NewsEdit Ένα δραματικά λανθασμένο συμπέρασμα που κάποιοι εξάγουν από την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ είναι ότι τα ρομποτικά αεροχήματα δεν έχουν την σπουδαιότητα που τους είχε αποδοθεί, δεδομένου ότι όλα καταρρίφθηκαν από την ισραηλινή αεράμυνα. Αυτή είναι μια ακραία αφελής αντίληψη.
Του Δρ Κωνσταντίνου Γρίβα*
Καταρχάς, αναφερόμαστε σε μια επίθεση μόλις 200 αεροχημάτων εναντίον της πιο προστατευμένης περιοχής του πλανήτη. Τα αεροχήματα αυτά ήταν μεσαίου μεγέθους και πετούσαν σε σχετικά μεγάλο ύψος αργά, ομαλά και ευθύγραμμα, γεγονός που τα καθιστούσε εύκολους στόχους, ενώ οι αμυνόμενοι είχαν προειδοποιηθεί ώρες πριν για την έλευσή τους και είχαν ιχνηλατήσει την πορεία τους. Και παρόλα ταύτα χρειάστηκαν οι αεροπορικές δυνάμεις πολλών χωρών καθώς και η πυκνή επίγεια αντιαεροπορική άμυνα για να τα αναχαιτίσει. Πολύ δύσκολα θα υπάρξουν ξανά τόσο φιλικές συνθήκες για τον αμυνόμενο. Και οι επιθέσεις δεν θα γίνονται από δεκάδες ή εκατοντάδες αεροχήματα αλλά από τεράστιες ρομποτικές ιπτάμενες στρατιές. Στην Ουκρανία αποδείχθηκε ότι μπορεί να γίνει μαζική παραγωγή drones από μικρές εταιρείες ή ακόμη και από αυτοσχέδιες «οικογενειακές» βιοτεχνίες, χρησιμοποιώντας τρισδιάστατους εκτυπωτές και κάποια άλλα φθηνά μηχανήματα. Έτσι, όπως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος επιτάχυνε δραματικά την εξέλιξη του αεροσκάφους, έτσι και ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε δραματικά την εξέλιξη των ρομποτικών συστημάτων μικρού κόστους, χαμηλής τεχνολογίας και μαζικής, «λαϊκής», παραγωγής.
Η μαζική, φθηνή και εύκολη παραγωγή πολεμικών ρομπότ, καθιστά πλέον δυνατή τη δημιουργία υπέρ σμηνών ή μέγα σμηνών (super swarms και mega swarms), αποτελούμενων από εκατοντάδες, χιλιάδες ή και δεκάδες χιλιάδες αεροχημάτων.
Το μόνο περιοριστικό στοιχείο για να μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά παρόμοιοι «χείμαρροι» πολεμικών ρομπότ είναι ότι δεν θα μπορούν να καθοδηγούνται από ανθρώπους χειριστές εξαιτίας των μεγάλων τους αριθμών. Άρα, θα πρέπει να εφοδιαστούν με αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης για αυτόνομη λειτουργία.
Παρόμοιες ικανότητες ενδέχεται να αναπτύσσονται στην Κίνα με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο, χάρη στην έμφαση που δίνει η συγκεκριμένη χώρα στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και τα Μεγάλα Δεδομένα (Big Data). Έτσι, πολλές πόλεις στην Κίνα προχωρούν σε προγράμματα αναγνώρισης προσώπου στα δημόσια μέσα μεταφοράς, ενώ αυξάνεται η χρήση εφαρμογών «πλήρωσε με το πρόσωπό σου» (pay-with-your-face).
Για παράδειγμα, η κινεζική εταιρεία Face++ έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη στην τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων και εικόνων (face and image recognition).
Στη γειτονιά μας, η ισραηλινή εταιρεία Rafael Advanced Defense Systems έχει ενσωματώσει τεχνητή νοημοσύνη στις βόμβες Spice 250 η οποία χρησιμοποιείται για αυτόματη αναγνώριση στόχων σε συνδυασμό με τεχνολογία «ταύτισης εικόνας» (scene matching technology).
Με την προσθήκη τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογιών βαθιάς μάθησης (deep learning) η βόμβα μπορεί να εντοπίζει και κινούμενους στόχους και να τους διαχωρίζει από άλλα αντικείμενα στον χώρο. Συγκεκριμένα, στη μνήμη της διαθέτει τρισδιάστατα μοντέλα των στόχων και με τη χρήση των αλγορίθμων θα μπορεί να «μαθαίνει» διαρκώς ώστε να εντοπίζει και να διαχωρίζει αυτομάτως τους στόχους της στο περιβάλλον. Αυτή η λειτουργία αναφέρεται ως ΑΤΑ / ATR (automatic target acquisition / automatic target recognition).
Άρα, ένα μεγάλο στοίχημα για τους πολέμους του μέλλοντος είναι το πάντρεμα μεγάλων αριθμών από ρομποτικά συστήματα κρούσης χαμηλού κόστους με τεχνητή νοημοσύνη που θα επιτρέπει την αυτόνομη μαχητική λειτουργία τους.
(*) Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι Καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών και Διευθυντής του Τομέα Θεωρίας και Ανάλυσης Πολέμου στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.