NewsEdit Με το φορολογικό νομοσχέδιο κάνει ντεμπούτο στη Βουλή ο Αλέξης Χαρίτσης ως πρόεδρος της “Νέας Αριστεράς”, η οποία ανακοίνωσε προφανώς πως καταψηφίζει το κυβερνητικό νομοσχέδιο.
Ο κ. Χαρίτσης επέκρινε τα οριζόντια μέτρα που προβλέπονται για την φορολόγηαη των ελεύθερων επαγγελματιών, δηλώνοντας για το κυβερνών κόμμα πως δεν επιθυμεί την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. ” είναι το κόμμα της φοροδιαφυγής, το κόμμα της άδικης φορολογίας, το κόμμα που δεν θέλει ένα σύγχρονο, δίκαιο, κοινωνικά προσανατολισμένο φορολογικό σύστημα. Και για αυτό σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ευρύ κίνημα διαμαρτυρίας για τις επιλογές της: το είδαμε στη διαβούλευση, το βλέπουμε στις κινητοποιήσεις των ελεύθερων επαγγελματιών, το διαβάζουμε στις αποφάσεις των επαγγελματικών επιμελητηρίων και συλλόγων που λένε το αυτονόητο: ότι εδώ έχουμε μια άδικη πολιτική”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μίλησε για δομικό πρόβλημα στη χώρα, καθώς το φορολογικό σύστημα είναι άδικο και αυξάνει τις ανισότητες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, “Μια δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να ξεκινά από αυτό: ότι κάθε ευρώ μετράει, όταν επιστρέφει στην κοινωνία. Έτσι χτίζουμε φορολογική συνείδηση, έτσι χτίζουμε μια ισχυρή κοινωνία.
Ο κ. Χαρίτσης κλείνοντας την ομιλία του έστειλε και “σήμα” για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων: “Απέναντι στην αλαζονεία της κυβέρνησης, θα επιδιώξουμε την προγραμματική συνεννόηση των προοδευτικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων για μια ουσιαστική και πραγματική φορολογική μεταρρύθμιση”.
Στο πλαίσιο αυτό είπε μεταξύ άλλων για:
Νομοσχέδιο – ΝΔ
Για να μπορούμε να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση πρέπει να συμφωνήσουμε σε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η χώρα αντιμετωπίζει ένα δομικό πρόβλημα. Το φορολογικό σύστημα είναι άδικο και αυξάνει τις ανισότητες. Αυτή τη στιγμή, τα 2/3 των δημοσίων εσόδων προέρχονται από έμμεσους φόρους και μόλις το 1/3 από άμεσους φόρους. Και στους άμεσους φόρους, τα φυσικά πρόσωπα συνεισέφεραν για το 2022 11 δισεκατομμύριά ευρώ, ενώ τα νομικά πρόσωπα λιγότερα από 4,5 δισεκατομμύρια. Σε τι μεταφράζονται αυτά τα δεδομένα; Ότι οι πολίτες πληρώνουν ανεξάρτητα από το εισόδημά τους καθημερινό φόρο μέσα από την κατανάλωση, ενώ οι πολίτες, ως φυσικά πρόσωπα, είναι αυτοί που στηρίζουν τα δημόσια οικονομικά. Το δεύτερο που πρέπει να συμφωνήσουμε είναι ότι κάθε οριζόντιο μέτρο είναι εξορισμού άδικο. Αντιμετωπίζει μια πολύπλοκη κατάσταση, όχι μέσα από την αποκωδικοποίησή της, αλλά μέσα από έναν ιδιόμορφο εξισωτισμό: όλοι θα πληρώσουν το ίδιο δίχως καμία έγνοια για το ποιοι θα πρέπει να εξαιρούνται και κυρίως μια συνειδητή αδιαφορία για αυτούς που θα έπρεπε να πληρώνουν περισσότερο: αυτούς δηλαδή που έχετε ευεργετήσει όλα αυτά τα χρόνια με προκλητικές φοροαπαλλαγές και τους συστηματικούς φοροφυγάδες.
Κι επειδή δεν θέλετε να αντιμετωπίσετε επί της ουσίας αυτό το κρίσιμο ζήτημα, καταφεύγετε για μία ακόμη φορά στη γνωστή συνταγή του κοινωνικού αυτοματισμού. Χθες ήταν οι δημόσιοι υπάλληλοι, σήμερα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αύριο ποιος;
Και πάμε στον βαθύ πυρήνα του αντικοινωνικού χαρακτήρα του νομοσχεδίου: σε αυτούς που έχουν μεγάλα εισοδήματα, συχνά προκλητικά εισοδήματα, και τα αποκρύπτουν. Τι κάνει εδώ η κυβέρνηση; Με τα οριζόντια μέτρα τους κλείνει το μάτι. Τους λέει “δεν πειράζει που φοροδιαφεύγετε, δώστε κάτι και θα τα βρούμε”.
Η κυβέρνηση σήμερα νομιμοποιεί τη φοροδιαφυγή με μια λογική που θυμίζει έντονα την αλήστου μνήμης διαδικασία της περαίωσης. Στην ουσία πρόκειται για μια χαριστική ρύθμιση που επιτρέπει την απώλεια δυνητικών -και κοινωνικά δίκαιων- εσόδων στο όνομα της άμεσης είσπραξης κάποιων εν τέλει λίγων χρημάτων. Γιατί πραγματικά αναρωτιέμαι: πόσο σπουδαία εντέλει είναι αυτή η μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην είσπραξη σε ετήσια βάση 550εκ. ευρώ; Τόσο είναι το ύψος της φοροδιαφυγής στη χώρα μας; Όχι βέβαια.
Για να μην μιλήσουμε για την φοροαποφυγή. Όταν στο εννεάμηνο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου του 2023 οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατέγραψαν καθαρά κέρδη ύψους 2,8 δισ. ευρώ. Όταν οι 150 εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εμφάνισαν έκρηξη κερδών κατά 303,6% με καθαρά κέρδη 10,41 δισ. ευρώ σημειώνοντας ρεκόρ 15ετίας. Αυτή είναι η μία πλευρά του λεγόμενου πληθωρισμού απληστίας που τον έχετε αφήσει ανεξέλεγκτο. Η άλλη πλευρά είναι η καθημερινή λεηλασία των εισοδημάτων και των ελεύθερων επαγγελματιών όπως όλων των μικρομεσαίων και εργαζόμενων από τον ΦΠΑ. Εκεί ακριβώς, στον πληθωρισμό απληστίας, οφείλεται και η μείωση του κενού στην απόδοση ΦΠΑ για την οποία μίλησε ο κ. Μητσοτάκης και όχι βεβαίως σε κάποιο επίτευγμα της κυβέρνησης.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν ενδιαφέρεται για ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα. Θυμόμαστε όλοι το λαϊκιστικό της κρεσέντο που δαιμονοποίησε τη φορολογία ως τον μεγάλο εχθρό της ανάπτυξης. Θυμόμαστε όλοι πώς αντιμετώπισε το κοινωνικά δίκαιο αίτημα για φορολόγηση των μερισμάτων από τις μετοχές. Η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα της φοροδιαφυγής, το κόμμα της άδικης φορολογίας, το κόμμα που δεν θέλει ένα σύγχρονο, δίκαιο, κοινωνικά προσανατολισμένο φορολογικό σύστημα. Και για αυτό σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ευρύ κίνημα διαμαρτυρίας για τις επιλογές της: το είδαμε στη διαβούλευση, το βλέπουμε στις κινητοποιήσεις των ελεύθερων επαγγελματιών, το διαβάζουμε στις αποφάσεις των επαγγελματικών επιμελητηρίων και συλλόγων που λένε το αυτονόητο: ότι εδώ έχουμε μια άδικη πολιτική.
Όσο για την δέσμευσή σας ότι τα φορολογικά έσοδα προορίζονται για την δημόσια υγεία και παιδεία, η μέχρι σήμερα πολιτική πρακτική σας αλλά και οι εξαγγελίες σας για το άμεσο μέλλον που δείχνουν την υποβάθμιση και τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση αυτών των δημόσιων αγαθών, ακυρώνουν το επιχείρημά σας.
Φορολογική μεταρρύθμιση
Σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά το 1986, η χώρα έχει ανάγκη από μια σύγχρονη, δίκαιη, φορολογική μεταρρύθμιση. Όχι από ένα ταξίδι στο παρελθόν μέσα από μια κυβερνητική πρόταση που παραπέμπει σε φορολογική διευθέτηση για να καλύψει σπασμωδικά κάποιες οικονομικές τρύπες. Μια δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση που θα στηρίζεται στις νέες δυνατότητες που διαθέτουμε -την ψηφιοποίηση, την Τεχνητή Νοημοσύνη, τον εκσυγχρονισμό του συστήματος- και κυρίως σε έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Γιατί η χώρα μας είναι εγκλωβισμένη στο εξής παράδοξο: η εισπραξιμότητα των άμεσων φόρων είναι χαμηλή και ταυτόχρονα η αίσθηση των πολιτών, κυρίως των ασθενέστερων και μικρομεσαίων, είναι πως η φορολογία είναι πολύ υψηλή. Και όντως, ισχύουν και τα δύο. Και αυτά οδηγούν στο μεγάλο και κυριότερο πρόβλημα: κανείς δεν πιστεύει ότι οι φόροι έχουν νόημα: ότι επιστρέφουν στους πολίτες ανταποδοτικά μέσα από την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων υποδομών. Το παράδειγμα του ΕΣΥ και της διάλυσης της δημόσιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης είναι το πλέον χαρακτηριστικό. Μια δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να ξεκινά από αυτό: ότι κάθε ευρώ μετράει, όταν επιστρέφει στην κοινωνία. Έτσι χτίζουμε φορολογική συνείδηση, έτσι χτίζουμε μια ισχυρή κοινωνία.
Μισθωτούς Vs Ελεύθερους Επαγγελματίες
* Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, όπως έχει κρίνει και το Συμβούλιο της Επικρατείας, τελούν σε διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με τους μισθωτούς. Η διαφορά έγκειται σε κάτι ουσιώδες: το εισόδημα των μη μισθωτών είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο. Δεν είναι σταθερό, δεν συναρτάται με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, δεν είναι οριζόντιο στην επικράτεια, δεν είναι ίδιο όλο το χρόνο, δεν είναι το ίδιο ακόμα και στις ίδιες επαγγελματικές κατηγορίες. Αυτό και μόνο, θα αρκούσε για να αποδείξει κανείς ότι ένα οριζόντιο μέτρο σε εισοδήματα που δεν είναι σταθερά, είναι καταφανώς άδικο. Αυτά ακριβώς επισημαίνει και η Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, στις εύλογες αιτιάσεις της οποίας ο κ. Υπουργός απέφυγε να απαντήσει επί της ουσίας.
Η κυβέρνηση όμως έρχεται ουσιαστικά και μας λέει ότι ένα ευρωπαϊκό κράτος του 2023 παραιτείται από την προσπάθεια και την υποχρέωση να γνωρίζει ποια είναι τα πραγματικά εισοδήματα με βάση τα οποία θα σχεδιάσει την φορολογική του πολιτική.
* Στη σύνθετη πυραμίδα των ελεύθερων επαγγελματιών, εστιάζει την προσοχή της στη βάση της πυραμίδας και αποκαλεί όλους όσοι βρίσκονται εκεί συλλήβδην “φοροφυγάδες”. Αυτή η επιλογή υπηρετεί, πέρα από την άμεση οικονομική στόχευση, μια ευρύτερη στρατηγική της Νέας Δημοκρατίας: τον εξοβελισμό τους από την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Να κλείσουν τα βιβλία τους και να γίνουν ντελιβεράδες -για να θυμηθώ τον κύριο Τσακλόγλου- ή στην πιο σοβαρή εκδοχή να κλείσουν τα βιβλία τους για να ενισχυθούν οι λίγες, μεγάλες και ισχυρές, επιχειρήσεις όπως ακριβώς το περιέγραφε η περίφημη έκθεση Πισσαρίδη. Το φορολογικό είναι ένας κρίσιμος κρίκος για τη βίαια κοινωνική αναδιάρθρωση που επιθυμεί η Νέα Δημοκρατία.
* Το 2022, το 35% των δικηγόρων της Αθήνας δεν είχε καμία παράσταση σε δικαστήρια και το 50% συνολικά είχε ως δύο παραστάσεις. Μπορεί κανείς να σκεφτεί πολλά για αυτήν την κατάσταση. Υπάρχει όμως κάτι που δεν δικαιούται να κάνει: να τους επιβάλει φόρο για εισοδήματα που δεν έχουν μόνο και μόνο επειδή διατηρούν τη δικηγορική ιδιότητα. Όπως επίσης, δεν είναι λογικό -είναι ακριβώς το αντίθετο, εξοργιστικά παράλογο- ότι η κυβέρνηση επιβάλλει επιπλέον φορολόγηση όταν ο τζίρος υπερβάινει το μέσο όριο του ΚΑΔ νομικών υπηρεσιών. Ενώ δηλαδή υποτίθεται ότι ο νέος νόμος προσπαθεί να καταπολεμήσει την φοροδιαφυγή, αποδεικνύεται ότι στην πράξη αυτοί που θα πληρώσουν παραπάνω είναι οι ενεργοί δικηγόροι που τυγχάνουν ειλικρινείς φορολογούμενοι. Είναι αυτό δίκαιο; Είναι αυτό λογικό; Είναι αυτό μέτρο ενίσχυσης της φορολογικής συνείδησης;
Σήμερα, ένα σημαντικό τμήμα των ελεύθερων επαγγελματιών ανήκει στη γενιά της κρίσης. Αυτή η γενιά, η γενιά των σημερινών παραγωγικών ηλικιών, πολύ συχνά εργάζεται σε σχέσεις εξαρτημένης, αλλά όχι σταθερής, εργασίας. Είναι μισθωτοί, αλλά δίχως την ασφάλεια του σταθερού μισθού. Είναι άνθρωποι σε αναπαραγωγική ηλικία, άνθρωποι -άνδρες και γυναίκες- που ισορροπούν ανάμεσα σε πολλαπλά μέτωπα δίχως ουσιαστική κρατική αρωγή, άνθρωποι, νέοι επιστήμονες και επαγγελματίες, που η περιστασιακή εργασία, το μεταβαλλόμενο εισόδημα, η επισφάλεια είναι η καθημερινότητά τους. Αυτοί οι άνθρωποι, νέοι δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, ερευνητές, μεταφραστές κλπ δεν έχουν το δικό τους γραφείο, αλλά το δικό τους “μπλοκάκι” ως μόνιμο σύντροφο. Και οφειλές σε Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία που συνήθως δεν μπορούν καν να ρυθμίσουν. Και η κυβέρνηση τους λέει ότι πρέπει να πληρώσουν -πέρα από τα όσα ήδη πληρώνουν- και για αυτό. Με οριζόντιο τρόπο. Δίχως εξαιρέσεις.
Νέα Αριστερά
* Η Νέα Αριστερά δεν κρύβεται πίσω από γενικόλογες διακηρύξεις και συνθήματα. Η αριστερά στη χώρα μας και διεθνώς πιστεύει στην αναγκαιότητα και στη δυνατότητα ενός δίκαιου και ισχυρού φορολογικού συστήματος που θα είναι εργαλείο για τη θωράκιση της κοινωνίας, την αναδιανομή του εισοδήματος προς όφελος των πολλών, τον περιορισμό του προκλητικού πλούτου. Αυτή είναι η σύγχρονη συζήτηση για τις ανισότητες. Και αυτή είναι η συζήτηση που χρειάζεται η χώρα μας: μείωση του ειδικού βάρους των έμμεσων φόρων και αναδιανομή του φορολογικού βάρους των άμεσων φόρων εις όφελος των ασθενέστερων μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της υπερβολικής κερδοφορίας των ισχυρών.
Είναι εφικτό αυτό σήμερα; Εμείς λέμε ότι είναι. Όχι με οριζόντια μέτρα που σύντομα θα δώσουν τη θέση τους σε άλλα μέτρα, αλλά μέσα από έναν στρατηγικό σχεδιασμό που θα στηρίζεται στα πραγματικά δεδομένα και προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Με την υπαγωγή των σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων στο στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Με πρώτο βήμα τη διασύνδεση της ΑΑΔΕ με το σύνολο των ηλεκτρονικών συστημάτων και πλατφορμών (Τράπεζες, ΔΟΥ, mydata, περιουσιολόγιο κτηματολόγιο ) για τη διασταύρωση δαπανών με δηλωθέντα εισοδήματα. Με την ολοκλήρωση και διεύρυνση περιουσιολογίου με άλλες κατηγορίες (κινητά, ακίνητα, μετοχές). Με Ενσωμάτωση και χρήση νέων τεχνολογιών (Big Data, Data mining) για εντοπισμό των πιο πιθανών περιπτώσεων φοροδιαφυγής ξεκινώντας από την κορυφή της πυραμίδας. Με την αυστηροποίηση του πλαισίου αναγνώρισης δαπανών σε νομικά πρόσωπα (π.χ υπερπολυτελή αυτοκίνητα εταιρειών, πολυτελείς καταναλωτικές δαπάνες εταιρειών). Με τον έλεγχο του μαύρου χρήματος και τον δειγματοληπτικό έλεγχο και την επιβολή αντίστοιχων ποινών. Με την ενίσχυση, αναδιοργάνωση και ανανέωση των ελεγκτικών μηχανισμών, όπου σήμερα μόλις το 4% των εργαζομένων σε αυτούς είναι κάτω των 34 ετών. Με μια πολιτική που έχει ως στόχο τη δικαιοσύνη και όχι την αδικία. Με μια πολιτική που θα πείθει τους πολίτες ότι οι φόροι τους επιστρέφονται στην καθημερινή τους ζωή μέσα από την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων υποδομών. Με μια στρατηγική που θα κατανοεί ότι όσο ο προκλητικός πλούτος μένει στο απυρόβλητο, δεν μπορεί να υπάρξει δικαιοσύνη στη χώρα.
* Η Νέα Αριστερά δεν κρύβει τις προθέσεις της. Είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε ποια είναι η καλύτερη στρατηγική για δίκαιη και προοδευτική φορολογία. Αλλά ό,τι και να γίνει πρέπει να πιάσουμε με δίκαιο τρόπο όλη την πυραμίδα και όχι να λεηλατούμε το κάτω μέρος της, όπως κάνετε εσείς σήμερα. Και σίγουρα η στρατηγική δεν είναι να εφαρμόζουμε πολιτικές του παρελθόντος που δοκιμάστηκαν και απέτυχαν. Απέναντι στον κοινωνικό αυτοματισμό, τον λαϊκισμό της δαιμονοποίησης των φόρων στους ισχυρούς και στον κυνισμό της οριζόντιας φορολόγησης των πολλών, αντιτάσσουμε την τεκμηριωμένη, στρατηγική ανάγκη για φορολογική και κοινωνική δικαιοσύνη.
Απέναντι στην αλαζονεία της κυβέρνησης, θα επιδιώξουμε την προγραμματική συνεννόηση των προοδευτικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων για μια ουσιαστική και πραγματική φορολογική μεταρρύθμιση. Δεσμευόμαστε όμως σε ένα πράγμα: δίκαιο φορολογικό σύστημα για μια δίκαιη και ισχυρή κοινωνία.