Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια στην Αλαμπάμα, η Κέι Άιβι, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη (τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ώρα Ελλάδας) ότι οι αρχές προχώρησαν, για πρώτη φορά παγκοσμίως, στην εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου, μέθοδο που επικρίνει ο ΟΗΕ, καθώς εκτιμά πως πιθανόν αποτελεί «βασανιστήριο».
Ο θάνατος του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία γυναίκας κατά παραγγελία του συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 (τοπική ώρα· στις 04:25 ώρα Ελλάδας), ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανακοίνωση Τύπου της κυβερνήτριας Άιβι.
Παρά τους ισχυρισμούς αξιωματούχων της Αλαμπάμα ότι η νέα μέθοδος εκτέλεσης θανατοποινιτών είναι «ίσως η πιο ανθρωπιστική που έχει επινοηθεί ποτέ», οι μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες μεταφέρουν μια τελείως διαφορετική εικόνα.
Ο δημοσιογράφος Μάρτι Ρόμνι από το site Montgomery Advertiser ανέφερε ότι μεταξύ 7.57 μ.μ. και 8.01 μ.μ. (τοπική ώρα) «o Σμιθ είχε σπασμούς και σπαρταρούσε πάνω στο φορείο. Έπαιρνε βαθιές αναπνοές, το σώμα του έτρεμε βίαια και τα μάτια του να γύρισαν προς τα πίσω στις κόγχες τους». Σύμφωνα με το ρεπόρταζ του δημοσιογράφου, ο Σμιθ «έσφιγγε τις γροθιές του, τα πόδια του έτρεμαν… έδειχνε να πασχίζει να αναπνεύσει. Το φορείο κουνήθηκε αρκετές φορές».
Ο αιδεσιμότατος Τζεφ Χουντ, πνευματικός σύμβουλος του Σμιθ, ήταν στο πλευρό του θανατοποινίτη κατά την εκτέλεση και δήλωσε ότι οι υπάλληλοι της φυλακής που βρίσκονταν στην αίθουσα «ήταν εμφανώς ξαφνιασμένοι με το πόσο άσχημα πήγαν τα πράγματα». «Αυτό που είδαμε ήταν ένας άνθρωπος να δίνει μάχη για τη ζωή του για μερικά λεπτά», συμπλήρωσε ο Χουντ.
«Όπως φαίνεται, ο Σμιθ προσπάθησε να κρατήσει την αναπνοή του για όσο περισσότερη ώρα μπορούσε», δήλωσε αργότερα σε συνέντευξη Τύπου ο επίτροπος για τις σωφρονιστικές υπηρεσίες στην Αλαμπάμα, Τζον Χαμ.
Στην τελική του δήλωση, ο Smith είπε: «Απόψε η Αλαμπάμα αναγκάζει την ανθρωπότητα να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω. Φεύγω με αγάπη, ειρήνη και φως».
Έκανε το σήμα της καρδιάς με τα χέρια του προς τα μέλη της οικογένειας που ήταν μάρτυρες. «Σας ευχαριστώ που με στηρίξατε. Σας αγαπώ όλους σας», είπε ο Σμιθ πριν του χορηγήσουν το άζωτο.
Σε αυτού του είδους τις εκτελέσεις ο θάνατος προκαλείται από υποξία του αζώτου, αντικαθιστώντας το οξυγόνο που εισπνέει ο θανατοποινίτης με άζωτο.
Όσοι είναι αντίθετοι με τη μέθοδο αυτή υποστηρίζουν ότι η χρήση αζώτου θα μπορούσε να προκαλέσει άσκοπη ταλαιπωρία και ότι μια διαρροή του αερίου θα μπορούσε να βλάψει τους ανθρώπους που βρίσκονται στο δωμάτιο.
Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022 με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρά σωματικά και ψυχικά τραύματα.
Λίγες μέρες πριν εκτελεστεί, ο Σμιθ είχε πει σε τηλεφωνική του συνέντευη στον Guardian ότι δεν αισθανόταν έτοιμος να πεθάνει και ότι είχε διαγνωστεί με διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα εκτέλεσής του, εμφανίζοντας συμπτώματα όπως αϋπνία και έντονο άγχος. Ο ίδιος ανέφερε συγκεκριμένα ότι τον τρομοκρατούσε η ιδέα ότι θα μπορούσε να κάνει εμετό στη μάσκα και να πνιγεί, μια πιθανότητα που είχαν αναφέρει και οι δικηγόροι του στο δικαστήριο.ω
Η Αλαμπάμα και δύο άλλες πολιτείες των ΗΠΑ ενέκριναν τη χρήση της υποξίας του αζώτου ως εναλλακτική μέθοδο εκτέλεσης, επειδή τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις θανατηφόρες ενέσεις είναι πιο δύσκολο να βρεθούν, συμβάλλοντας στη μείωση του αριθμού των εκτελέσεων σε εθνικό επίπεδο.
Ο Σμιθ είναι ένας από τους δύο άνδρες που καταδικάστηκαν για τη δολοφονία της 45χρονης Ελίζαμπεθ Σένετ τον Μάρτιο του 1988.
Οι δύο άνδρες χτύπησαν τη γυναίκα με ένα εργαλείο τζακιού και τη μαχαίρωσαν στο στήθος και το λαιμό, ενώ ο θάνατός της σκηνοθετήθηκε για να μοιάζει με διάρρηξη.
Ο σύζυγός της Τσαρλς Σένετ, ιεροκήρυκας, είχε ενορχηστρώσει το σχέδιο για να εισπράξει χρήματα από την ασφάλεια. Όταν αποκαλύφθηκε το σχέδιό του, ο ίδιος έδωσε τέλος στη ζωή του.
Ο συνεργάτης του Σμιθ, Τζον Φόρεστ Πάρκερ, εκτελέστηκε το 2010.
ΟΗΕ: Απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δήλωσε ότι η εκτέλεση του Σμιθ μπορεί να ισοδυναμεί με βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση και ζήτησε να σταματήσει.
Οι δικηγόροι του Σμιθ προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι η υποβολή καταδίκων σε πολλαπλές απόπειρες εκτέλεσης παραβιάζει την όγδοη τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, η οποία προστατεύει από τη “σκληρή και ασυνήθιστη” τιμωρία. Σημειώνεται πως αυτή είναι η δεύτερη φορά που ο Σμιθ οδηγείται στον θάλαμο των εκτελέσεων, αφού την πρώτη φορά επιχειρήθηκε να θανατωθεί μέσω ένεσης, όμως ο ίδιος έζησε αφού δεν μπορούσαν να βρουν φλέβα για να του χορηγήσουν την ουσία.
Αντίθετος φάνηκε να είναι ο Γενικός Εισαγγελέας της Πολιτείας Στιβ Μάρσαλ, ο οποίος χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη μέθοδο “ίσως την πιο ανθρώπινη μέθοδο εκτέλεσης που επινοήθηκε ποτέ“.