Ολοκληρώθηκε η συνάντηση και οι κοινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ταξίδεψε στην Τουρκία ως ανταπόδοση της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα και τη συνάντηση των δύο ηγετών στο Μέγαρο Μαξίμου στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου.
Μετά το πέρας και των διευρυμένων επαφών και των κοινών δηλώσεων από τους δύο ηγέτες ο πρόεδρος της Τουρκίας θα παραθέσει δείπνο στον Έλληνα πρωθυπουργό και την ελληνική αποστολή.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έφτασε στην Άγκυρα πριν περίπου μισή ώρα και τον υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο της Άγκυρας ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν.
Κατά τις κοινές δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντιογάν μετά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα το κλίμα ήταν γενικά καλό σε θέματα όπως η οικονομική συνεργασία, το μεταναστευτικό και η πολιτική προστασία, ενώ στα ζητήματα όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ο ρόλος της Χαμάς και η ταυτότητα της μειονότητας στη Θράκη αποτέλεσαν αφορμή οι δύο ηγέτες για να διαφωνήσουν και να επιδοθούν σε ένα «πινγκ πονγκ» δηλώσεων και ανταπαντήσεων. Ο έλληνας πρωθυπουργός απάντησε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην αναφορά του σε «τουρκική» μειονότητα στη Θράκη. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σημειώνοντας ωστόσο ότι οι μειονότητες σε Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκλεισε τις δηλώσεις του λέγοντας: «Σήμερα δείξαμε ότι παρά τις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη ιστορία με τις συμφωνία μας. Με το βλέμμα στα πολλά που μας ενώνουν επιδιώκουμε να ενισχύσουμε τις διμερείς μας επαφές μέσω των επαφών που θα έχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών».
Οι δύο ηγέτες διαφώνησαν επίσης στον χαρακτήρα της Χαμάς με τον κ. Μητσοτάκη να τονίζει πως πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση.
Η δήλωση αυτή οδήγησε τον Τούρκο πρόεδρο να πάρει το λόγο και πάλι για να τονίσει: «Αλλά υπάρχει ένα σημαντικό θέμα που δεν είμαστε σύμφωνοι. Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Ιδρύθηκε το 1947, είναι μια αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να δούμε αυτό. βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση ότι είναι τρομοκρατική οργάνωση. Είναι μια οργάνωση που θέλει να προσταυτεύσει τα εδάφη και το λαό τους. θα μας λυπούσε αν τη λέγατε τρομοκρατική οργάνωση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτή την προσέγγισή σας. Σκοτώνονται τόσα μέλη της Χαμάς».
Η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν άμεση με τον Έλληνα πρωθυπουργό να σημειώνει: «Να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό. Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να υπάρξει ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός».
Αρχικά μίλησε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που ευχαρίστησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με την Τουρκία.
Νιώθω ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του στην Άγκυρα. Όπως γνωρίζετε επισκέφθηκε την Αθήνα τον Δεκέμβριο, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους. Καταγράψαμε αυτή τη συναντίληψη με τη διακήρυξη των Αθηνών. Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων. Είχαμε άκρως παραγωγική ειλικρινή και εποικοδομητική συνομιλία, εξετάσαμε αναλυτικά τα θέματα της διμερούς μας ατζέντας. Εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές εμπόριο. Η συμφωνία για τη δημιουργία κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειές μας. Το μνημόνιο κατανόησης διαχείρισης καταστροφών που υπεγράφη σήμερα στερέωσε τη βάση των συμφωνιών μας.
Συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις σχέσις μας. Είμαστε προσηλωμένοι να κλείσουμε τα προβλήματα στο πλαισίου ειλικρινούς διαλόγου και του διεθνούς δικαίου. Η καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα μας, είμαστε σύμφωνοι ότι δεν υπάρχει θέση για αυτές στην περιοχή μας. Σημαντικό να βρεθεί λύση για το Κυπριακό.
Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος έκανε σαφή αναφορά σε τουρκική μειονότητα της Θράκης λέγοντας πως «πιστεύει ότι μπορεί να ενισχύσει τη φιλία μεταξύ των δύο λαών».
Για την Μονή της Χώρας και την μετατροπή της σε τζαμί υποστήριξε πως «την ανοίξαμε στο κοινό μετά από απόφαση που είχε ληφθεί εδώ και χρόνια και στόχος είναι να υπάρξει ένταξη στην Unesco, ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς».
Ακόμη αναφέρθηκες και στη Γάζα και κατηγόρησε το Ισραήλ πως διαπράττει γενοκτονία στην περιοχή.
Οι δηλώσεις Μητσοτάκη
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της τουρκικής δημοκρατίας κ Ταγίπ, δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία, στην τέταρτη συνάντηση μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες- κάτι που αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση αλλά ως παραγωγική κανονικότητα, που διαμορφώνει και μια καλύτερη καθημερινή πραγματικότητα. Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπουμε και σήμερα, το οποίο θεμελιώσαμε προ λίγων μηνών.
Είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη και είναι πολύ σημαντικό ότι η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος.
Στόχος μας να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές σε βάθος πενταετίας, κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και οι λαοί μας απολαμβάνουν τους καρπούς, οι τουρκικές οικογένειες μπορούν να ταξιδεύουν σε δέκα ελληνικά νησιά. Είναι σημαντικό οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν. Αποδίδει και η συνεργασία μας στο μεταναστευτικό. Η Ελλάδα συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ ώστε να ανακουφιστεί μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων.
Και οι δύο λαοί όπως είχα δεσμευθεί το Σεπτέμβριο απολαμβάνουν τους καρπούς της συνεργασίας μας έτσι ώστε οι τούρκοι πολίτες να μπορούν να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και χάρη των συνεννοήσεων που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση με την ευρωπαϊκή επιτροπή, η έκδοση βίζας να διαρκεί πια για να βγει μόνο λίγα λεπτά, είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ τις τρεις τελευταίες μέρες στη Λέσβο και τη Χίο και να διαπιστώσω ο ίδιος πόσο γρήγορα και πόσο απλή και σύντομη είναι αυτή διαδικασία και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό, οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν με άμεσο τρόπο
Και στο μεταναστευτικό η συνεργασία μας αποδίδει απέναντι στους άθλιους διακινητές Και πρέπει η συνεργασία να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο λαοί μας έχουν πιεστεί πολύ από αυτό το θέμα και γι’ αυτό η χώρα μας συμφωνησε στην χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το μεταναστευτικό
Οι μειονότητες των δύο χωρών μας αποτελούν γέφυρα φιλίας. Στη Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά και σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος και το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας είναι έμπρακτο. Επιτυχία μας η ενεργή παρουσία της μειονότητας στην ελληνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο ελληνισμός στην Τουρκία. Στο πνεύμα της συνύπαρξης ο σεβασμός των κανόνων προστασίας της κληρονομιάς.
Από τη μία πλευρά η ελληνική μειονότητα έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά εμπλουτίζει την πολιτιστική ζωή της Τουρκίας αλλά χρειάζεται και την στήριξη της ελληνικής πολιτείας για να συνεχίσει να το κάνει ενώ στην Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών και θα πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος, το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στην Θράκη εκδηλώνεται με την τήρηση των αρχών της ισονομίας και της Ισοπολιτείας αλλά και με την λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνωρίσει και ο διαρκώς συρρικνωμένος ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία.
Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον πρόεδρο Ερντογάν την στενοχώρια μας, την δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η μόνη της Χώρας Άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος, άκουσα αυτά τα οποία είπε ο κύριος πρόεδρος και πιστεύω ότι κατά ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο. Και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτό το πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς την ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης.
«Οι δύο γείτονες μπορούμε να καθιερώσουμε την κατανόηση ως κανονικότητα όχι ως εξαίρεση», τόνισε μεταξύ άλλων ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
- Μητσοτάκης και Ερντογάν αναμένεται να συναντηθούν στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ενώ θα συμπέσουν και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Πέραν αυτών, όμως, εκκρεμούν και οι συναντήσεις σε χαμηλότερο επίπεδο, οι οποίες πρέπει να μπουν σε έναν νέο κύκλο, με την αντικατάσταση του υφυπουργού Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο οποίος μετακομίζει στον ΟΗΕ τους επόμενους μήνες, και αφήνει προς ώρας χωρίς συνομιλητή για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα τους Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη.