Η συντριπτική νίκη του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ στην πρώτη εσωκομματική ψηφοφορία για την ανάδειξη του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, στην πολιτεία Άιοβα, επιβεβαίωσε τη στήριξή του από μεγάλο μέρος της αμερικανικής κοινωνίας αλλά και το οτι είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί όχι μόνο της εσωκομματικής διαδικασίας αλλά και εκείνης των εκλογών του προσεχούς Νοεμβρίου.
Η νίκη στην Άιοβα είναι μία ευκαιρία να ξαναδούμε όλους εκείνους τους λόγους που τον έφεραν στο πολιτικό προσκήνιο της δεκαετία του ’10 και στον Λευκό Οίκο μετά τις εκλογές του 2016.
Το «φαινόμενο Τραμπ» κέρδισε σημαντική υποστήριξη από διαφορετικά τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας λόγω μιας σειράς παραγόντων:
- Αντισυστημική ρητορική: Ήδη από την εποχή της προεδρίας Μπιλ Κλίντον (1993-2001) πολλοί Αμερικανοί ήταν απογοητευμένοι με το πολιτικό status quo και αισθάνθηκαν ότι δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανησυχίες τους. Κάτι που δεν κατάφερε, παρά μόνο πρόσκαιρα, ο Μπάρακ Ομπάμα (2009-2017). Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάστηκε ως ένας άνθρωπος εκτός του πολιτικού κατεστημένου, πείθοντας τους ψηφοφόρους που επιθυμούσαν ριζοσπαστικές αλλαγές.
- Οικονομική πολιτική εκτός παραδοσιακών κανόνων: Ο Τραμπ εστίασε σε μία σειρά οικονομικά θέματα, όπως η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, οι φοροελαφρύνσεις και η απελευθέρωση από τα κανονιστικά πλαίσια των τραπεζών, κάτι που άρεσε σε ψηφοφόρους που πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το επιχειρηματικό του υπόβαθρο -παρά τα σκάνδαλ και τις ατασθαλείες που έχουν αποκαλυφθεί -μπορούσε να ενθαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη έτσι ώστε αυτή να είναι ωφέλιμη για τον απλό πολίτη.
- Αντιμεταναστευτική πολιτική: Η ισχυρή αντιμεταναστευτική στάση του Τραμπ και ειδικά η βούλησή του για αυστηρότερο έλεγχο στα σύνορα -με την ανέγερση του τείχους- και γενικότερα αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές, άρεσε σε αυτούς που ανησυχούσαν για την εθνική και κοινωνική ασφάλεια και τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στις θέσεις εργασίας.
- Λαϊκισμός: Ο τρόπος επικοινωνίας του Τραμπ -αυτό που ονομάστηκε “τραμπισμός”- βρήκε ανταπόκριση σε ένα σημαντικό μέρος των αμερικανών. Η λαϊκιστική ρητορική του, ένα μίγμα απλοϊκών κοινοτοπιών, δογματισμού και επιθετικότητας έναντι των αντιπάλων του ήταν ικανά να καλύψουν τα πολιτικά κενά αλλά και τα fakenews που εκτόξευε χωρίς αναστολές.
- Συντηρητικές αξίες: Ο Τραμπ απέσπασε υποστήριξη από συντηρητικούς ψηφοφόρους, ευθυγραμμίζοντας τον εαυτό του με βασικές συντηρητικές αξίες στις ΗΠΑ, όπως η αντίθεση στις αμβλώσεις και η υποστήριξη του δικαιώματος της οπλοκατοχής που απειλούνταν από τους Δημοκρατικούς
- Στρατηγική στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα: Ο Τραμπ χρησιμοποίησε αποτελεσματικά τα κοινωνικά μέσα, ιδιαίτερα το Twitter, για να επικοινωνήσει άμεσα με τους υποστηρικτές του και να παρακάμψει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Αυτό του επέτρεψε να διαμορφώσει το δικό του αφήγημα και να διατηρήσει μια ισχυρή σύνδεση με τη βάση του. Χωρίς βέβαια να πρέπει να υποτιμηθεί η στήριξη που του παρείχε το Fox και ο όμιλος Μέρντοχ.
- Υποστήριξη του Κόμματος των Ρεπουμπλικάνων: Ο Τραμπ κέρδισε ήδη από το 2015 την υποστήριξη του Κόμματος των Ρεπουμπλικάνων και κυρίως της σκληρής φράξιας του “Tea Party”. Αυτή η υποστήριξη από το “βαθύ” Ρεπουμπλικανικό κόμμα βοήθησε στη συγκέντρωση της βάσης των ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων.
- Στήριξη από τους (μέχρι τότε) αδιάφορους ψηφοφόρους: Ο Τραμπ κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη αδιάφορων ψηφοφόρων από τη μεγάλη δεξαμενή της αποχής σε αγροτικές και βιομηχανικές περιοχές που ένοιωθαν παραμελημένοι από προηγούμενες κυβερνήσεις. Υποσχέθηκε να προτεραιοποιήσει τις ανάγκες τους και να επαναφέρει θέσεις εργασίας σε υποβαθμισμένες περιοχές της επαρχίας και εργατικές γειτονιές που αντιμετώπιζαν δυσκολίες στις μεγάλες πόλεις.
Όπως όλα δείχνουν κανείς από τους παραπάνω παράγοντες που τον έφεραν στην εξουσία το 2017 δεν έχουν εκλείψει ενώ κάποια αρνητικά στοιχεία από τη θητεία του Τζο Μπάιντεν μάλλον τους έχει ενδυναμώσει.
Οι οπαδοί του θεωρούν ότι με το δόγμα του “America first” θα δουν καλύτερες μέρες στα οικονομικά τους και θα καταπολεμήσει το τεράστιο ρεύμα μετανάστευσης που παρατηρείται στα νότια σύνορα της χώρας, εφόσον επιστρέψει στο Λευκό Οίκο.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο των Δημοκρατικών κατηγορούν τον Τραμπ ότι έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και ολόκληρου του κόσμου με τις πολιτικές απομόνωσης και προστατευτισμού που ακολούθησε κατά την πρώτη του θητεία, θυμίζοντας χαρακτηριστικά την απόσυρση από τη συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν ή τις απειλές για έξοδο από το ΝΑΤΟ.
Όμως και εκτός των συνόρων της υπερδύναμης διατυπώνονται σοβαρές ανησυχίες για το τι μπορεί να σημαίνει η επανάκαμψη του τραμπισμού στην Ουάσιγκτον. Σε πρόσφατη συνέντευξη στο γαλλικό κανάλι France 2, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ χαρακτήρισε ξεκάθαρα σαν απειλή την πιθανότητα επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι κατά την πρώτη του θητεία σε καμία περίπτωση τα αμερικάνικα συμφέροντα δεν ήταν ευθυγραμμισμένα με τα ευρωπαϊκά στους τομείς της στρατιωτικής συνεργασίας, των εμπορικών δασμών και των δεσμεύσεων για τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Στον πόλεμο με τη Ρωσία για παράδειγμα, οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει μέχρι στιγμής βοήθεια ύψους 75 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία. Είναι ιδιαίτερα αμφίβολο κατά πόσο θα συνεχιστεί η αμερικανική στήριξη λαμβάνοντας υπόψη τις αμφιβολίες που διατυπώνουν πρόσφατα πολλοί Ρεπουμπλικάνοι, αλλά και τη θέση περί απομονωτισμού του Τραμπ από τον κόσμο.
Στο οικονομικό πεδίο, ο δισεκατομμυριούχος υποψήφιος ήδη από την προηγούμενη θητεία του υποσχόταν μάχη κατά της παγκοσμιοποίησης και της επιστροφής θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα στην περιοχή της “Rust Belt”, δηλαδή της ευρύτερης βιομηχανικής ζώνης και των μεγαλουπόλεων που εκτείνονται γύρω από τις Μεγάλες Λίμνες, η οποία έχει χτυπηθεί ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες από την αποβιομηχάνιση και την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας. Με αυτήν την ατζέντα είχε κατορθώσει τότε να αποσπάσει πολλές ψήφους σε αυτές τις περιοχές από εργατικά λαϊκά στρώματα, τα οποία παραδοσιακά αποτελούσαν προνομιακό κοινό για τους Δημοκρατικούς.
Με αυτό το σκοπό, ο Τραμπ ξεκίνησε διάφορους εμπορικούς πολέμους, κυρίως όμως με την Κίνα, επιβάλλοντας εισαγωγικούς δασμούς μέχρι και 25% σε πολλά προϊόντα, προκαλώντας αντίποινα από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Όμως και εναντίον των παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ καταφέρθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ σε αυτόν τον πολυεπίπεδο εμπορικό πόλεμο αποβλέποντας στην προστασία της βιομηχανίας της χώρας του, όπως ήταν για παράδειγμα οι δασμοί που επέβαλλε στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από της ΕΕ.
Οι επικριτές του πρώην προέδρου διαβεβαιώνουν ότι οι πολιτικές που ακολούθησε την περίοδο της πρώτης διακυβέρνησης θα ωχριούν μπροστά σε αυτές που σκοπεύει να εφαρμόσει σε μια δεύτερη θητεία. Σύμφωνα με τη Washington Post, στο πρόγραμμα του Τραμπ περιλαμβάνεται πρόβλεψη για δασμό 10% σε όλες τις ξένες εισαγωγές στις ΗΠΑ, ακόμη και από την ΕΕ.
Πηγές: Reuters, Al Jazeera, Politico, Fortune, France 2, Washington Post
- Δημοσκόπηση Real Polls: Στο 3,6% ο ΣΥΡΙΖΑ και το κόμμα Κασσελάκη στο 6,5%μετά τη διάσπαση
- Κασσελάκης: Δεν θα φύγω από την χώρα
- Ρόμπερτ Χάντερ / Ο Μπάιντεν και η Μέση Ανατολή
- Το bitcoin έσπασε για πρώτη φορά το φράγμα των 90.000 δολαρίων
- ΔΕΗ: Διπλασιασμός των επενδύσεων, αύξηση κερδοφορίας στο 9μηνο 2024