NewsEdit Σε πρωταγωνιστές των εξελίξεων έχουν μετατραπεί τις τελευταίες ημέρες οι Χούθι, η σιιτική ένοπλη οργάνωση που ιδρύθηκε το 1994 για να αντιταχθεί στον τότε πρόεδρο Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, τον οποίο κατηγορούσε για διαφθορά και για υποχείριο στις διαθέσεις της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τελικά, κατάφεραν να τον δολοφονήσουν το 2017 κατά τη διάρκεια επίθεσης σε αυτοκινητοπομπή που τον μετέφερε.
Αν και τυπικά η ονομασία της είναι Ανσάρ Αλλάχ («Υποστηρικτές του Θεού») ή «παρτιζάνοι του Θεού», η οργάνωση είναι κυρίως γνωστή από το όνομα του ιδρυτή της, Χουσεΐν αλ Χούθι.
Μετά την καθαίρεση της συμμαχικής κυβέρνησης των ΗΠΑ στη Σαναά, οι Χούθι ανάγκασαν τον τότε πρόεδρο Άμπεντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι να καταφύγει στη Σαουδική Αραβία, πυροδοτώντας έναν πολυετή εμφύλιο πόλεμο. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση, η οποία έχει κατακλύσει την Υεμένη από τότε, παράλληλα με μία άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση.
Από το 2014, έχει ξεσπάσει ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος στη χώρα της Αραβικής Χερσονήσου ανάμεσα στους Χούθι και τις κυβερνητικές δυνάμεις, που πολλοί ερμηνεύουν ως «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων» του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, αφού οι σιίτες αντάρτες υποστηρίζονται από το Ιράν και η κυβέρνηση από τη Σαουδική Αραβία.
Η ανθρωπιστική καταστροφή λόγω του εμφυλίου πολέμου είναι τεράστια. Ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι σχεδόν 400.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ περίπου 4 εκατομμύρια άτομα εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους.
Τυπικά, εδώ και ένα χρόνο έχει συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός, που σε γενικές γραμμές τηρείται. Μάλιστα, έχουν γίνει και ειρηνευτικές συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές στο Ριάντ, στο πλαίσιο της γενικότερης προσέγγισης το τελευταίο διάστημα μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν. Όμως ακόμη δεν έχει επιτευχθεί κάποια οριστική συμφωνία για ειρήνευση στη χώρα.
Ο εμφύλιος πόλεμος έφερε αντιμέτωπους τους ευθυγραμμισμένους με το Ιράν αντάρτες Χούθι, οι οποίοι διατηρούν ένα προπύργιο στο βόρειο τμήμα της Υεμένης, ενάντια στις υποστηριζόμενες από τη Σαουδική Αραβία κυβερνητικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από έναν συνασπισμό κυρίως αραβικών εθνών του Κόλπου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν στρατιωτική υποστήριξη στον συνασπισμό υπό τη Σαουδική Αραβία καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Οι αντάρτες θέλησαν να πάρουν το όνομά τους από τον Χουσεΐν αλ-Χούθι, μια σημαντική προσωπικότητα που προώθησε την σέκτα των Ζαϊντί του σιιτικού Ισλάμ, που κυριαρχούσε στην Υεμένη για αιώνες. Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, ο Χούθι οργάνωσε αντιαμερικανικές συγκεντρώσεις ενάντια στην κυβέρνηση της Υεμένης που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ προτού σκοτωθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις το 2004. Καθώς η ομάδα μεταπήδησε από τη θρησκευτική διαμαρτυρία στην ένοπλη εξέγερση, συνδέθηκε με το σύνθημα που αναπτύχθηκε από τον Χούθι: «Θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ, καταδίκη στους Εβραίους».
Πέρα από τα σύνορα της Υεμένης, η μαχητική ομάδα έχει βάλει στο στόχαστρο τους αντιπάλους της με πυραύλους και drones. Οι Χούθι έχουν αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση που πραγματοποιήθηκε το 2019 στην πετρελαϊκή υποδομή της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και για διάφορες επιδρομές το 2020 κατά του Ριάντ με βαλλιστικούς πυραύλους και μια θανατηφόρα επίθεση με drone το 2022 που άφησε τρεις νεκρούς στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Γιατί επιτίθενται σε πλοία
Οι Χούθι ισχυρίζονται ότι είναι νόμιμοι στόχοι τα πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ, τα πλοία που κατευθύνονται προς τα λιμάνια του Ισραήλ ή τα πλοία που περνούν από την ακτογραμμή της Ερυθράς Θάλασσας της Υεμένης.
Η ναυτιλιακή διαδρομή — που συνδέει τα ευρωπαϊκά λιμάνια με τα αντίστοιχα της Ασίας μέσω της Διώρυγας του Σουέζ — είναι ένα κρίσιμο πέρασμα για το παγκόσμιο εμπόριο και ένα από τα πιο πολυσύχναστα στον κόσμο. Περίπου 8,8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου περνούν από την περιοχή κάθε μέρα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ.
Ο άξονας της αντίστασης
Από την έναρξη του εμφυλίου, οι Χούθι λαμβάνουν συστηματικά βοήθεια και εκπαίδευση από την οργάνωση της Χεζμπολάχ, μαζί με την οποία, καθώς και με τη Χαμάς και την υποστήριξη του Ιράν έχουν συγκροτήσει τον λεγόμενο «άξονα αντίστασης» κατά του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με στοιχεία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η δύναμη της οργάνωσης ανέρχεται σε περίπου 120.000 άνδρες, συνυπολογίζοντας ένοπλους και άοπλους υποστηρικτές.
Σήμερα, οι Χούθι ελέγχουν όλο το βόρειο τμήμα της Υεμένης και την ακτογραμμή κατά μήκος της Ερυθράς Θάλασσας, καθώς και την πρωτεύουσα Σαναά. Ουσιαστικά, ελέγχουν το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού και ασκούν ντε φάκτο κυβερνητική εξουσία, αφού συλλέγουν φόρους και τυπώνουν χρήμα.
Πηγές: BBC, Reuters, ΑΡ, Al Jazeera