Τα Δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης υφίστανται έναν μαζικό μετασχηματισμό, ως απόρροια του φιλόδοξoυ σχεδίου της αποανθρακοποίησης. Ένα νέο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας αναδύεται από το παραδοσιακό, βαρύ μοντέλο μεταφοράς. Στο νέο σύστημα οι μικρής κλίμακας Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τα ηλεκτρικά οχήματα και οι αντλίες θερμότητας συνδέονται απευθείας στο επίπεδο διανομής.
Για να καταστεί δυνατή αυτή η εξέλιξη, οι Διαχειριστές των Συστημάτων Διανομής (ΔΣΔ) πρέπει να επεκτείνουν, να εκσυγχρονίσουν και να ψηφιοποιήσουν το δίκτυο. H Eurelectric διεξήγαγε έρευνα για να αξιολογήσει την ψηφιακή ωριμότητα των Ευρωπαϊκών ΔΣΔ. Η ψηφιοποίηση μπορεί να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση κατά την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά αρκετές δυσκολίες εμποδίζουν την πλήρη αξιοποίησή του.
Σήμερα, οι ΔΣΔ πρέπει να εξασφαλίζουν αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, να διευκολύνουν τις συνδέσεις δικτύου και να διασφαλίζουν την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πελατών και την κυβερνοασφάλεια κατά τη ροή δεδομένων. Ωστόσο, ο ρυθμός επέκτασης των δικτύων της Ευρώπης υστερεί συγκριτικά με τη ζήτηση για νέες συνδέσεις πελατών. Τα υφιστάμενα συστήματα υποδομής και τεχνολογίας είναι συχνά περασμένων δεκαετιών και δεν είναι πλήρως εξοπλισμένα για να αξιοποιήσουν τα αμέτρητα στοιχεία δεδομένων που προστίθενται στο σύστημα. Ακόμη, η ευέλικτη διαχείριση δεν είναι αρκετά ώριμη, για να ανταποκριθεί στις μελλοντικές ανάγκες.
Εν τω μεταξύ, ένα υψηλότερο μερίδιο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας απαιτεί διεύρυνση σχεδιασμού δικτύων και ακριβέστερες προβλέψεις, λόγω της μεταβλητής και αποκεντρωμένης φύσης τους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΑΠΕ θα αποτελούν το 42,5% της τελικής χρήσης ενέργειας στην Ευρώπη έως το 2030, μια ολοκληρωμένη ψηφιακή υποδομή αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση.
«Υπάρχουν σήμερα πολλές ευκαιρίες για την ψηφιοποίηση της κατασκευής, της λειτουργίας και συντήρησης των δικτύων, αλλά για να αξιοποιηθούν πλήρως, οι διαχειριστές των δικτύων πρέπει να υποστηρίζονται από σαφές νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να καταφέρουν να μετατρέψουν σε ψηφιακή τη λειτουργία τους» – λέει ο Γενικός Γραμματέας της Eurelectric, Kristian Ruby.
Στο πλαίσιο της μελέτης Wired for Tomorrow, διεξήχθη έρευνα στην οποία συμμετείχαν 30 Ευρωπαϊκοί Διαχειριστές Συστημάτων Διανομής. Το νομοθετικό πλαίσιο αναγνωρίστηκε ως η μεγαλύτερη πρόκληση του εξωτερικού περιβάλλοντος για τα ψηφιοποιημένα δίκτυα, με την έλλειψη δεξιοτήτων να ακολουθεί. Αντίθετα, όπου η νομοθεσία ήταν σαφής και φιλική προς τις επενδύσεις, όπως στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, η ωριμότητα της ψηφιοποίησης ήταν στο υψηλότερο επίπεδο, για όλους τους ΔΣΔ.
Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις ψηφιοποίησης εξασφαλίζοντας κατάλληλη αποζημίωση για τους ΔΣΔ. Παράλληλα, οι νέοι νόμοι που έρχονται προς ψήφιση σχετικά με το δίδυμο πράσινη και ψηφιακή μετάβαση – από τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, έως την Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τον Νόμο για τα δεδομένα και την τεχνητή νοημοσύνη – πρέπει να εφαρμόζονται με συνέπεια σε όλους τους κλάδους, αποφεύγοντας επικαλύψεις και ασυνέπειες.
Τέλος, ένα ψηφιοποιημένο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να λειτουργήσει επιτυχώς μόνο με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, ικανό να το διαχειριστεί. Η ΕΕ μπορεί να συμβάλλει στη γεφύρωση του σημερινού χάσματος δεξιοτήτων τυποποιώντας την εκπαίδευση, αναπτύσσοντας νέες πρωτοβουλίες για τις τεχνικές δεξιότητες και καθιερώνοντας μία πιστοποίηση, που να αναγνωρίζεται σε ολόκληρη την ΕΕ.