NewsEdit Σχολικός εκφοβισμός: “Σπάσε τη σιωπή” αλλά και “Μάθε το Μαζί”!! Αυτό θα ήταν το δικό μου μήνυμα στην ανηλικότητα, στους γονείς, στους εκπαιδευτικούς και στην ευρύτερη κοινωνία.
Γράφει η Αγγελική Καρδαρά*
Κατάθεση προσωπικών σκέψεων και προτάσεων:
Ναι, απαραίτητη η ανάληψη της ευθύνης και των συνεπειών της πράξης, τόσο από τους ίδιους τους μαθητές όσο και από τους γονείς τους. Να υπάρχει δηλαδή και η εμπλοκή των γονέων, καθώς οι γονείς είναι οι πρώτοι βασικοί πυλώνες στη ζωή κάθε ανήλικου ατόμου και οφείλουν να εκπαιδευτούν και οι ίδιοι όταν η συμπεριφορά του παιδιού τους εκτροχιάζεται.
Παράλληλα όμως να δοθεί μεγάλη βαρύτητα στα ακόλουθα στοιχεία:
Πρώτον, στην αποτελεσματική διαχείριση σοβαρών κοινωνικών ζητημάτων που έχουν άμεση συνάρτηση με το φαινόμενο και του σχολικού εκφοβισμού και της παραβατικότητας ανηλίκων (σοβαρές δυσλειτουργίες στο οικογενειακό περιβάλλον, παιδιά θύματα βίας και κακοποίησης από γονείς που μετατρέπονται σε δράστες -άρα να “σπάσει” ο φαύλος κύκλος θυματοποίησης και βίας ανηλίκων-, εκπαίδευση γονέων που αφήνουν ανεξέλεγκτα και δίχως όρια τα παιδιά τους να θυματοποιούν και μάλιστα πολλές φορές βάναυσα, δίχως ίχνος συναισθήματος, αλλά παιδιά, να εξετάσουμε επίσης σε βάθος τα ζητήματα χρήσης ουσιών, την άμεση παρέμβαση των πλέον αρμόδιων και εξειδικευμένων επιστημονικών φορέων σε υποθέσεις που εκδηλώνονται στον χώρο του σχολείου αλλά είναι σύνθετες και χρήζουν μιας πιο εξειδικευμένης προσέγγισης).
Δεύτερον, αναβάθμιση του θεσμού του σχολείου και ανάδειξη του πολύ σημαντικού ρόλου του στη σύγχρονη κοινωνία. Το σχολείο να αναδειχθεί σε τόπο καλλιέργειας κριτικής σκέψης και δημιουργικών συνεργασιών μεταξύ μαθητών. Αυτό στην πράξη όμως πρέπει να σημαίνει διάθεση να εξεταστούν και να εφαρμοστούν νέα και πρωτοπόρα εκπαιδευτικά συστήματα και εκπαιδευτικοί μέθοδοι διδασκαλίας – μαθητοκεντρικοί, συνεργατικοί, που θα αναδεικνύουν την αξία και τη μοναδικότητα κάθε παιδιού αλλά και το ομαδικό πνεύμα.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας τις αλλαγές στο προφίλ του μαθητικού πληθυσμού, θεωρώ ότι το “εξοντωτικό” σε εξετάσεις εκπαιδευτικό σύστημα, στο οποίο και εμείς ως μαθητές εκπαιδευτήκαμε σε εποχές όμως με άλλα χαρακτηριστικά, πλέον πρέπει να αναθεωρηθεί και να αλλάξει. Να εξετάσουμε από τη βάση τον τρόπο λειτουργίας του σύγχρονου σχολείου – ακόμα και από τη διαρρύθμιση των σχολικών αιθουσών – με τα θρανία να είναι για παράδειγμα σε κύκλο δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να συνεργαστούν.
Τρίτον, τα κινητά τηλέφωνα, εφόσον παρά τον νόμο τα έχουν μαζί τους οι μαθητές, να παραμένουν κλειδωμένα σε ντουλαπάκια με καμία δυνατότητα χρήσης τους την ώρα του μαθήματος αλλά ούτε την ώρα του διαλείμματος. Το σχολείο δεν είναι χώρος διασκέδασης. Απαράδεκτο να καταγράφονται και να αναρτώνται διαδικτυακά εικόνες μέσα από τις σχολικές αίθουσες και να διαπομπεύονται μαθητές και εκπαιδευτικοί. Βίντεο με μαθητές που κοιμούνται την ώρα του μαθήματος, που κάνουν ακροβατικά, που τσακώνονται με εκπαιδευτικούς…..πραγματικά αναπολώ τις δικές μας εποχές που δεν είχαμε κινητά στην τάξη και αδυνατώ να κατανοήσω γιατί υπάρχει ακόμα ανοχή σε αυτό το θέμα, που τελικά οδηγεί σε εξευτελισμό μαθητών και εκπαιδευτικών που στοχοποιούνται στα βίντεο.
Τέταρτον, ενίσχυση της εποπτείας από τους εκπαιδευτικούς στα διαλείμματα ώστε να προλάβουν επιθετικά και βίαια περιστατικά που έχουν καταγραφεί στον χώρο του σχολείου. Ο χώρος του σχολείου πρέπει να είναι στην πράξη ένας απολύτως ασφαλής χώρος για τα παιδιά μας, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα εισχώρησης εξωσχολικών αλλά ούτε και εκδήλωσης βίας σε βάρος μαθητών από συμμαθητές τους στη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου.
Πέμπτον, εστίαση όχι μόνο στην τιμωρία αλλά πρωτίστως στην επιβράβευση. Επιβράβευση των μαθητών, των εκπαιδευτικών, των σχολείων που θα εφαρμόζουν καλές πρακτικές και θα αναδεικνύουν εξαιρετικές συνεργασίες μεταξύ μαθητών.
Έκτον, όπως ο Καθηγητής Γιάννης Πανούσης (και μέντοράς μου) έχει τονίσει να υπάρχει αποτελεσματική “διαχείριση κρίσης μετά την κρίση” στο σχολείο και το “σχολείο που πληγώνει”, όπως το έχει χαρακτηρίσει, να γίνει τελικά όπως υποστηρίζω “σχολείο που ενώνει”. Δηλαδή, ο Καθηγητής έχει αναφέρει ότι δεν μπορεί τη μια μερά να ενημερωνόμαστε από τα ΜΜΕ για πολύ σοβαρά περιστατικά με δράστες και θύματα ανήλικα άτομα, όπως μια αυτοχειρία ανηλίκων ή μια βίαιη πράξη ανηλίκων, και την επόμενη μέρα στο σχολείο να γίνεται κανονικά το μάθημα χωρίς να γίνεται καν μια συζήτηση με τους μαθητές, χωρίς να υπάρχει μια ευρύτερη ευαισθητοποίηση και αφύπνιση του μαθητικού πληθυσμού για καίριας σημασίας κοινωνικά ζητήματα. Με άλλα λόγια το σχολείο να συνδεθεί ουσιαστικά με την κοινωνία και να έρθει στο προσκήνιο στην πράξη η ανηλικότητα.
Πολλά ακόμα έχουμε να πούμε και πολλές ακόμα σκέψεις και προτάσεις να καταθέσουμε, αλλά ήδη η παρούσα ανάρτηση είναι μακροσκελής. Με ουσιαστικό ενδιαφέρον για την ανηλικότητα και με (δικό μου) μήνυμα “Μάθε το Μαζί”!!
*Δρ. Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ ΕΚΠΑ, Φιλόλογος, Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, Συγγραφέας -Εισηγήτρια και Εκπαιδεύτρια E-learning ΕΚΠΑ