Τα τελευταία χρόνια η zero waste διαβίωση είναι ολοένα και πιο δημοφιλής. Τι είναι όμως το φαινόμενο zero waste, δηλαδή η ζωή με μηδενική σπατάλη; Η απάντηση είναι η εξής: περιορίστε τα σκουπίδια που παράγετε!
Φυσικά, η πραγματική απάντηση είναι πολύ πιο περίπλοκη από αυτήν, επειδή περιλαμβάνει έναν επαναπροσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο βλέπουμε τους πόρους μας να ρέουν σε απόβλητα. Γι’ αυτό είμαστε εδώ για να ρίξουμε λίγο φως στο θέμα .
Zero Waste: το παρόν & το μέλλον!
Παρά την πρόσφατη τάση του, στην πραγματικότητα δεν είναι μια νέα ιδέα. Η φράση επινοήθηκε από μια εταιρεία με έδρα την Καλιφόρνια, τη «Zero Waste Systems Inc» πίσω στη δεκαετία του 1970.
Κοιτάζοντας το μέλλον, πρέπει να καταλάβουμε ότι υπάρχουν δύο όψεις για τη μηδενική σπατάλη: η πρακτική πλευρά (η οποία ασχολείται περισσότερο με τις ενέργειές μας ως άτομα / καταναλωτές) και η εννοιολογική πλευρά (η οποία ασχολείται με τον συστηματικό σχεδιασμό και τη λειτουργία). Η μηδενική σπατάλη συνεπάγεται αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, πιο προσεκτική διαχείριση των αγορών και μεγιστοποίηση της επαναχρησιμοποίησης των υλικών στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους.
Είναι αλήθεια ότι αρκετά από τα ψώνια που κάνουμε αντί να καταλήξουν στο στομάχι μας, καταλήγουν -δυστυχώς- στα σκουπίδια. Δεν το κάνουμε επίτηδες. Όταν πάμε στο σουπερμάρκετ ή στη λαϊκή, όλες οι αγορές μας μάς φαίνονται λογικές και απαραίτητες. Όμως, στην πράξη κάτι πάει λάθος.
To να πετάξουμε ένα τσαμπί παραγινωμένες μπανάνες ή μισό κοτόπουλο που μαγειρέψαμε εχθές, εκείνη την ώρα δεν φαίνεται και τόσο σημαντικό, όμως, αθροιστικά, αυτές οι αυθόρμητες αποφάσεις, μας κάνουν να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα και να πετάμε τροφή. Κακό και για την τσέπη μας και για το περιβάλλον.
Για να μιλήσουμε με ποσοστά, οι περισσότερες έρευνες σχετικά με τα τρόφιμα που χαλάνε πριν τα καταναλώσουμε, κάνουν λόγο για ποσότητες που φτάνουν το 30% ή ακόμη και το 40% των αγορών μας.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πόσο ζωτικής σημασίας είναι να υιοθετήσουμε συνήθειες και τακτικές που θα μας βοηθήσουν να μειώσουμε αυτά τα ποσοστά και να κάνουμε τρόπο ζωής μια διαφορετική, no waste, φιλοσοφία.
1. Γράφουμε λίστα με τα ψώνια
Το ξέρω, είναι λίγο δύσκολο, γιατί όταν βρεθούμε στο σουπερμάρκετ, όλο και κάτι θα δούμε που θα το λιμπιστούμε. Όμως, αν δείξουμε λίγη αυτοσυγκράτηση, θα αποφύγουμε να πάρουμε περισσότερα από όσα πραγματικά χρειαζόμαστε.
2. Πιάνουμε «φιλίες» με την κατάψυξη
Αν δούμε ότι τα φρούτα ή τα λαχανικά που έχουμε δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουμε εγκαίρως, μπορούμε να τα καταψύξουμε. Σίγουρα δεν θα είναι όπως τη μέρα που τα πήραμε, όμως για σούπες, σμούθι και τηγάνι κάνουν μια χαρά. Εγώ έχω φράουλες για το σμούθι μου εδώ και μήνες στην κατάψυξη και βγαίνει κάθε μέρα ακριβώς όπως το θέλω.
3. Αποθηκεύουμε το κάθε προϊόν ανάλογα με τις ανάγκες του
Κάποια προϊόντα δεν αγαπούν τη θερμότητα. Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να τα βάλουμε σε ντουλάπι που βρίσκεται δίπλα από τον φούρνο ή κάπου που να τα χτυπάει ο ήλιος. Επίσης, αν τα φρούτα κάθονται μέρες πάνω στον πάγκο, λογικό είναι να σαπίσουν. Στο ψυγείο όμως θα πάρουν παράταση ζωής. Οπότε, συμπεριφερόμαστε διαφορετικά σε κάθε προϊόν.
4. Τρώμε πρώτα ό,τι έχουμε περισσότερο καιρό
Το ψωμί του τοστ κοντεύει να τελειώσει. Παίρνουμε καινούργια συσκευασία και αντί να τελειώσουμε την παλιά, ανοίγουμε την άλλη. Αυτό είναι απλώς ένα παράδειγμα, αλλά καταλαβαίνουμε πόσο εύκολα θα μπορούσαμε να είχαμε σώσει εκείνες τις τελευταίες 2 φέτες ψωμιού που τελικά κατέληξαν στο καλάθι. Επίσης, κατά την οργάνωση του ψυγείου, όταν φέρνουμε τα καινούργια πράγματα, να προσπαθούμε να μην κρύβουμε τα παλαιότερα πίσω πίσω. Να έχουμε αυτά που πρέπει να καταναλωθούν γρηγορότερα, στο οπτικό μας πεδίο.
5. Δεν ξεχνάμε να μοιραζόμαστε
Αν δούμε ότι κάτι δεν πρόκειται να το φάμε εγκαίρως, μπορούμε να το προσφέρουμε. Είτε σε δομές που ζητούν τρόφιμα, είτε και στην οικογένεια ή τους ανθρώπους (φίλους/συγγενείς) που βλέπουμε τακτικά ή μένουμε κοντά. «Μαμά, μου περίσσεψαν 5 πορτοκάλια, να στα κατεβάσω; Γιατί, δεν θα τα φάω και θα χαλάσουν». Να, ορίστε. Τόσο απλό!
6. Προσθέτουμε σε ένα φαγητό που φτιάχνουμε συχνά ένα νέο υλικό
Μπορούμε να πειραματιστούμε. Για παράδειγμα, μπορεί στο μπριάμ να μην συνηθίζουμε να βάζουμε μανιτάρια, αλλά να περίσσεψαν κάποια από το ριζότο που μαγειρέψαμε εχθές και να μαραζώνουν στο ψυγείο. Γιατί να μην τα προσθέσουμε, λοιπόν, στο σημερινό μας φαγητό; Προφανώς και δεν μιλάμε για άσχετα μεταξύ τους υλικά. Αλλά, αν προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πιο δημιουργικά και να αφήσουμε τη γεύση να μας οδηγήσει, μπορεί και να φτιάξουμε ένα φαγητό διαφορετικό και πεντανόστιμο.
7. Δεν πετάμε κάτι επειδή δεν μας μοιάζει… ινσταγκραμικό
Μια ντομάτα με περίεργο σχήμα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από μια ολοστρόγγυλη ντομάτα. Κάποιες φορές, λόγω των εικόνων που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα social media και στις διαφημίσεις, βλέπουμε κάτι πιο φυσικό στην όψη και νομίζουμε ότι κάτι έχει πάει λάθος. Ο ντομάτες που μπορεί να έχουμε από το χωριό είναι όλες διαφορετικές σε σχήμα και χρώμα μεταξύ τους , αλλά είναι απίστευτα νόστιμες. Προσοχή, δεν μιλάμε για χτυπημένα λαχανικά και φρούτα. Αν τα κόψουμε και δούμε ή μυρίσουμε κάτι που δεν μοιάζει σωστό, προφανώς και δεν θα πρέπει να τα καταναλώσουμε.