Τα άτομα με αυτισμό είναι ιδιαίτερα χαρισματικοί άνθρωποι. Αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα από πολλούς. Μια αναφορά της DW με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού.
Τα άτομα με αυτισμό μπορούν να περιγράψουν με μεγάλη ακρίβεια αυτό που τους συμβαίνει. «Ο αυτισμός ορίζεται ως μια μεγάλη αναπτυξιακή διαταραχή. Όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο εγκέφαλος λειτουργεί ελαφρώς διαφορετικά από ό,τι στα μη αυτιστικά άτομα. Από τη δική μου οπτική γωνία είναι κυρίως θέμα αντίληψης πώς ένα αυτιστικό άτομο φιλτράρει τα γεγονότα», όπως λέει ο Ρίκυ Τσέρερ.
Στα περισσότερα όμως άτομα με αυτισμό λείπει αυτό το φίλτρο ή δεν είναι τόσο έντονο. Περίπου έντεκα εκατομμύρια εικόνες που προσλαμβάνει μέσω των αισθήσεων επεξεργάζεται ο εγκέφαλός μας κάθε δευτερόλεπτο. Από αυτές μόνο το 40% αντιλαμβανόμαστε. Δεν κατευθύνονται όλες οι πληροφορίες στον εγκέφαλο για περαιτέρω επεξεργασία καθώς δεν είναι σχεδιασμένος να τις ταξινομεί και να τις επεξεργάζεται όλες.
Το αποτέλεσμα είναι ό,τι επιλέγουμε. Τα άτομα με αυτισμό όμως όπως, ο Ρίκυ Τσέρερ, αντιλαμβάνονται σχεδόν τα πάντα με αποτέλεσμα να τους προκαλείται τεράστιο στρες.
Τα προβλήματα με τους ήχους και την οπτική επαφή
Τα άτομα με αυτισμό προσπαθούν λοιπόν να ξεφύγουν από αυτή την κατάσταση και αποφεύγουν ό,τι τους είναι απλά υπερβολικό. Το φως για παράδειγμα είναι ένας τέτοιος παράγοντας. «Βγαίνω έξω μόνο με γυαλιά ηλίου. Είμαι εξαιρετικά ευαίσθητος στο φως. Κάποιος άλλος μπορεί να σταθεί στα φώτα των προβολέων χωρίς κανένα πρόβλημα. Άλλοι δεν αντέχουν καθόλου την επαφή με τα μάτια, άλλοι πάλι κοιτάζουν επίμονα κάποιον», λέει ο Τσέρερ. Αλλά κάτι είναι πάντα διαφορετικό.
Ορισμένοι έχουν μεγάλο πρόβλημα με τους θορύβους. Κάποιοι δυσκολεύονται να φιλτράρουν τη φωνή του συνομιλητή τους από τον θόρυβο του περιβάλλοντος με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια χαώδης κατάσταση στον εγκέφαλο. Τότε ένας τρόπος να προστατευθούν είναι τα ακουστικά. Αν αυτό δεν βοηθάει, χρησιμοποιούν συχνά το stimming δηλαδή την «αυτορρυθμιζόμενη συμπεριφορά». Δημιουργούν ένα άλλο ερέθισμα για να καλύψουν αυτό που τους ενοχλεί. Για παράδειγμα μπορεί όταν έχουν έντονη φαγούρα να δημιουργήσουν μια άλλη εστία πόνου.
Αυτό που συχνά αναφέρεται ως χαρακτηριστικό των αυτιστικών ατόμων είναι η έλλειψη οπτικής επαφής. Ο Ρίκυ Τσέρερ λέει για παράδειγμα πόσο ευχάριστο του είναι να συναντιέται με μια τυφλή φίλη του, επειδή δεν χρειάζεται να κοιτάζουν ο ένας τον άλλον. Είναι διαφορετικό με τους ανθρώπους που μπορούν να δουν. Αυτοί αναζητούν την οπτική επαφή με το άλλο άτομο.
Οι αυτιστικοί συχνά πετυχαίνουν περισσότερα από τον μέσο όρο
Λέγεται επίσης ότι τα άτομα με αυτισμό δεν έχουν συναισθήματα. Ο Ρίκυ έχει μια εξήγηση γι’ αυτό: «Οι αυτιστικοί συχνά δεν έχουν λίγα συναισθήματα, αλλά μάλλον πάρα πολλά. Και ένα συναίσθημα είναι επίσης ένα ερέθισμα. Και με μερικούς ανθρώπους δεν ξέρουν ακριβώς πώς αισθάνονται κάθε φορά».
Τα άτομα με αυτισμό προσπαθούν να ελαχιστοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα εξωτερικά ερεθίσματα και επικεντρώνονται σε ένα μόνο πράγμα. Όπως για παράδειγμα η επίλυση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων ή η ανάπτυξη λογισμικού. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, τα άτομα με αυτισμό είναι περιζήτητα σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας καθώς συνήθως δεν αφήνουν τίποτα και κανέναν να τους αποσπάσει την προσοχή από τη δουλειά τους.
Η ζωή των ανθρώπων με αυτισμό σίγουρα δεν είναι εύκολη και τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν στην καθημερινότητά τους είναι πάρα πολλά. Είναι όμως το ίδιο βέβαιο πως είναι άνθρωποι ξεχωριστοί με πολλές ικανότητες.
Πηγή: DW – Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου