Τι θα έπρεπε να κάνει η ΕΕ σύμφωνα με το ΜέΡΑ25, ώστε να οδεύσουμε πραγματικά προς μια πράσινη μετάβαση υπέρ των πολιτών και του περιβάλλοντος.
Το ΜέΡΑ25, ως πολιτικός βραχίονας του πανευρωπαϊκού DiEM25, είναι υπέρ της πράσινης μετάβασης, ως μοχλός αειφόρου ανάπτυξης και ευκαιριών για τους λαούς και τους πολίτες και όχι για να πληρώσουν το τίμημα της μετάβασης και της κρίσης και πάλι οι φτωχοί πολίτες στο βωμό του κέρδους λίγων μεγάλων εταιριών.
Η ΕΕ όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται για τους λαούς και τους φτωχότερους των πολιτών της γενικώς, αλλά οι εν λόγω πολιτικές που προωθεί με τον μανδύα της πράσινης ανάπτυξης, σε πολλές περιπτώσεις είναι και κατά του περιβάλλοντος.
Αναλυτικότερα:
1) Η ΕΕ χρηματοδοτεί πενιχρά τις επενδύσεις σε εξοικονόμηση ενέργειας των κτιρίων (περίπου στο 1/10 των κεφαλαίων που απαιτούνται ακόμα και για τους δικούς της στόχους). Προωθεί τα μεγάλα έργα ΑΠΕ, ευνοώντας τα μεγάλα εταιρικά συμφέροντα. Στον αντίποδα το ΜέΡΑ25 προτείνει στροφή των επενδύσεων σε εξοικονόμηση ενέργειας αρχικά (που μοναδικοί ωφελούμενοι είναι οι πολίτες) και στην συνέχεια ανάπτυξη μικρότερων έργων ΑΠΕ, από Ενεργειακές Κοινότητες και από το κράτος, οπότε και πάλι ωφελούνται οι πολίτες και όχι οι μεγάλες εταιρίες.
2) Η ΕΕ προωθεί την πλήρη αντικατάσταση του στόλου των οχημάτων με χαμηλότερων ρύπων και ηλεκτρικά, πάλι εξυπηρετώντας μεγαλοεταιρικά συμφέροντα. Στον αντίποδα το ΜέΡΑ25 προτείνει ανάπτυξη ασφαλών και σύγχρονων ΜΜΜ, τα οποία καταναλώνουν 85% λιγότερη ενέργεια σε σχέση με τα ΙΧ και τα φορτηγά (για το ίδιο μεταφορικό έργο) και ο πολίτης έχει διπλό όφελος: και στην τσέπη του και στην μείωση των αυτοκινήτων στις πόλεις, δίνοντας χώρο για ανάπτυξη πρασίνου αντί για αυτοκινητόδρομους και πάρκινγκ.
Σε αυτόν τον τομέα, μπορούμε να σημειώσουμε ότι η υποβάθμιση των τρένων και το ξεπούλημα των τρένων στην Ιταλική Hellenic Train με αποτέλεσμα το δυστύχημα των Τεμπών, έγινε και με τις ευλογίες της ΕΕ και του Eurogroup.
3) Το χρηματιστήριο ενέργειας είναι μια δικαιολογία για αυξάνουν οι τιμές της ενέργειας σε βάρος των πολιτών. Το χρηματιστήριο ρύπων είναι μια φόρμουλα ώστε μεγάλες εταιρίες να μπορούν από την μία να επενδύουν σε ΑΠΕ (ακόμα και αν αυτές ανταγωνίζονται λόγω μεγέθους καλλιέργειες, δάση και άλλα οικοσυστήματα), και να λαμβάνουν credits τα οποία πουλάνε σε άλλες εταιρίες ως δικαίωμα να ρυπαίνουν ακόμα περισσότερο το περιβάλλον. Το ΜέΡΑ25 προτείνει την κατάργηση και των δύο θεσμών και να δοθεί η προτεραιότητα στα σημεία (1) και (2) παραπάνω.
4) Στο κομμάτι της ανακύκλωσης η ΕΕ τα πάει καλύτερα, καθώς επιτρέπει και χρηματοδοτεί και επενδύσεις ανακύκλωσης, αλλά δεν είναι σαφής ο προσανατολισμός της. Θεωρείται πράσινη πρακτική και η καύση των απορριμάτων (κακώς).
Εκεί που επίσης υστερεί ιδιαίτερα η ΕΕ, είναι στο δικαίωμα της επανάχρησης και της επισκευής. Επιτρέπει σε εταιρίες να παράγουν προϊόντα που είναι πολύ δύσκολο να επισκευαστούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν/διασκευαστούν (από μικροσυσκευές έως αυτοκίνητα).
Χαρακτηριστική είναι η αδυναμία επισκευής ή εύρεσης ανταλλακτικών σε μικροσυσκευές πολύ σύντομα μετά την απόκτησή τους. Επίσης χαρακτηριστικό είναι ότι αντί να προωθείται η αντικατάσταση των μηχανών στα ΙΧ, προωθείται η πλήρης αντικατάστασή τους, με αρνητικό αντίκτυπο σε πρώτες ύλες, την τσέπη των πολιτών και το περιβάλλον.
5) Σε σχέση με την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η ΕΕ έχει υποκριτική στάση. Από την μία προωθεί την ανάπτυξη των ΑΠΕ, χωρίς σοβαρές επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας. Από την άλλη στηρίζει την πολεμική βιομηχανία, έναν από τους κύριους καταναλωτές ορυκτών καυσίμων. Το ΜέΡΑ25 διεκδικεί την μετατροπή της ΕΕ σε πρεσβευτή της ειρήνης, εκτός του προφανούς δικαιώματος στη ζωή των λαών, αλλά και επειδή οι πόλεμοι τροφοδοτούν τις βιομηχανίες όπλων και ορυκτών καυσίμων.
Το DiEM25 και όλα τα MeRA25 (Ελλάδας, Γερμανίας, Ιταλίας, Σουηδίας) και σύμμαχοι διεκδικούν:
– Κατακόρυφη αύξηση κεφαλαίων σε επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας και ανάπτυξης ΜΜΜ, με στόχο την μείωση των απαιτήσεων σε ενέργεια κατά τουλάχιστον 60%, σε σχέση με σήμερα
– Για το υπόλοιπο 40%, ήπια ανάπτυξη ΑΠΕ, αποκλειστικά από το κράτος και τις Ενεργειακές Κοινότητες, με σεβασμό στο περιβάλλον.
– Κατάργηση χρηματιστηρίου ρύπων και ενέργειας
– Περιορισμός της κυκλοφορίας προϊόντων που δεν έχουν φροντίσει οι εταιρίες να μπορούν να επισκευαστούν, ανακυκλωθούν, επαναχρησιμοποιηθούν εύκολα
– Απεμπλοκή της ΕΕ από τα λόμπυ του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος
– Ανάπτυξη πράσινων θέσεων εργασίας σε συνεταιριστικές επιχειρήσεις, στα πλαίσια του παραπάνω μοντέλου αειφόρου ανάπτυξης
Γιάνης Γκούμας
Συντονιστής Τομέα Περιβάλλοντος ΜέΡΑ25 Ελλάδας