Ο Αλεξέι Ναβάλνι είχε γεννηθεί στις 4 Ιουνίου 1976 στην Μόσχα. Σπούδασε νομικά στο Ρωσικό Πανεπιστήμιο Φιλίας των Λαών και έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο στη χρηματοδότηση και πιστωτική διαχείριση.
Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στο φιλελεύθερο κόμμα της αντιπολίτευσης Jabloko -Ρωσικό Δημοκρατικό Κόμμα. Το 2007 διαγράφηκε από το κόμμα με την κατηγορία, μεταξύ άλλων, ότι είναι εθνικιστής. Τότε ο Ναβάλνι δραστηριοποιούνταν με το ακροδεξιό κίνημα Ruskji Marsch, που δημιουργούσε κλίμα κατά των προσφύγων. Βέβαια αργότερα αποστασιοποιήθηκε και ξεκίνησε να γίνεται γνωστός ως μπλόγκερ και πολέμιος της διαφθοράς.
Έγινε γνωστός για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την κριτική του προς την κυβέρνηση Πούτιν.
Ίδρυσε το Κόμμα της Προόδου, ηγούμενος της αντιπολίτευσης. Διοργάνωσε διαδηλώσεις και αντισυγκεντρώσεις, ασκώντας κριτική στις πολιτικές του Πούτιν.
Την μεγαλύτερη επιτυχία του κατάφερε να εξασφαλίσει στις βουλευτικές εκλογές του 2011 και τις προεδρικές του 2012, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων εναντίον της εκλογικής νοθείας και την επιστροφή του Βλάντιμιρ Πούτιν, τότε πρωθυπουργού, πίσω στο Κρεμλίνο. Αλλά η αποθέωση ήρθε στις δημοτικές εκλογές του 2013, όταν κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό του 27% των ψήφων, το δεύτερο καλύτερο αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης.
Η Ρωσία του Μέλλοντος, έμεινε πολλές φορές εκτός του επίσημου καταλόγου κομμάτων. Τα τελευταία δέκα χρόνια ο Ναβάλνι έχει αναδειχθεί σε πολιτικό της αντιπολίτευσης με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Ρωσία, αν και του έχει καταλογιστεί αυταρχικό ηγεμονικό ύφος. Το 2018 αποκλείστηκε ως προεδρικός υποψήφιος και το κόμμα στο οποίο τώρα ανήκει, Η Ρωσία του Μέλλοντος, έμεινε πολλές φορές εκτός του επίσημου καταλόγου κομμάτων.
Δημιούργησε το κανάλι YouTube “Navalny Live”, με εκατομμύρια ακολούθους, εκθέτοντας τα σκάνδαλα της ρωσικής ηγεσίας. Ιδιαίτερη θέση κατέχει ένα 50λεπτο αποκαλυπτικό ντοκουμέντο του Ναβάλνι από το 2017, για την πολυτελή ζωή του τότε πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντιεφ, που το παρακολούθησαν στο YouTube πάνω από 35 εκατομμύρια άνθρωποι. Ένας πιθανός λόγος για το ότι το όνομά του από τις αρχές του χρόνου ακούγεται σπάνια, είναι το πρότζεκτ του, ένα προβεβλημένο ίδρυμα κατά της διαφθοράς, το οποίο στα μέσα Ιουλίου διαλύθηκε. Αφορμή ήταν αγωγή που κατέθεσε επιχείρηση της Μόσχας, η οποία προμηθεύει τα σχολεία με φαγητό και την οποία σε ένα βίντεό του ο Ναβάλνι κατηγόρησε για διαφθορά. Σύμφωνα με δικαστική απόφαση ο Ναβάλνι και το ίδρυμά του κλήθηκαν να πληρώσουν πρόστιμο 29 εκατομ. ρουβλιών, δηλαδή 330.000 ευρώ, για διασπορά ψεύτικων ισχυρισμών. «Ένα τέτοιο πρόστιμο δεν μπορεί κανείς να το πληρώσει» είπε ο Ναβάλνι και εξήγγειλε την ίδρυση μιας νέας οργάνωσης. Για μια άλλη υπόθεση ο Ρώσος αντικαθεστωτικός έχει κληθεί να δώσει εξηγήσεις ενώπιον του δικαστηρίου. Κάποιος βετεράνος του πολέμου τον κατηγόρησε για δυσφήμηση, ο ίδιος ο Ναβάλνι κάνει λόγο για μια πολιτικά υποκινούμενη διαδικασία.
Συνελήφθη και φυλακίστηκε πολλές φορές για την πολιτική του δράση.
Το 2020, δηλητηριάστηκε με νευροπαραλυτικό παράγοντα Novichok, ενώ βρισκόταν σε πτήση. Κατηγορήθηκε για απάτη και περιφρόνηση δικαστηρίου, καταδικάζοντας σε φυλάκιση 2,5 ετών. Το 2022, καταδικάστηκε σε 9 χρόνια φυλάκισης για “υπεξαίρεση” και “καταφρόνηση”.
Σημαντικά γεγονότα:
Το 2013, ηγήθηκε μαζικών διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς, γνωστές ως “Κίνημα για την Ελευθερία”.
Το 2017, εξελέγη πρόεδρος του Κόμματος της Προόδου.
Το 2021, επιβίωσε από την απόπειρα δηλητηρίασης με Novichok, κατηγορώντας τον Πούτιν.