Ο αξέχαστος και ιδιοφυής Μίνως Βολανάκης μου έλεγε κάποτε για το θέατρο: “Η επιβίωσή και κατ΄επέκταση η επιτυχία του δεν αφορά αυτούς που έρχονται να δουν παραστάσεις αλλά σε εκείνους που δεν έρχονται”. Εννοώντας πως για να ανθίσει η τέχνη πρέπει να ανοιχτεί και να προσελκύσει όσους δεν την έχουν ακόμα προσεγγίσει. Η παρατήρηση ταιριάζει απόλυτα και στην πολιτική και πιθανότατα στις ευρωεκλογές θα βιώσουμε δραματικά την αρνητική εκδοχή της.
Στις προηγούμενες ευρωεκλογές (2019) και στις τελευταίες εθνικές εκλογές (2023) έφτασαν στις κάλπες λίγο περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες με δικαίωμα ψήφου [η “μαύρη τρύπα” των εκλογικών καταλόγων είναι μία παράμετρος που είμαστε αναγκασμένοι να μην συνυπολογίσουμε όσο καθυστερεί η εκκαθάρισή τους], από το 53 έως το 58%. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές, πριν εννιά μήνες, η συμμετοχή ήταν ακόμα μικρότερη, στον δήμο Αθηναίων, μάλιστα, έπιασε το ναδίρ.
Οι δημοσκόποι και η γενική αίσθηση συμφωνούν πως στις 9 Ιουνίου είναι πιθανό να καταγραφεί ιστορική αποχή που θα φτάνει ακόμα και το 55%. Ήτοι, περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες δεν θα προσέλθουν στις κάλπες, ή -τούμπαλιν- λιγότεροι από τους μισούς θα διαμορφώσουν τους πολιτικούς συσχετισμούς των επομένων ετών. Αυτό σημαίνει πολλά και αρνητικά, τόσο για την πολιτική, όσο και για την Ευρώπη- εάν υποθέσουμε ότι οι εκλογές είναι (και) …ευρωπαϊκές.
Η Ν.Δ και προσωπικά ο πρωθυπουργός έχει θέσει το δίλημμα της πολιτικής σταθερότητας, η δε αξιωματική αντιπολίτευση αυτό της πολιτικής αλλαγής. Πρακτικά, τίποτε δεν θα αλλάξει ως προς αυτά στις 10 Ιουνίου. Την ίδια κυβέρνηση θα έχουμε, η δε πιθανότητα ανατροπής της πρέπει να περιμένει μέχρι τις εθνικές εκλογές του 2027.
Όμως, πόσο “σταθερή” είναι μία διακυβέρνηση όταν επιλέγει να την στηρίξει το 33% (δανειζόμαστε το ποσοστό από τον εκλογικό στόχο που έχει θέσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης) των μισών ψηφοφόρων που θα μπορούσαν να φτάσουν στις κάλπες; Και ποιά τάση για πολιτική αλλαγή μπορεί να είναι ουσιώδης και δυναμική ως “ρεύμα”, εάν ταυτιστεί με το αίτημα αυτό το 20% (δανειζόμαστε ξανά το ποσοστό που θέτει εσχάτως ως εκλογικό στόχο ο Στέφανος Κασσελάκης) του μισού εκλογικού σώματος;
Κανείς δεν φαίνεται να υιοθετεί την βολανάκειο ρήση για το θέατρο. Η επιβίωση της πολιτικής και η πεμπτουσία της ως προς την λυδία λίθο της αντιπροσωπευτικότητας βρίσκεται σε εκείνους που αρνούνται ενσυνείδητα ή αποφεύγουν βαρετά να μετατρέψουν την παραλία ή τον καναπέ σε συμμετοχή. Δεν είναι σωστό να ισχυριστεί κανείς πως για το φαινόμενο της ογκούμενης αποχής (απαντάται, άλλωστε, και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες) φταίει μόνο η πολιτική, ή για να είμαστε ακριβέστεροι οι πολιτικοί. Μερίδιο ευθύνης έχουν και οι πολίτες, ειδικά όσοι απαξιώνουν πολιτική και πολιτικούς όχι γιατί δεν έχουν πραγματικά δυνατότητες μιας κάποιας επιλογής αλλά διότι δεν θέλουν να μπουν στη βάσανο να σκεφτούν και να επιλέξουν. Οι “απευθείας αναθέσεις”, όμως, σε συνδυασμό με την υποδόρια διαμαρτυρία ή την έλξη για δήθεν αντισυστημισμούς, καταλήγουν στις γνωστές τερατογενέσεις που βλέπουμε αλλαχού αλλά και καθ΄ημάς.
Υ.Γ Εάν ακούστηκε κάτι ουσιωδώς πολιτικό σε αυτή την προεκλογική περίοδο είναι ίσως όσα είπαν προ ημερών οι εκπρόσωποι της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας. Δηλαδή, οι “μη πολιτικοί”. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος και Ευάγγελος Μυτιληναίος, για παράδειγμα, στο forum της “Καθημερινής”, που εξαπέλυσαν μύδρους κατά της ηγεσίας της ΕΕ και ειδικά στην Κομισιόν. Αλλά και ο Ιωάννης Γιώτης (πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων) που -τεκμηριωμένα κατ’ αυτόν, ατεκμηρίωτα κατά την κυβέρνηση- ζήτησε μείωση του ΦΠΑ στα είδη βασικής ανάγκης, θέμα μείζον ως προς την ανησυχία των πολιτών και εξ αυτών που “φουντώνουν” τον αντισυστημισμό. Ακόμα και ο υποψήφιος για την προεδρία του ΣΕΒ Σπ. Θεοδωρόπουλος, ο οποίος μίλησε για ένα “νέο κοινωνικό συμβόλαιο” με καλύτερες εργασιακές σχέσεις και υψηλότερες αμοιβές στους εργαζόμενους. Παράδοξο, για επιχειρηματίες, ακόμα πιο παράδοξο για μία ελίτ που έχει κερδοσκοπήσει τα τελευταία πολλά χρόνια, κάποιοι ακόμα και μέσα στην κρίση. Ίσως, από την άλλη, εκείνοι να έχουν κατανοήσει πράγματα που αρνούνται να δουν οι πολιτικοί…