχει ουσιαστικά κηρυχθεί persona non grata στην χώρα, καταδίκασε τη “βάρβαρη και τρομοκρατική επίθεση” της Χαμάς, αλλά παράλληλα κατηγόρησε το Ισραήλ για τον αποκλεισμό της Γάζας και αναφέρθηκε στα “βάσανα” των Παλαιστινίων που ανέβασαν τη Χαμάς στην εξουσία.
Η προσέγγιση του ύπατου εκπρόσωπου, ήταν σε πλήρη αντίθεση με εκείνη της φον ντερ Λάιεν, η οποία καταδίκασε απερίφραστα τις επιθέσεις
Οι συγκεκριμένες δηλώσεις προκάλεσαν αμέσως διαμαρτυρίες, με την Κλαρ Ντάλι, μια φλογερή αριστερή ευρωβουλευτή από την Ιρλανδία, να αμφισβητεί τη νομιμότητα της φον ντερ Λάιεν και να της λέει να “το βουλώσει”.
Μέχρι τα μέσα της εβδομάδας, οι προσπάθειες να εξακριβωθεί η θέση της Ευρώπης σχετικά με την κρίση ήταν σαν να ρίχνεις βελάκια – με δεμένα μάτια.
Ηχηρή απουσία
“Αυτή τη στιγμή, πρέπει να είμαστε πεντακάθαροι”, δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν σε ειδική ομιλία του Λευκού Οίκου την Τρίτη. “Στεκόμαστε στο πλευρό του Ισραήλ.Και θα διασφαλίσουμε ότι το Ισραήλ θα έχει ό,τι χρειάζεται για να φροντίσει τους πολίτες του, να αμυνθεί και να απαντήσει σε αυτή την επίθεση”.
Ο Μπάιντεν σημείωσε ότι κάλεσε τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για να συζητήσουν την κρίση. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν ήταν στη λίστα: κανένας από την “ηγεσία” της ΕΕ.
Δεν χρειάζεται να κοιτάξει κανείς πιο μακριά από την Ουκρανία για να επιβεβαιώσει ότι η Ευρώπη είναι ο αδύναμος κρίκος. Αν και η ΕΕ έχει κάνει ό,τι μπορούσε, παρέχοντας δεκάδες δισεκατομμύρια σε οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια, αυτά δεν είναι αρκετά για να βοηθήσει την Ουκρανία να κρατήσει τους Ρώσους μακριά. Αν δεν υπήρχε η αμερικανική υποστήριξη, τα ρωσικά στρατεύματα θα ήταν σταθμευμένα σε όλη την ανατολική πλευρά της ΕΕ, από τη Βαλτική έως τη Μαύρη Θάλασσα.
Χάσμα φιλοδοξιών και πραγματικότητας
Η δεινή θέση της Ουκρανίας αναδεικνύει το χάσμα μεταξύ των γεωστρατηγικών φιλοδοξιών της Ευρώπης και της πραγματικότητας. Παρόλο που η Ευρώπη δεν περίμενε την εισβολή της Ρωσίας σε πλήρη κλίμακα, μιλούσε εδώ και χρόνια για την ανάγκη βελτίωσης των αμυντικών της δυνατοτήτων.
“Πρέπει να αγωνιστούμε μόνοι μας, ως Ευρωπαίοι, για το μέλλον μας, για το πεπρωμένο μας”, δήλωσε το 2017 η τότε καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ.
Αλλά δεν συνέβη τίποτα.
Η πραγματικότητα είναι ότι θα είναι πάντα ευκολότερο να στηριχτείς στην Ουάσινγκτον παρά να επιτύχεις ευρωπαϊκή συναίνεση γύρω από την εξωτερική πολιτική και τις στρατιωτικές δυνατότητες.
Μια δήλωση για…γέλια
Αφού ο Μπάιντεν αποφάσισε να στείλει ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο στην ανατολική Μεσόγειο ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς αυτή την εβδομάδα, ο Τιερί Μπρετόν, ο επίτροπος της Γαλλίας στην ΕΕ, δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να σκεφτεί την κατασκευή του δικού της αεροπλανοφόρου. Ακόμη και στις Βρυξέλλες, το σχόλιο αυτό προκάλεσε γέλια.
Παρά τη ρητορική για την ανάγκη η Ευρώπη να διαδραματίσει παγκόσμιο ρόλο, ούτε καν οι ηγέτες των μεγαλύτερων μελών της ΕΕ, της Γαλλίας και της Γερμανίας, δεν φαίνεται να το εννοούν σοβαρά.
Η…γραφειοκρατία και η κρουαζιέρα στο Ελβα
Καθώς ο Μπάιντεν καθόταν στο δωμάτιο επιχειρήσεων του Λευκού Οίκου για να συζητήσει την κρίση στο Ισραήλ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ήταν απασχολημένοι με τη σύσκεψη στο Αμβούργο.
Αφού συμφώνησαν να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για τη μείωση της γραφειοκρατίας στην ΕΕ, έκαναν μίνι κρουαζιέρα στον ποταμό ‘Ελβα.
Οι δύο ηγέτες γιόρτασαν τις επιτυχημένες διαβουλεύσεις τους σε μια τοπική προβλήτα με μπύρα και Fischbrötchen, ένα σάντουιτς με ψάρι από το Αμβούργο.
Το πιο σημαντικό; Κανείς δεν τους ενόχλησε. Το τηλέφωνο κανενός δεν χτύπησε…