Όταν κάποιος λέει «Black Friday», μπορεί να έρχεται στο μυαλό του οι εικόνες των αγοραστών που περνούν μανιωδώς τους κάδους και τα ράφια. Η φράση έχει γίνει συνώνυμη με τη φασαρία των αγορών μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις διακοπές του Δεκεμβρίου.
Όμως η «Μαύρη Παρασκευή» δεν συνδεόταν πάντα με τις δαπάνες των γιορτών.
Λοιπόν, πώς πήρε το όνομά του; Πολλές θεωρίες έχουν κυκλοφορήσει, συμπεριλαμβανομένου ότι το όνομα προέρχεται από καταστήματα που έχουν κέρδη από τις εορταστικές πωλήσεις, αναφέρει το The History Channel .
Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου Black Friday συνδέεται με το κραχ της αγοράς χρυσού στις 24 Σεπτεμβρίου 1869
Τα τελευταία χρόνια, ένας άλλος μύθος έχει εμφανιστεί και δίνει μια ιδιαίτερα άσχημη συστροφή στην παράδοση, υποστηρίζοντας ότι πίσω στο 1800 οι ιδιοκτήτες νότιων φυτειών μπορούσαν να αγοράσουν σκλάβους με έκπτωση την ημέρα μετά την ημέρα των ευχαριστιών. Αν και αυτή η εκδοχή έχει οδηγήσει κάποιους να ζητήσουν μποϋκοτάρισμα των λιανικών εκπτώσεων την συγκεκριμένη μέρα, δεν έχει στην πραγματικότητα καμία βάση. Η αληθινή ιστορία πίσω από τη μαύρη Παρασκευή, ωστόσο, δεν είναι τόσο ευχάριστη.
Πίσω στη δεκαετία του 1950, η αστυνομία στην πόλη της Φιλαδέλφειας χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει το χάος που ακολούθησε την ημέρα μετά την ημέρα των Ευχαριστιών, όταν ορδές αγοραστών και τουριστών πλημμύρισαν στην πόλη πριν από το μεγάλο ετήσιο παιχνίδι ράγκμπι μεταξύ Στρατού-Πολεμικού Ναυτικού.
Ο όρος κέρδιζε δυναμική με κάθε χρόνο, προς μεγάλη απογοήτευση των λιανοπωλητών, και προσπάθησαν, ε, πολύ δημιουργικά να τον μετονομάσουν σε «Μεγάλη Παρασκευή». Ωστόσο, αυτό απέτυχε χωρίς έκπληξη.
Έπειτα, οι έμποροι λιανικής έλεγξαν την αφήγηση και αποφάσισαν ότι το «μαύρο» στη Μαύρη Παρασκευή δεν αναφερόταν σε μια μαύρη μέρα τρελαμένων αγοραστών, αλλά σε μια μέρα που οι αγοραστές είναι «in the black».
Για όσους δεν γνωρίζουν, το «in the black» είναι μια οικονομική φράση που χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει μια επιχείρηση που αποδίδει καλά οικονομικά και κερδοσκοπεί, σε αντίθεση με μια επιχείρηση «στο κόκκινο», που δυσκολεύεται οικονομικά και δεν κερδίζει.
Γιατί η Black Friday δεν είναι πλέον μόνο μια μέρα;
Με την πάροδο του χρόνου, οι έμποροι λιανικής ανταγωνίζονταν για να δουν ποιος θα μπορούσε να ανοίξει νωρίτερα την ημέρα – με κάποιους να ανοίγουν ακόμη και την ίδια την Ημέρα των Ευχαριστιών. Τελικά, αυτό κλιμακώθηκε σε σημείο που η Black Friday ακολουθήθηκε στενά από την Cyber Monday, ημέρα για διαδικτυακές ευκαιρίες.
Αυτές οι μέρες επεκτάθηκαν περαιτέρω, και τώρα στην Αμερική, πολλά καταστήματα έχουν Black November. Εδώ, εν τω μεταξύ, έχουμε καταστήματα που συμμετέχουν σε εβδομαδιαίες εκπτώσεις της «Μαύρης Παρασκευής» τόσο στο κατάστημα όσο και στο διαδίκτυο, με τις εικονικές λίστες αναμονής να γίνονται κοινές για τους λιανοπωλητές υψηλής ποιότητας.
Τι να προσέχετε
«Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ο θεσμός Black Friday έχει επιμηκυνθεί από μία εβδομάδα έως και ένα μήνα (το ελληνικό φαινόμενο της «Black Month»), ενώ τα ποσοστά των εκπτώσεων και των προσφορών είναι μικρότερα των ποσοστών που κυμαίνονται σε άλλες χώρες, με συνέπεια να χάνεται εντελώς το πνεύμα της Black Friday, όπου σημειώνεται κάθετη πτώση τιμών και οι καταναλωτές να μην επωφελούνται στο έπακρο».
Αυτό σημειώνει η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) σε ανακοίνωσή της στην οποία αναφέρει τι πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές για ασφαλείς αγορές. Οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να:
* Κάνουν έρευνα αγοράς και να ελέγχουν όχι μόνο την τιμή (αρχική και νέα) αλλά και την ποιότητα των προϊόντων.
* Οριοθετήσουν τις ανάγκες τους και να προγραμματίσουν με λίστα τις αγορές που πρόκειται να κάνουν, οι οποίες θα συμβαδίζουν με τον προσωπικό ή οικογενειακό τους προϋπολογισμό αποφεύγοντας αλόγιστες δαπάνες.
* Ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες και τους όρους της συναλλαγής τους, όταν αγοράζουν προϊόντα με δόσεις. Ιδίως για αγορές με πιστωτική κάρτα, να είναι πάντα ενημερωμένοι για τους όρους και τις προϋποθέσεις της συγκεκριμένης αγοράς.
* Ζητάνε πάντα την απόδειξη για τα προϊόντα που έχουν αγοράσει. Σε περίπτωση που το προϊόν είναι ελαττωματικό και θελήσουν να το επιστρέψουν ή να το αλλάξουν, η επίδειξη της απόδειξης είναι απαραίτητη.
Οι προσφορές, οι εκπτώσεις και η δωρεάν αποστολή είναι σημαντικοί παράγοντες
Οι προσφορές, οι εκπτώσεις και η δωρεάν αποστολή είναι σημαντικοί παράγοντες. Όπως υπενθυμίζει η ΕΚΠΟΙΖΩ:
– Ελέγξτε την αρχική τιμή του προϊόντος και όχι το ποσοστό της έκπτωσης. Η χαμηλότερη τιμή του τελευταίου μήνα λαμβάνεται ως τιμή αναφοράς και πάνω σε αυτή θα πρέπει να γίνεται οποιαδήποτε μείωση αποφασίζει να κάνει η επιχείρηση.
– Οι πολιτικές επιστροφής/αλλαγής, η γρήγορη αποστολή και οι διαδικτυακές κριτικές παίζουν σημαντικό ρόλο.
– Οι υπερβολικά ή οι ασυνήθιστα μεγάλες μειώσεις τιμών ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να υποκρύπτουν δόλιες και παραπλανητικές πρακτικές, όπως για παράδειγμα η πώληση απομιμητικών προϊόντων.
– Οι πρακτικές εξαπάτησης των καταναλωτών, πρωτίστως κατά τις ηλεκτρονικές αγορές, από επιτήδειους εμπόρους ή από πρόσωπα που ψευδώς παριστάνουν τους εμπόρους (συνήθως, μέσω καναλιών κοινωνικής δικτύωσης π.χ. Facebook, Instagram, Tik Tok). Προσοχή στις άγνωστες ή πρωτοεμφανιζόμενες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ υπενθυμίζει και τα δικαιώματα των καταναλωτών:
– Το δικαίωμα αναιτιολόγητης, αζήμιας υπαναχώρησης και επιστροφής του προϊόντος στις ηλεκτρονικές αγορές εντός 14 ημερών από την ημερομηνία της παραλαβής του.
– Σε περίπτωση ελαττωματικού ή διαφορετικού προϊόντος από αυτό που ο καταναλωτής έχει παραγγείλει, ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να το αντικαταστήσει με δικά του έξοδα ή να επιστρέψει το ποσό.
– Η εγγύηση του προϊόντος. Η διάρκεια της νόμιμης εγγύησης είναι δύο χρόνια.
– Οι καταναλωτές θα πρέπει να αναζητούν συνδυαστικά και άλλες εγγυήσεις, όπως ενδεικτικά:
* Αναρτημένα στην ιστοσελίδα του καταστήματος τα πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (Εταιρική επωνυμία, έδρα, ταχυδρομική και ηλεκτρονική (email) διεύθυνση, ΑΦΜ, τηλέφωνα επικοινωνίας (που θα πρέπει να είναι σταθερά και όχι κινητά), αριθμό καταχώρησης στο ΓΕΜΗ),
* Εναλλακτικοί τρόποι πληρωμής. Προτιμήστε τη αντικαταβολή ή προπληρωμένες κάρτες. Ειδικά η τραπεζική κατάθεση, εάν εμφανίζεται ως αποκλειστικός τρόπος πληρωμής και εάν, ταυτόχρονα, απαιτείται από τον έμπορο η προεξόφληση όλου του ποσού της αγοράς, θα πρέπει να προβληματίζει ιδιαιτέρως τους καταναλωτές και να τους καθιστά εξαιρετικά διστακτικούς,
* Να μην παρατηρείται μεγάλος αριθμός ορθογραφικών και γραμματικών/συντακτικών λαθών σε σημαντικά κείμενα της ιστοσελίδας της επιχείρησης (π.χ. στις περιγραφές των προϊόντων, στους όρους χρήσης ή στην πολιτική προσωπικών δεδομένων), τα οποία είναι ένδειξη προχειρότητας, αλλά και δόλιων προθέσεων,
* Διαβάστε προσεκτικά τους όρους χρήσης του ηλεκτρονικού καταστήματος προτού προβείτε σε αγορά ή ρωτήστε για την πολιτική του καταστήματος, όταν αυτό είναι φυσικό κατάστημα, σε περίπτωση επιστροφής του προϊόντος,
* Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν παραδώσει εμπρόθεσμα το προϊόν, θυμηθείτε ότι οι συναλλαγές μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας προσφέρουν ουσιαστικές δικλείδες ασφαλείας για τους καταναλωτές, σε περίπτωση ακύρωσης της συναλλαγής. Αντίθετα η πληρωμή με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή, θα πρέπει να αποφεύγεται.
* Ελέγξτε την παραγγελία σας. Εάν το παραδοθέν προϊόν δεν αντιστοιχεί στην παραγγελία ή είναι κατεστραμμένο, ο πωλητής είναι υπεύθυνος. Διατηρείτε πάντα όλα τα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία, όπως φωτογραφίες και αποδείξεις πληρωμής, ώστε να μπορείτε να αποδείξετε το πρόβλημα εάν είναι απαραίτητο. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε κάποιο ελάττωμα εντός 30 ημερών, έχετε την επιλογή να ζητήσετε εναλλακτικά: α. ένα νέο προϊόν, β. επιστροφή χρημάτων, γ. μείωση τιμής (ανάλογη με την έλλειψη συμμόρφωσης), δ. επισκευή προϊόντος.
- BBC: Οι 20 καλύτερες ταινίες του 2024
- Μητσοτάκης: Δεν εφησυχάζουμε ούτε μέσα στις γιορτές – Η ευθύνη δεν πάει διακοπές
- Reuters/ Το 2024 με τρεις λέξεις: Πληθωρισμός, εκλογές, πόλεμος
- ΔΕΠΑ Εμπορίας: Στρατηγικός Παίκτης στην Ενεργειακή Μετάβαση
- Γεωλόγοι και Ιστορικοί συμπράττουν στο Ημερολόγιο του IMMA για το 2025