Το ψήφισμα με το οποίο ολοκληρώνεται η έρευνα της ομάδας εργασίας για τον έλεγχο της Frontex υιοθετήθηκε με 366 ψήφους υπέρ, 154 κατά και 15 αποχές.
Όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου εκφράζεται «σοβαρή ανησυχία για τις σοβαρές και επίμονες καταγγελίες κατά των ελληνικών αρχών σε σχέση με επαναπροωθήσεις και βία κατά μεταναστών».
Όσον αφορά το ναυάγιο στα ανοικτά των ακτών της Ελλάδας στις 14 Ιουνίου 2023, την τραγωδία της Πύλου στο ψήφισμα αναφέρεται ότι το Ευρωκοινοβούλιο αναμένει την πλήρη συνεργασία του Frontex στο πλαίσιο της έρευνας.
Όσον αφορά στον Frontex, στο ψήφισμα αναφέρεται ότι θα πρέπει να περιορίσει τις δραστηριότητές του σε απλή παρακολούθηση και παρουσία επιτόπου σε περιπτώσεις όπου ένα κράτος μέλος δεν είναι σε θέση να σεβαστεί τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, τονίζοντας ότι αυτό δεν έχει συμβεί στην περίπτωση της Ελλάδας.
Στο ίδιο πλαίσιο, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη μείωση των δραστηριοτήτων του Frontex στη Λιθουανία μετά τη σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ και συνιστούν μια πιο προορατική προσέγγιση για την προστασία των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών. Επίσης, ζητούν άμεση αναστολή της στήριξης για επιχειρήσεις επιστροφής από την Ουγγαρία.
Στο ψήφισμά του τονίζει, επίσης, την ανάγκη για έναν λειτουργικό Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Αποκαλυπτικά στοιχεία περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση που δημοσίευσε ο Μηχανισμός Καταγραφής Περιστατικών Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών, καταγράφοντας με αναλυτικά ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία των περιστατικών που κατέγραψε την περσινή χρονιά.
Ο Μηχανισμός Καταγραφής έχει καταγράψει, μεταξύ Φεβρουαρίου 2022 και Δεκεμβρίου 2022, μαρτυρίες για 50 περιστατικά άτυπων αναγκαστικών επιστροφών που, κατά τους ισχυρισμούς των φερόμενων θυμάτων, συνέβησαν από τον Απρίλιο 2020 μέχρι και τον Οκτώβριο 2022.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, το συνολικό πλήθος των φερόμενων θυμάτων σε αυτά τα περιστατικά ανέρχεται κατ’ ελάχιστον σε 2.157 άτομα
Στην πλειονότητα των μαρτυριών τα φερόμενα θύματα αρχικά εντοπίζονται από κάποια ομάδα ένστολων ή και ατόμων με πολιτικά ρούχα (στάδιο του εντοπισμού), στη συνέχεια, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μεταφέρονται σε κάποια δομή όπου κρατούνται (στάδιο της κράτησης ή περιορισμού μετακίνησης), και τέλος μεταφέρονται είτε από το σημείο εντοπισμού είτε από τον χώρο κράτησης/περιορισμού μετακίνησης στο σημείο όπου πραγματοποιείται η πράξη της φυσικής απομάκρυνσης και ολοκληρώνεται η ΑΑΕ (στάδιο της φυσικής απομάκρυνσης).
Οι δράστες και η επιχείρηση επαναπροώθησης
Στα περιστατικά που έχει καταγράψει ο Μηχανισμός Καταγραφής αναφέρθηκε η συμμετοχή τόσο ένστολων όσο και ατόμων με πολιτικά ρούχα, η δράση των οποίων έφερε χαρακτηριστικά συντονισμένης δράσης με τις Αρχές. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, τα άτομα αυτά να ήταν απλοί πολίτες μη έχοντες αναλάβει νόμιμα δημόσια εξουσία.
Στα περιστατικά του Έβρου αναφέρθηκε πολύ μεγαλύτερη παρουσία φερόμενων θυτών που φορούσαν πολιτικά ρούχα, σε σύγκριση με τα περιστατικά της θάλασσας, στα οποία αναφέρθηκε η παρουσία κυρίως ένστολων φερόμενων θυτών. Επίσης στα περιστατικά του Έβρου αναφέρθηκε ότι στο στάδιο της φυσικής απομάκρυνσης συμμετείχαν άτομα από τις χώρες καταγωγής των φερόμενων θυμάτων κάτι το οποίο δεν αναφέρθηκε καθόλου στα περιστατικά της θάλασσας.
Σοβαρές παραβιάσεις
Στις μαρτυρίες τα φερόμενα θύματα περιγράφουν πράξεις που συνδέονται με εξαιρετικά σοβαρές παραβιάσεις της αρχής της μη-επαναπροώθησης και του δικαιώματος στο άσυλο, όπως ορίζονται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, καθώς και παραβιάσεις της απαγόρευσης της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης και του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία, όπως ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και αποτελούν πράξεις που, κατά το ελληνικό Δίκαιο, είναι ποινικά αδικήματα.
Τα φερόμενα θύματα ανέφεραν ότι έχουν υποστεί σωματική βία, λεκτική βία και απειλές για τη ζωή τους και τη σωματική τους ακεραιότητα πολλές φορές με τη χρήση όπλων, σεξουαλική παρενόχληση, εξευτελιστική μεταχείριση, αφαίρεση προσωπικών αντικειμένων και ταυτοποιητικών εγγράφων, άτυπη κράτηση σε χώρους υπό εξευτελιστικές συνθήκες, διαχωρισμό οικογενειών, ενώ αναφέρθηκαν και απώλειες ανθρώπινων ζωών.
Απίστευτη μαρτυρία ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμου
Απόσπασμα μαρτυρίας ΛΟΑΤΚΙ+ καταγεγραμμένου αιτούντα άσυλο. Τόπος εντοπισμού ένα μη ταυτοποιημένο χωριό στη συνοριακή περιοχή του Έβρου. Αριθμός επιστραφέντων 21-30.
«Μεταφερθήκαμε και τα δέκα άτομα της ομάδας σε μία φυλακή. Μας κατέβασαν από το αυτοκίνητο και μας χτυπούσαν έναν – έναν ζητώντας να μάθουν το όνομα του διακινητή που μας έστειλε στην Ελλάδα. Ήταν μόνο ένας άντρας, ηλικίας 30 και άνω, χωρίς μαλλιά, με πολιτικά ρούχα που μας χτυπούσε με το γκλομπ. Εμένα με χτύπησαν περισσότερο από όλους γιατί προσπαθούσα να του εξηγήσω ότι είχα στις [ΣτΕ: η ημ/νία διαγράφεται για αποφυγή ταυτοποίησης του φερόμενου θύματος] προγραμματισμένη συνέντευξη ασύλου. Με χτύπησαν πολύ στην πλάτη και στα πόδια μου. Στη συνέχεια, μας έστησαν σε ένα τοίχο, μας χτύπησαν ξανά, μας έγδυσαν και μας φωτογράφισαν.
»Αφού μας φωτογράφισαν, άρχισαν να μας μεταφέρουν έναν – έναν στο άλλο δωμάτιο. Εμένα με μετέφεραν τελευταίο γιατί προσπαθούσα να εξηγήσω σε κάποιον άλλον αστυνομικό με πολιτικά ρούχα, ότι έχω συνέντευξη ασύλου σε λίγες ημέρες και τον παρακαλούσα να με αφήσουν να μεταβώ στην Αθήνα καιμε χτύπησε πάρα πολύ στο κεφάλι και στην πλάτη με το γκλομπ. Στη συνέχεια, με μετέφεραν και εμένα στο δωμάτιο με τα υπόλοιπα άτομα της ομάδας.
»Το δωμάτιο είχε σιδερένια πόρτα με κάγκελα, δίπλα στην πόρτα είχε ένα μικρό δωματιάκι όπου βρισκόταν μία γυναίκα αστυνομικός. Το δωμάτιο ήταν μεγάλο, πολύ βρώμικο, με παλιές κουβέρτες. Δεν είχε κρεβάτια, καθόμασταν στο πάτωμα. Εκεί βρίσκονταν και άλλα άτομα που είχαν προσπαθήσει να περάσουν τα σύνορα, μαζί και δύο οικογένειες. Ανάμεσα σε αυτούς, ξεχώρισα Αφγανούς και Πακιστανούς.
»Μας φρουρούσε η γυναίκα αστυνομικός, η οποία μιλούσε με τις οικογένειες, φύλακες που πηγαινοέρχονταν και ένας αστυνομικός με πολιτικά ρούχα. Κατά την κράτησή μας, δε μας έδωσαν ούτε φαγητό ούτε νερό. Μας ενημέρωσαν ότι την επόμενη νύχτα θα μας επέστρεφαν στην Τουρκία και πάλι προσπαθούσα να εξηγήσω για την προγραμματισμένη μου συνέντευξη, αλλά δε μου έδωσαν σημασία.
»Δεν μας επέτρεπαν καν να πάμε στην τουαλέτα, αλλά κάναμε την ανάγκη μας σε μπουκάλια νερού. Ήμασταν τόσα άτομα σε ένα δωμάτιο δίχως μάσκες για τον κορονοϊό. Οι φρουροί δεν μας έδιναν την παραμικρή σημασία. Ο πρώτος ασφαλίτης που με είχε χτυπήσει, είχε έρθει στην πόρτα και με ρώτησε αν είμαι ομοφυλόφιλος, επειδή φορούσα ένα γυναικείο σκουλαρίκι. Φοβήθηκα πολύ μήπως ακολουθήσει κάποιο περιστατικό βιασμού εις βάρος μου και προσποιήθηκα ότι δεν καταλάβαινα τι μου έλεγε».
Δείτε εδώ την έκθεση.