Χρόνης Διαμαντόπουλος Αυξημένη εκδήλωση πυρκαγιών έχει παρατηρηθεί σε μεγάλο μέρος της χώρας μας τις τελευταίες 4 εβδομάδες (20/01 – 20/02).
Γράφει ο Γεώργιος Παπαβασιλείου*
Φυσικά αξίζει να τονίσουμε οι πυρκαγιές τους χειμερινούς μήνες δεν αποτελούν κάτι πρωτόγνωρο για την χώρα μας μιας και οι καύσεις γεωργικών υπολειμμάτων και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες είναι συνήθης πρακτική, ακόμα και αν δεν συμπεριλάβουμε άλλου είδους φυσικά και ανθρωπογενή αίτια εκδήλωσης μιας πυρκαγιάς. Σε κάθε περίπτωση όμως, συνήθως οι πυρκαγιές τους χειμερινούς μήνες έχουν ως αποτέλεσμα μικρές καμμένες εκτάσεις και περιορισμένες ανάγκες πυρόσβεσης λόγω του ψυχρότερου και πιο υγρού καιρού που έχει ώς αποτέλεσμα την χαμηλή ευφλεκτότητα της καύσιμης ύλης και την επικράτηση ήπιων πυρομετεωρολογικών συνθηκών.
Ωστόσο, τις τελευταίες 4 εβδομάδες αρκετές πυρκαγιές πήραν εύκολα διαστάσεις και είχαν ως αποτέλεσμα την καύση σημαντικών εκτάσεων για την εποχή που διανύουμε. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System – EFFIS – https://effis.jrc.ec.europa.eu) η συνολική καμένη έκταση των χαρτογραφημένων από το EFFIS δασικών πυρκαγιών από το ξεκίνημα του έτους έως τις 18/02 είναι περίπου 5.000 στρέμματα, τιμή που είναι περίπου 12 φορές μεγαλύτερη από το μέσο όρο της αντίστοιχης περιόδου μεταξύ 2006-2023.
Σημαντικό παράγονται για αυτές τις καμένες εκτάσεις αλλά και την διάσταση που πήραν αρκετά περιστατικά έπαιξαν οι επικρατούσες συνθήκες στην χώρα μας τους τελευταίους μήνες λόγω του συνδυασμού των υψηλών θερμοκρασιών (κάποιες ημέρες έως και 10-12 βαθμούς υψηλότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα) και της σημαντικής απουσίας βροχοπτώσεων σε μεγάλο μέρος της χώρας. Αυτές οι συνθήκες είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ευφλεκτότητας της λέπτης και νεκρής καύσιμης ύλης. Έτσι όταν οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες ήταν ευνοϊκές (π.χ. ενισχυμένοι άνεμοι, χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία) για την ταχεία εξάπλωση πυρκαγιών αυτές πήραν εύκολα διαστάσεις. Χαρακτηριστικό παραδείγματα αποτελεί η πυρκαγιά της Άνδρου τον Ιανουάριο, η οποία καθοδηγούμενη από τους ισχυρούς βορειοδυτικούς ανέμους πήρε γρήγορα διαστάσεις και με προκαταρκτικές εκτιμήσεις κατέκαψε περισσότερα από 2.000 στρέμματα χαμηλής βλάστησης. Ένα ακόμα ενδεικτικό παράδειγμα και καθόλου σύνηθες για την περίοδο αυτή αποτελεί η πυρκαγιά στην Οίτη σε υψόμετρο 1.600 μέτρων που εκδηλώθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου, σε μια περιοχή όπου κανονικά το έδαφος αυτή την περίοδο θα ήταν χιονοσκεπές.
Σε γενικές γραμμές αυτή η εικόνα δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά μια κατάσταση που παρατηρούμε ολοένα και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, στο μέλλον αναμένουμε να γίνει ακόμα πιο ορατή μιας και οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες που θα επιτρέπουν την εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών αναμένεται να γίνουν ολοένα και πιο ευνοϊκές αλλά και πιο ακραίες και εκτός της σημερινής αντιπυρικής περιόδου, κάτι που σύντομα ίσως να χρειαστεί να αναθεωρήσουμε.
*Μεταδιδακτορικός ερευνητής Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
- Τι είναι το Internet των Σωμάτων;
- OpenAI: Τώρα το ChatGPT και μέσω τηλεφώνου
- Φάμελλος: Η ακρίβεια και τα υπερκέρδη, το βασικό πολιτικό επίδικο της εποχής
- Αντόνιο Κόστα: H Διεύρυνση της ΕΕ είναι η πιο σημαντική γεωπολιτική επένδυση για την ειρήνη
- Μητσοτάκης: Η θέση της Σερβίας είναι στην οικογένεια της Ευρώπης