ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Η συνεχιζόμενη πορεία συρρίκνωσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η αδυναμία ισχυρής ανάκαμψης του ΠΑΣΟΚ, η καθήλωση του ΚΚΕ πέριξ του 7% και η φυσιολογική φθορά της ΝΔ λίγο πριν κλείσει πέντε χρόνια στην εξουσία, δημιουργούν κενά αλλά και την πιθανότητα εκπλήξεων στην πολιτική σκηνή η οποία βρίσκεται σε πρωτοφανή, για τα μεταπολιτευτικά χρονικά, ανισορροπία.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με όλες τις μετρήσεις, η κοινωνική δυσαρέσκεια για την ακρίβεια, την ανασφάλεια, την προβληματική εικόνα της δικαιοσύνης, της ενημέρωσης, της υγείας και την έλλειψη προοπτικών βελτίωσης τους επιπέδου ζωής διογκώνεται μήνα με το μήνα χωρίς όμως να βρίσκει πολιτική έκφραση στα υπάρχοντα κόμματα ενώ παράλληλα δείχνει να βαθαίνει η αίσθηση του “όλοι ίδιοι είναι”.
Χαρακτηριστικό είναι το εύρημα δημοσκόπησης της Public Issue όπου στο ερώτημα για το ποιος έχει την ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα το 64% απαντά πως φταίνε και τα τρία κόμματα που έχουν ασκήσει κυβερνητική εξουσία (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Ποσοστό που αγγίζει το 78% στους νέους 17-34 ετών.
Ακόμη πιο δυνατό είναι το “καμπανάκι” των ευρημάτων της έρευνας «Το Αριστερό Ημισφαίριο στην ελληνική κοινωνία», την οποία διεξήγαγε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ τον Φεβρουάριο 2024 όπου η αρνητική αποτίμηση στον γενικό πληθυσμό της κυβέρνησης ΝΔ 2019-2023 κινείται στο 55%, ενώ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ 2015-2019 στο 79%. Οι αριστεροί/κεντροαριστεροί κρίνουν αρνητικά την πρώτη στο 87% και τη δεύτερη στο 55%.
Ποιός ωφελείται από την κοινωνική δυσαρέσκεια και την απογοήτευση τόσο από την κυβερνητική θητεία όσο και από την αντιπολιτευτική στάση των υπαρχόντων κομμάτων και κυρίως αυτών της Αριστεράς/Κεντροαριστεράς;
Την απάντηση τη δίνουν όλες σχεδόν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις που αφορούν τις επικείμενες ευρωεκλογές: Η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου η οποία πλέον πλασάρεται στην τέταρτη θέση (MRB), ξεπερνώντας το ΚΚΕ, στην πρόθεση ψήφου με 7,8% στις βουλευτικές και στο 7,5% στις ευρωεκλογές. Την σημαντική άνοδο της Ελληνικής Λύσης καταγράφει και χθεσινή (29/2) δημοσκόπηση της Opinion Poll για το Action 24. Στην εκτίμηση ψήφου για τις ευρωεκλογές το κόμμα του Κ. Βελόπουλου εμφανίζεται τέταρτο με ποσοστό 10,2%, πάνω από το ΚΚΕ (10,1%), ανεβάζοντας τη δυναμή του κατά 0,7 της μονάδας μέσα σε δέκα μέρες από την προηγούμενη δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας. Σε αυτά τα ποσοστά θα πρέπει να προστεθούν εκείνα της Νίκης (3,8% 3,3% για εθνικές εκλογές και 3% για ευρωεκλογές) και των Σπαρτιατών (2,1% και 2,2%, αντίστοιχα).
Η ματαίωση των προσδοκιών ενός τμήματος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ από τη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ (2012-2015) αλλά και η μετατόπιση ενός άλλου τμήματος προς αυτήν μετά το επιτυχημένο άνοιγμα του Κυριάκου Μητσοτάκη προς το Κέντρο, οδήγησε στο “Pasokification” και την αποδυνάμωση της Κεντροαριστεράς ως χώρος υποδοχής (και) των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων. Αντίστοιχα, η (έστω και ημιτελής) μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ προς την Κεντροαριστερά σε συνδυασμό με την εσωκομματική κρίση, δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι εξακολουθούν τα πληρώνουν, δικαίως ή αδίκως, ακριβά τις πολιτικές των μνημονίων σε αντίθεση με τη Νέα Δημοκρατία που μπόρεσε να τις κάνει να ξεχαστούν.
Στην ίδια κατάσταση, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, βρίσκονται και τα άλλα κόμματα της Αριστεράς ή αυτά που αυτοπροσδιορίζονται ως τέτοια (ΚΚΕ, Μέρα25, Πλεύση Ελευθερίας, Νέα Αριστερά) χωρίς, με τη σειρά τους, να μπορούν να κεφαλαιοποίησουν την κοινωνική δυσαρέσκεια.
Παρουσιάζεται έτσι ένα διπλό πολιτικό έλλειμμα καθώς ούτε τα δύο κόμματα της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ) δεν εμφανίζονται σήμερα ικανά να διεκδικήσουν την εξουσία απέχοντας πλέων των 20 μονάδων από τη Νέα Δημοκρατία, ούτε όμως και τα κόμματα της Αριστεράς να μπορούν να γίνουν το αντίβαρο στην άνοδο της αντισυστημικής ακροδεξιάς.
Η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός ισχυρού αντιπολιτευτικού πόλου και ενός εναλλακτικού αφηγήματος στα αριστερά του πολιτικού φάσματος ως αντίβαρο, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής έτσι ώστε να μην υπάρξει μείζον “ατύχημα” τόσο στις Ευρωκελογές όσο και στις εθνικές εκλογές, δεδομένης μάλιστα της ανόδου της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν και από όσους συμμετάσχουν αυτό το σαββατοκύριακο στην Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της Νέας Αριστεράς στο ΣΕΦ. Αν όχι για να πρωταγωνιστήσει στο χώρο της Αριστεράς σε αυτό το πρώιμο στάδιο, όσο για να μπορέσουν να βάλουν τις βάσεις ενός σύγχρονου κόμματος στο Συνέδριο το οποίο θα διεξαχθεί μετά τις ευρωεκλογές. Ένα στοίχημα εξαιρετικά δύσκολο καθώς θα πρέπει να πείσει ότι δεν αποτελούν ένα “σίκουελ” του ΣΥΡΙΖΑ και δεν κουβαλούν τις “αμαρτίες” του, παρά το ότι πολλά από τα ηγετικά στελέχη υπήρξαν πρωτοκλασσάτοι υπουργοί την περίοδο 2015-19.
Η Δημοκρατία έχει ανάγκη από ισορροπίες και αντίβαρα. Κι αυτό θα πρέπει να το συνειδητοποίησει το σύνολο του πολιτικού κόσμου – συμπεριλαμβανομένης της Νέας Δημοκρατίας η οποία “χάνει” σχεδόν 8% το οποίο κατευθύνεται προς την Ελληνική Λύση- πριν να είναι αργά…