Του Θέμη Τζήμα*
Σε ένα από τα βίντεο που κυκλοφορούν αυτές τις ημέρες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, φαίνεται μια από τις ομάδες αστυνομικών που έχουν εισβάλει στις πανεπιστημιουπόλεις συλλαμβάνοντας φοιτητές και διδάσκοντες μαζικά, με προκλητική χρήση βίας. Οι αστυνομικοί είναι λευκοί και μαύροι, γυναίκες και άντρες. Έχουν κατασχέσει μια παλαιστινιακή σημαία από αυτές που κρατούν οι φοιτητές. Υπό την κάλυψη των συναδέλφων του, ένας εξ αυτών, κάνει δύο βήματα πίσω και φτύνει πάνω στην παλαιστινιακή σημαία.
Πρόκειται για μια σκηνή από τις πολλές (μαζί με εκείνες του βασανισμού συλληφθέντων από την αστυνομία με χρήση taser) που δείχνουν ότι στις ΗΠΑ το φοιτητικό κίνημα για άλλη μια φορά έδειξε με τη δράση του το πραγματικό χάσμα: όχι εκείνο το οποίο υποτίθεται ότι διατρέχει το πολιτικό σύστημα στο εσωτερικό του αλλά το πολιτικό σύστημα και το σύστημα εξουσίας από τη μια, με τμήματα του λαού των ΗΠΑ από την άλλη. Στις ΗΠΑ της οξείας κατά τα λοιπά αντιπαράθεσης Δημοκρατικών- Ρεπουμπλικάνων, ο βαθμός συμφωνίας και των δύο (όπως και των Τραμπ- Μπάιντεν ειδικότερα) είναι καταπληκτικός και πλήρης σε όλα τα στρατηγικά ζητήματα, με πρώτα και κύρια την ισχύ του πολύ μεγάλου κεφαλαίου, την υποστήριξη του σιωνισμού και της γενοκτονικής πολιτικής του Ισραήλ, διότι το τελευταίο αποτελεί το βασικό αποικιακό σχέδιο των ΗΠΑ. Από τη μια λοιπόν υπάρχει το ιδεολογικώς μονοκομματικό κατ’ ουσίαν σύστημα εξουσίας (χωρίς να παραγνωρίζουμε επιμέρους διαφορές) και από την άλλη οι δυνάμεις εκείνες μέσα στην κοινωνία των ΗΠΑ, οι οποίες για άλλη μια φορά, παρόλες τις αντιφάσεις τους και τις ανεπάρκειές τους, λόγω της θέσης τους στη διανοητική και κοινωνική ζωή των ΗΠΑ αρνούνται να είναι συνένοχες σε μια γενοκτονία αλλά επιπλέον να υπηρετούν σχέδια τα οποία πάντα αποφασίζονται ερήμην τους και κόντρα στα συμφέροντά τους. Την ώρα που στις ΗΠΑ υποδομές καταρρέουν, ο πλούτος μοιράζεται πιο άνισα παρά ποτέ, η μεσαία τάξη υποχωρεί ραγδαία από πλευράς οικονομικής ισχύος και η πιθανότητα ενός κατακλυσμιαίου πολέμου εντείνεται, οι ΗΠΑ με διακομματική συμφωνία βρίσκουν ατελείωτα ποσά για να υποστηρίξουν εγκληματικούς πολέμους στο εξωτερικό.
Αυτό λοιπόν που πετυχαίνει το φοιτητικό κίνημα είναι να καταδείξει ότι η πραγματική διαχωριστική γραμμή στις ΗΠΑ δεν βρίσκεται μεταξύ Τραμπ και Μπάιντεν, αλλά μεταξύ του συστήματος εξουσίας και όσων αμφισβητούν κομβικές πτυχές του. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο, ούτε συμβαίνει μόνο στις ΗΠΑ. Το φοιτητικό κίνημα κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ αποτέλεσε και τότε, τον κύριο παράγοντα μέσα στις ΗΠΑ ο οποίος αποδείχτηκε ικανός να εκθέσει την ομόθυμη στάση Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών αλλά και πέτυχε (συμπληρωματικώς προφανώς προς τον ηρωισμό και την ευφυΐα του Βορείου Βιετνάμ και των Βιετκόνγκ) να υπονομεύσει τον τότε εγκληματικό πόλεμο ΗΠΑ. Αντιστοίχως, ήταν το φοιτητικό κίνημα (για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα) εκείνο που είχε εκθέσει την προσπάθεια μόνιμης χούντας στην Ελλάδα, δια της «φιλελευθεροποίησης».
Επιπλέον όμως το σημερινό φοιτητικό κίνημα από τη μια απειλεί σε βάθος χρόνου την σταθερή, σιωνιστική πολιτική των ελίτ μέσα στις ΗΠΑ (αυτοί είναι οι νέοι που θα στελεχώσουν τις μελλοντικές ελίτ, προφανώς μετά από πολλά «φίλτρα» αλλά και πάλι θα έχουν μνήμη και επιρροές από το σήμερα) και αφετέρου αναγκάζει το σύστημα εξουσίας σε ακόμα πιο αυταρχική και επομένως ενδεικτική της αδυναμίας του, στροφή. Το γεγονός ότι μέσα στις ΗΠΑ, η ακαδημαϊκή ελευθερία καταλύεται και ο μακαρθισμός έχει επιστρέψει, προδίδει φόβο. Η νέα γενιά στις ΗΠΑ διαμορφώνει στο εσωτερικό της πιο ριζοσπαστικές δυνάμεις, ενώ μάλιστα η ισχύς των ΗΠΑ διεθνώς φθίνει εντυπωσιακώς και η εσωτερική τους κοινωνικό- πολιτική συνθήκη, «μυρίζει μπαρούτι».
Αποτελεί επίσης εξαιρετικό νέο η υποχώρηση και το ξεμπρόστιασμα μεγάλου μέρους του “metoo” και της woke κουλτούρας, με δεδομένο ότι μια σειρά από ιδιαιτέρως προβεβλημένα πρόσωπά της, είτε σιωπούν είτε υποστηρίζουν ευθαρσώς τη γενοκτονική πολιτική του Ισραήλ.
Τα όσα τέλος, γίνονται στις ΗΠΑ εκθέτουν ανεπανόρθωτα την κυβερνητική πολιτική και στα καθ’ ημάς. Πρώτον, τη συνενοχή Μητσοτάκη (αλλά δευτερευόντως και των Κασσελάκη- Ανδρουλάκη) στη γενοκτονία του Ισραήλ. Δεύτερον, δείχνουν ότι τόσο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όσο και σε αυτά που χρηματοδοτούνται από ιδιώτες, η ακαδημαϊκή ελευθερία φτάνει μέχρι εκεί που επιτρέπει ο χρηματοδότης. Αν απαιτεί να είσαι σιωνιστής οφείλεις να είσαι. Αν απαιτεί να εντοπίζεις πρόοδο στα ανθρώπινα δικαιώματα στη Σαουδική Αραβία, θα πρέπει να ψάξεις και να τη βρεις και πάει λέγοντας. Κατά τα λοιπά, αυτό που βλέπουμε στις ΗΠΑ δεν είναι παρά μια εικόνα από το αισιόδοξο μέλλον και στα καθ’ ημάς: αισιόδοξο υπό την έννοια ότι μπορούμε να προσδοκούμε πως χτίζοντας στην αποκτηθείσα εμπειρία του και το δικό μας φοιτητικό κίνημα θα ξεσκεπάσει την ενοχή και του δικού μας συστήματος εξουσίας. Σε κάθε περίπτωση, η νεότερη γενιά δείχνει λιγότερη ανοχή. Και αυτή είναι η βάση κάθε γνήσιας εξέγερσης.
*Ο Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος, διδάκτορας δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης του ΑΠΘ και μεταδιδακτορικός ερευνητής.