Πότε θα αποκτήσει ο κόσμος τον πρώτο του τρισεκατομμυριούχο; Πρόσφατη έκθεση της Oxfam International προβλέπει την ύπαρξη ενός τέτοιου σε μια δεκαετία, σημειώνοντας ότι οι πέντε πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο είναι κατά 114% πιο πλούσιοι σήμερα απ’ ό,τι ήταν το 2020.
Του Tyler Cowen
Το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα φαντάζει μη ρεαλιστικό. Ο δρόμος για να γίνει κανείς τρισεκατομμυριούχος είναι πολύ δύσβατος – τόσο για προσωπικούς όσο και για μακροοικονομικούς λόγους. Αν δεν υπάρξει κάποιο μεγάλο κύμα υπερπληθωρισμού, σημαντικά εμπόδια στέκονται στον δρόμο όποιου προσπαθήσει να φτάσει το όριο καθαρής αξίας περιουσίας του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
Ανθρώπινη φύση
Κάποια από αυτά έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη φύση. Όπως ρωτούσε η δημοφιλής τηλεοπτική εκπομπή, “Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος;”. Προσθέστε άλλα έξι μηδενικά και δεν είναι πλέον ένα ρητορικό ερώτημα: πολλοί δισεκατομμυριούχοι φαίνεται να ενδιαφέρονται λιγότερο να βγάλουν περισσότερα χρήματα και περισσότερο να διασκεδάζουν τη ζωή τους.
Ο Jeff Bezos, για παράδειγμα, τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο με 177 δισεκατομμύρια δολάρια, δεν διευθύνει πλέον την Amazon και φαίνεται να περνά πολύ χρόνο στο γυμναστήριο. Χωρίς καμία υποτίμηση των χαρισμάτων του, ωστόσο, δεν έχει κανένα προφανές μονοπάτι προς το 1 τρισ. δολ., ακόμα κι αν η εταιρεία πυραύλων του, Blue Origin, σημειώσει τεράστια επιτυχία.
Η οικογενειακή ζωή μπορεί επίσης να επηρεάσει τη συσσώρευση πλούτου. Ο Bezos, ο Bill Gates και ο Elon Musk, μεταξύ πολλών άλλων, είναι όλοι τους χωρισμένοι, γεγονός το οποίο μείωσε τον πλούτο τους. Η περιουσία της Walmart είναι πλέον διεσπαρμένη ανάμεσα στους πολλούς κληρονόμους του ιδρυτή Sam Walton.
Φιλανθρωπίες
Οι φιλανθρωπίες και τα σχετικά πρότζεκτ είναι ένας άλλος λόγος για τον οποίο ο πλούτος δε συσσωρεύεται επ’ αόριστον. Ο Gates με πολύ αξιοθαύμαστο τρόπο δώρισε μεγάλο μέρος του πλούτου του στο Ίδρυμα Gates, με πιθανές περισσότερες τέτοιες δωρεές στο μέλλον. Αυτό περιορίζει τις πιθανότητές του να φτάσει στην ιδιότητα του τρισεκατομμυριούχου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δισεκατομμυριούχοι δε χαρίζουν χρήματα απλώς και μόνο επειδή είναι αλτρουιστές. Εάν διαθέτει κανείς δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, το κοινωνικό κεφάλαιο το οποίο λαμβάνει από τη δωρεά του αξίζει συχνά περισσότερο από την ιδιωτική κατανάλωση που πραγματοποιεί. Στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να ξοδέψεις τόσα χρήματα, πολύ δε δυσκολότερο να τα ξοδέψεις ορθά, κατά τη διάρκεια μιας ζωής. Έτσι, για τους υπερπλούσιους, το να χαρίζουν μερικά από τα χρήματά τους μεγιστοποιεί την ευζωία τους, ακόμα κι αν μειώνει τον οικονομικό τους πλούτο.
Μερικές φορές τα πρότζεκτ δεν είναι αμιγώς φιλανθρωπικά – ωστόσο δεν είναι ούτε καθαρά χρηματοοικονομικής φύσης. Ο Musk, του οποίου τα 222 δισεκατομμύρια δολάρια τον καθιστούν τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, ξόδεψε 44 δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει την Twitter, που ονομάζεται πλέον X. Φαίνεται ότι ήθελε να αποκτήσει το Twitter για να επηρεάσει τον πολιτικό και πολιτιστικό λόγο. Σήμερα, το Twitter αξίζει πολύ λιγότερο απ’ ό,τι πλήρωσε ο Musk γι’ αυτό, καθιστώντας για εκείνον πολύ πιο δύσκολο να γίνει τρισεκατομμυριούχος.
Ίσως λοιπόν να μην υπάρχει κάποιο ιδιαίτερα προφανές προσωπικό όφελος από το να γίνεις τρισεκατομμυριούχος. Αν μη τι άλλο, μπορεί να μετατρέψει ένα άτομο σε πολιτικό στόχο.
Διαφοροποίηση
Η επιθυμία για διαφοροποίηση είναι ακόμη ένας περιοριστικός παράγοντας. Μόλις αποκτήσει κανείς ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, είναι λογικό να διασπείρει ευρέως τα περιουσιακά του στοιχεία. Ο Gates, για παράδειγμα, πούλησε μεγάλο μέρος των μετοχών του της Microsoft νωρίς, πιθανότατα με κίνητρο τη διαφοροποίηση. Εκείνη την εποχή φαινόταν προφανώς καλή ιδέα. Ωστόσο, σήμερα ο Gates θα ήταν πολύ πιο πλούσιος αν είχε διατηρήσει τις μετοχές του στη Microsoft. Σύμφωνα με μια εκτίμηση θα είχε ήδη γίνει τρισεκατομμυριούχος, αλλά ακόμη και αυτό το υποθετικό σενάριο έχει πολλούς αστερίσκους.
Κανείς δεν μπορεί να γίνει δισεκατομμυριούχος με την πλήρη διαφοροποίηση, ούτως ή άλλως. Αντίθετα, οι δισεκατομμυριούχοι αφιερώνονται ψυχή τε και σώματι σε έναν μικρό αριθμό πολύ συγκεκριμένων επιχειρήσεων, οι οποίες στη συνέχεια θα μπορούσαν να κερδίσουν πολύ υψηλά ποσοστά απόδοσης. Για όλη τη διάρκεια της ζωής ενός εκάστου, ωστόσο, δεν έχει νόημα αυτός να συνεχίζει να διατρέχει έναν τόσο μεγάλο κίνδυνο. Είναι καλύτερα να εξαργυρώνει την επιτυχία του, κάνοντάς την μετρητά και απολαμβάνοντας κάποια ασφάλεια, περιορίζοντας έτσι και την ευκαιρία του να γίνει τρισεκατομμυριούχος.
Φορολογία
Τέλος, υπάρχουν οι μακροοικονομικοί παράγοντες. Η δημοσιονομική θέση πολλών κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο συνεπάγεται περαιτέρω εμπόδια. Στις περισσότερες πλούσιες χώρες, τόσο το χρέος όσο και τα ελλείμματα είναι πολύ υψηλά και οι πληθυσμοί συνολικά γερνούν.
Αυτές οι δημοσιονομικές πιέσεις θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγήσουν σε υψηλότερους φόρους και δεν θα ήταν έκπληξη εάν ορισμένες από τις αυξήσεις στη φορολογία επιβάρυναν τους πολύ πλούσιους.
Εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχει κανένα πρόσωπο το οποίο να φαίνεται σε καλό δρόμο για να γίνει τρισεκατομμυριούχος μέσα στην επόμενη δεκαετία ανά τον κόσμο. Τελικά θα συμβεί – και ένα μεγάλο μέρος, όταν συμβεί, θα οφείλεται στη Federal Reserve και όχι απαραίτητα στο άτομο το οποίο θα έχει φτάσει να διαθέτει αυτά τα χρήματα.
Πηγή: Bloomberg