Η κλιματική αλλαγή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας σε αυτόν τον αιώνα. Το 2023 φαίνεται ότι θα είναι το θερμότερο έτος στην καταγεγραμμένη ιστορία με θερμοκρασία 1,4° θερμότερα από τη μέση θερμοκρασία της προβιομηχανική εποχής. Βλέπουμε ήδη με δραματικό τρόπο τι σημαίνει αυτό. Ακραία καιρικά φαινόμενα, μεγάλες πολυήμερες πυρκαγιές και καταστροφικές πλημμύρες.
Της Αλεξάνδρας Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα στη ρίζα του χρειάζεται μια ριζική αλλαγή του τρόπου που παράγουμε και καταναλώνουμε ενέργεια. Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνουμε μεγάλες, καλά σχεδιασμένες και ουσιαστικές παρεμβάσεις σε αυτόν τον τομέα που πέρα από τα προφανή οφέλη για το περιβάλλον, προσφέρουν και σημαντικές αναπτυξιακές ευκαιρίες. Θέτουμε φιλόδοξους και μετρήσιμους στόχους και εργαζόμαστε με σχέδιο και προσήλωση για να τους επιτύχουμε.
Έχοντας ως οδηγό το νέο ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα0 έχουμε αναθεωρήσει αισθητά τους στόχους για το 2030 που είναι ένα έτος ορόσημο για εμάς και την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, προβλέπουμε έως το 2030 να διαθέτουμε εγκατεστημένη αιολική ισχύ 9,5 GW από τα οποία τα 2 GW θα είναι υπεράκτια, καθώς και 13,4 GW από φωτοβολταϊκά. Αυτά 2 GW ΥπεράκτιωνΑιολικών Πάρκων έχουν ήδη συμπεριληφθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης. Ακόμα σχεδιάζουμε να έχουμε 3,8 GWσε υδροηλεκτρικά, 5,3 GW, σε αποθήκευση – 3,1 GW σε μπαταρίες και 2,2 GW σε αντλησιοταμίευση-, καθώς και 7,7 GW σε μονάδες φυσικού αερίου.
- Προβλέπουμε ακόμη ότι το σύνολο της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα φθάσει στις 64,6 ΤWh στο τέλος της δεκαετίας, ενώ θα μειώσουμε ραγδαία την εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές. Ακόμη σχεδιάζουμε η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας θα αυξηθεί στο 44%, από 35% που προβλεπόταν στο προηγούμενο ΕΣΕΚ, ενώ στόχος είναι, όπως σας προανέφερα οι ΑΠΕ να καλύπτουν το 80% της ηλεκτροπαραγωγής έως το 2030.
Όλα όμως αυτά για να επιτευχθούν, προϋποθέτουν αυξημένες δημόσιες και ιδιωτικές επενδυτικές δαπάνες και πρέπει όλοι οι διαθέσιμοι πόροι, να έχουν το μέγιστο impact. Το σύνολο των επενδύσεων που θα απαιτηθούν ξεπερνάει τα 40 δις € και αυτό είναι ένα όφελος συνολικά για την κοινωνία. Πολλές νέες θέσεις εργασίας και σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές.
Φυσικά δεν ξεχνάμε την σημασία της ενεργειακής εξοικονόμησης και αποδοτικότητας. Είναι ένας τομέας στον οποίο η κυβέρνηση έχει δώσει τεράστια ώθηση, αφού αποτελεί σημείο- κλειδί στην προσπάθεια για την επίτευξη κλιματική ουδετερότητας αλλά και για την αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
- Στο αναθεωρημένο νέο ΕΣΕΚ, στοχεύουμε η τελική κατανάλωση ενέργειας να μην υπερβεί τους 15,4 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου πετρελαίου το 2030, δηλαδή μείωση 7% από το προηγούμενο ΕΣΕΚ. Βασικός μοχλός προς αυτή την κατεύθυνση είναι το «Κύμα Ανακαινίσεων» για την αναβάθμιση κατοικιών.
Ασφαλώς και σε όλη αυτή την φιλόδοξη διαδρομή υπάρχουν εγγενή προβλήματα. Υπάρχει το ζήτημα της απελευθέρωσης ηλεκτρικού χώρου που θα κάνει πιο εύκολο να απορροφήσουμε την εκρηκτική ανάπτυξη των ΑΠΕ. Χρειαζόμαστε να αναβαθμίσουμε και να αυξήσουμε τη χωρητικότητα του δικτύου μας. Ένα σύστημα ηλεκτρισμού με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ, δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αποθήκευση. Γι’ αυτό συνεχίζουμε να στηρίζουμε τη διείσδυση μονάδων αποθήκευσης με μπαταρίες, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Χρειαζόμαστε περισσότερη αντλησιοταμίευση που θα απορροφήσει την πλεονάζουσα παραγωγή των ΑΠΕ και γιαυτό την έχουμε στις βασικές μας προτεραιότητες. Ενθαρρύνουμε, τη σύναψη απευθείας διμερών συμβάσεων μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και καταναλωτών (PPAs, Power purchase agreements) που συμβάλλουν στην απευθείας πρόσβαση σε καθαρή και φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ και με αμιγώς όρους αγοράς.
Στο ΥΠΕΝ δεν σχεδιάζουμε, ούτε δρούμε μόνο με γνώμονα το μέλλον. Μας απασχολούν τα προβλήματα του καταναλωτή και αυτό το αποδεικνύουν οι νέες πρωτοβουλίες μας που αποτυπώνονται στο νέο πλαίσιο για τη λιανική αγορά ρεύματος από το νέο έτος. Θεωρώ κομβική την επιτάχυνση εγκατάστασης έξυπνων μετρητών και τα νέα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος από την πρώτη του νέου έτους, που θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να έχουν σαφέστερη εικόνα για το ποιος πάροχος και ποιο συμβόλαιο εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες τους.
Εκεί άλλωστε πρέπει στο τέλος της ημέρας να καταλήγουν όλες οι πολιτικές και οι δράσεις μας. Στους πολίτες και τις ανάγκες τους. Είτε αφορούν την μεγάλη εικόνα, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την καλύτερη προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες, είτε το προβλήματα της καθημερινότητας και την ποιότητα ζωής στις πόλεις και τα σπίτια μας.