NewsEdit Η αλήθεια, περιβόητα, είναι το πρώτο θύμα κάθε πολέμου – κι αυτό δεν είναι ποτέ σημαντικότερο να το θυμάται κανείς απ’ ό,τι μετά από μια μεγάλη τραγωδία όπως η φερόμενη ως επίθεση σε νοσοκομείο της Γάζας, με τις αρχικές εκτιμήσεις για τους νεκρούς να αναφέρουν ότι ξεπερνούν τους 500.
Του Marc Champion
Δεν είναι μόνο η κλίμακα και ο πόνος για την ανθρώπινη απώλεια που έχει συγκλονίσει τον κόσμο. Το γεγονός έδωσε τέλος στην επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην περιοχή, όπου επρόκειτο να συναντηθεί χωριστά με Ισραηλινούς και Άραβες ηγέτες για τον περιορισμό της σύγκρουσης και την παροχή βοήθειας στους αμάχους στη Γάζα.
Αυτή η τελευταία σύνοδος κορυφής έχει πλέον ακυρωθεί – και αναπόφευκτα. Είναι τέτοια η οργή στις κεντρικές οδούς των αραβικών πρωτευουσών που κανένας περιφερειακός ηγέτης δεν μπορεί να αντέξει να τον δουν να διαπραγματεύεται σήμερα με τον πιο σημαντικό σύμμαχο του Ισραήλ. Και ενώ οι ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες απέφυγαν να αποδώσουν ευθύνες, καταδικάζοντας φυσικά την επίθεση, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία έστρεψαν άμεσα το δάχτυλό τους στο Ισραήλ.
Βεβαιότητες και υποψίες
Σε μια πολύ μικρή δεξαμενή υπόπτων, το Ισραήλ είναι ένας εκ των κορυφαίων: διεξάγει μια έντονη εκστρατεία αεροπορικών βομβαρδισμών με ακριβώς το είδος των βαρέων πυρομαχικών που θα μπορούσε να οδηγήσει ένα νοσοκομείο σε κατάρρευση και να προκαλέσει μαζικές απώλειες. Ωστόσο, σε αυτό το χρονικό σημείο, υπάρχουν πολύ λίγα πράγματα τα οποία να μπορούν να ειπωθούν με βεβαιότητα και κανένα από αυτά δεν αφορά τις λεπτομέρειες της επίθεσης ή τους δράστες της.
Η πρώτη βεβαιότητα είναι ότι τα γεγονότα της Τρίτης έχουν φέρει την κλιμάκωση της σύγκρουσης πιο κοντά, περιορίζοντας τον χώρο για σύνεση και συμβιβασμούς και αυξάνοντας την υποστήριξη σε όλη την περιοχή ώστε άλλοι -κρατικοί και μη- παράγοντες να εμπλακούν σε αυτήν, εάν το Ισραήλ ξεκινήσει την αναμενόμενη χερσαία εισβολή του.
Ανεξάρτητα από τα στοιχεία που προκύπτουν για το αντίθετο, η κοινή γνώμη σε μεγάλο μέρος του κόσμου, ειδικά στις μουσουλμανικές χώρες, θα παραμείνει πεπεισμένη ότι το Ισραήλ σκότωσε περισσότερους από 500 ανθρώπους σε μια εσκεμμένη και αποτρόπαια επίθεση σε νοσοκομείο, η οποία ισοδυναμεί με έγκλημα πολέμου.
Μια δεύτερη βεβαιότητα είναι ότι θα υπάρξουν περισσότερες τέτοιες τραγωδίες για τους Παλαιστίνιους αμάχους και, επομένως, καταστροφές σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων για το Ισραήλ, εάν και όταν ξεκινήσει την επίθεσή του στο έδαφος. Η διεθνής απάντηση δείχνει ήδη ότι οι κλασικές, παλιές απαντήσεις του Ισραήλ – τα επιχειρήματα δηλαδή ότι η Χαμάς φέρει την τελική ευθύνη κι ότι όλοι οι πόλεμοι συνεπάγονται παράπλευρες απώλειες – έχουν ήδη χάσει κάθε ισχύ που είχαν στο να πείθουν. Αυτό πρέπει να σταθμιστεί από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και το πολεμικό του υπουργικό συμβούλιο καθώς αποφασίζουν όχι εάν, αλλά πώς, θα τιμωρήσουν τη Χαμάς και να προστατεύσουν τους Ισραηλινούς πολίτες.
Τέλος, αυτό είναι το αποτέλεσμα της κυνικής χρήσης των Παλαιστινίων αμάχων σαν πιόνια, όπως έχουν υπάρξει τόσο συχνά στη δυσεπίλυτη ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση. Η Χαμάς προσπάθησε να εμποδίσει τους αμάχους να εγκαταλείψουν το κύριο πεδίο μάχης στον βορρά της Λωρίδας της Γάζας, ώστε να τους χρησιμοποιήσει ως ανθρώπινες ασπίδες. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, ανέλαβε την ευθύνη για την ευημερία των κατοίκων της Γάζας όταν κατέλαβε την περιοχή το 1967 και, για άλλη μια φορά, αποτυγχάνει σε αυτό το καθήκον της φροντίδας, ανεξάρτητα από το πόσο περίπλοκο είναι το ζήτημα. Η Αίγυπτος αρνήθηκε να αφήσει αμάχους να βγουν από τη Γάζα προς το αιγυπτιακό έδαφος, λέγοντας ότι θα πρέπει να “μείνουν στη θέση τους” για χάρη της ευρύτερης παλαιστινιακής υπόθεσης. Το Ιράν, πάλι, επευφημεί τη σύγκρουση και πιθανότατα βοήθησε στον προγραμματισμό της, με την ελπίδα να σημειώσει τέτοιες προπαγανδιστικές νίκες σε βάρος των ζωών των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών.
Αποδεικτικά (;) στοιχεία
Ωστόσο, όταν πρόκειται για τα αποδεικτικά στοιχεία της καταστροφής, τίποτε δεν είναι ξεκάθαρο. Τα πάντα γύρω από την ισραηλινή αντίδραση για την έκρηξη υποδηλώνουν ότι, εάν υποθέταμε ότι το Τελ Αβίβ ήταν υπεύθυνο, κάτι πήγε πολύ στραβά. Για το Ισραήλ, ένα χτύπημα σε ένα γεμάτο νοσοκομείο μπορεί να φέρει μόνο στρατηγικές απώλειες. Οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) έσπευσαν να βγάλουν φερόμενα ως στοιχεία τα οποία στοχεύουν να δείξουν ότι η αιτία της πυρκαγιάς στο νοσοκομείο ήταν ένας αποτυχημένα εκτοξευμένος πύραυλος που εκτοξεύτηκε από την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ), πολιτικό ανταγωνιστή, αλλά και εταίρο της Χαμάς εν καιρώ πολέμου. Η οργάνωση αρνήθηκε την ευθύνη. Η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ.
Τα πειστήρια των IDF περιλαμβάνουν ένα βίντεο μιας λανθασμένης εκτόξευσης ρουκετών από τη Γάζα, που λένε ότι καταγράφηκε ακριβώς τη στιγμή που χτυπήθηκε το νοσοκομείο. Δορυφορικές εικόνες του νοσοκομείου πριν και μετά οι οποίες δεν δείχνουν σημάδια του κρατήρα τον οποίο θα προκαλούσε μια βαριά αεροπορική βόμβα. Εικόνες ζημίας στην οροφή του νοσοκομείου και στον παρακείμενο χώρο στάθμευσης οι οποίες συνάδουν με ένα βλήμα το οποίο διαλύθηκε καθώς έπεφτε στο έδαφος, με κύρια αιτία της καταστροφής όχι την έκρηξη, αλλά ένα φλεγόμενο ωφέλιμο φορτίο επιταχυντή. Και τέλος μια φερόμενη ως ηχογράφηση δύο στελεχών της Χαμάς τα οποία μιλούσαν τηλεφωνικά για το πώς ο πύραυλος ήταν “ένας από τους δικούς μας”.
Την Τετάρτη, ο Μπάιντεν ανέφερε ότι από το Πεντάγωνο του έδειξαν στοιχεία ότι το Ισραήλ δεν ευθύνεται για τη φονική έκρηξη σε νοσοκομείο της Γάζας.
Σημασία και δυσκολία
Τίποτα από αυτά δεν έχει επαληθευτεί και, δεδομένου του τι διακυβεύεται, τίποτε απ’ όσα κάθε μία από τις δύο πλευρές παρουσιάζει ή ισχυρίζεται δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτό ως αυτονόητα αληθινό. Σχεδόν σε κάθε πόλεμο στην ιστορία, οι κυβερνήσεις έχουν δείξει ότι δεν έχουν εκτός οπλοστασίου τους και την εξαπάτηση. Η δυσπιστία προς τους αξιωματούχους και τους ισχυρισμούς τους στο πλαίσιο του πολέμου δεν είναι μεροληψία, αλλά στοιχειώδης όρος αναζήτησης της αλήθειας.
Με την ίδια λογική, ελάχιστοι από τους ισχυρισμούς της Χαμάς ή της υγειονομικής της αρχής στη Γάζα έχουν επίσης επαληθευτεί ανεξάρτητα. Αυτές περιλαμβάνουν ισχυρισμούς σχετικά με το ίδιο το πλήγμα, την προέλευσή του και τον αριθμό των θυμάτων — τα οποία, υπολογιζόμενα σε περισσότερα από 500, θα ήταν εξαιρετικά σπάνια περίπτωση σε αριθμό για ένα και μόνο χτύπημα, αν και σίγουρα θα μπορούσε να γίνει κατανοητή σε ένα πυκνά γεμάτο νοσοκομείο.
Πρέπει να αναμείνουμε πριν εκφράσουμε κρίση ως προς την ευθύνη γι’ αυτήν την τερατώδη επίθεση μέχρι να επαληθευτούν τα στοιχεία. Στο μεταξύ, η απώλεια των ζωών αθώων Παλαιστινίων είναι εκεί για να τη βλέπουν όλοι. Και το μήνυμα το οποίο στέλνει είναι ότι η επίσκεψη του Μπάιντεν και ο ρόλος της διπλωματίας στην προσπάθεια να αποτραπεί η περαιτέρω κλιμάκωση και η αιματοχυσία μεταξύ αμάχων πολιτών έχουν αποκτήσει πια πολύ μεγαλύτερη σημασία, όσο και δυσκολία.