NewsEdit Κάθε πέντε χρόνια, οι πολίτες της ΕΕ επιλέγουν εκείνους που θα τους εκπροσωπήσουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το θεσμικό όργανο που εκλέγεται με άμεση ψηφοφορία και εκφράζει τα συμφέροντά τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ.
Λίγες ώρες μας χωρίζουν από την 9η, κατά σειρά, εκλογική αναμέτρηση και εκατοντάδες εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν 751 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα γίνουν 705 μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (Brexit).
Η Ελλάδα εκλέγει συνολικά 21 ευρωβουλευτές. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα καθορίσει τους νέους πολιτικούς συσχετισμούς στο Ευρωκοινοβούλιο και την επόμενη σύνθεση της Επιτροπής, εξελίξεις που θα επηρεάσουν με τη σειρά τους όλη την πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος τα επόμενα 5 χρόνια.
Τις περισσότερες φορές όμως, από τις πρώτες ελληνικές ευρωεκλογές και εντεύθεν, τα ελληνικά πολιτικά κόμματα εξουσίας έδωσαν δημοψηφισματικό χαρακτήρα στις ευρωεκλογές, με συνέπεια τα ευρωπαϊκά ζητήματα να περάσουν σε δεύτερη μοίρα, κατά τη διάρκεια των προεκλογικών περιόδων, τις οποίες μονοπώλησε η εσωτερική κατάσταση στη χώρα.
Από το 1981, έτος κατά το οποίο έγιναν στην Ελλάδα για πρώτη φορά ευρωεκλογές, και μέχρι και το 2014, η μεγαλύτερη διαφορά, ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο κόμμα, ήταν το 2004, όταν η Νέα Δημοκρατία βρέθηκε με 9% μπροστά από το ΠΑΣΟΚ. Η μεγάλη ανατροπή έγινε το 2014, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, από πέμπτο κόμμα που ήταν στις ευρωεκλογές του 2009, αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με διαφορά 3,85% από το δεύτερο κόμμα της ΝΔ.
Ποιες ήταν οι διαφορές των δύο πρώτων κομμάτων στις ελληνικές ευρωεκλογές; Το 1981, η διαφορά ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ, που ήταν πρώτο κόμμα, και τη ΝΔ που ήταν δεύτερο κόμμα, έφτασε το 8,78%. Το 1984, το ΠΑΣΟΚ προηγήθηκε της ΝΔ με διαφορά 3,55%. Το 1989, η ΝΔ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με διαφορά 4,5% από το ΠΑΣΟΚ. Το 1994, το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε μπροστά από τη ΝΔ με διαφορά 4,97%.
Το 1999, η ΝΔ αναδεικνύεται πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές με διαφορά 3,35% από το ΠΑΣΟΚ. Το 2004, η ΝΔ αναδεικνύεται και πάλι πρώτη πολιτική δύναμη στις ευρωεκλογές με διαφορά 9,02% από το ΠΑΣΟΚ. Το 2009, το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές με διαφορά 4,35%. Το 2014, πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές αναδεικνύεται ο ΣΥΡΙΖΑ με διαφορά 3,85% από τη ΝΔ που ήρθε δεύτερο κόμμα.
Έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, μετά τις ευρωεκλογές του 2014, έδειξε ότι την ψήφο των Ελλήνων ψηφοφόρων επηρέασε, σε ποσοστό 73%, η ανεργία. Οι ευρωπαϊκές αξίες και η ευρωπαϊκή ταυτότητα ήταν ζήτημα που επηρέασε την επιλογή τους σε ποσοστό μόλις 11%.
Οι ελληνικές ευρωεκλογές από το 1981 έως το 2014
Στις 28 Μαΐου 1979, στη ροτόντα του Ζαππείου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει τη Συνθήκη Προσχωρήσεως της Ελλάδας στην Κοινότητα. Η Συνθήκη υπογράφεται παρουσία πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών των μελών της ΕΟΚ. Ένα μήνα αργότερα, η Βουλή των Ελλήνων επικυρώνει τη Συνθήκη η οποία τίθεται σε ισχύ στις 2 Ιανουαρίου 1981. Η Ελλάδα γίνεται το δέκατο μέλος της ΕΟΚ. Η Βουλή ορίζει τους 24 ευρωβουλευτές που θα εκπροσωπήσουν τη χώρα στο ευρωκοινοβούλιο μέχρι τη διεξαγωγή των πρώτων ευρωεκλογών, για την εκπροσώπηση της Ελλάδας στο ευρωκοινοβούλιο, οι οποίες θα γίνουν τον Οκτώβριο του 1981.
Οι διπλές εκλογές του 1981
Από το 1979, οι βουλευτές του ΕΚ εκλέγονται με άμεσες εκλογές σε ολόκληρη την ΕΕ. Εκλογές διεξάγονται πάντοτε στα νέα κράτη μέλη που εντάσσονται στην ΕΕ, ώστε τα κράτη αυτά να μπορέσουν να εκλέξουν τους δικούς τους αντιπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακόμα και εν μέσω κοινοβουλευτικής περιόδου. Αυτό συνέβη στην Ελλάδα το 1981.
Με διπλές εκλογές, στις 18 Οκτωβρίου 1981, οι Έλληνες ψηφοφόροι εκλέγουν τους 300 βουλευτές που θα τους εκπροσωπήσουν στη Βουλή των Ελλήνων και 24 ευρωβουλευτές που θα τους εκπροσωπήσουν στο ευρωκοινοβούλιο. Οι Έλληνες ψηφοφόροι καλούνται για πρώτη φορά, να τοποθετηθούν για τον επαναπροσδιορισμό των εθνικών στόχων σε συνάρτηση με την ευρωπαϊκή διαδικασία.
Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις διεξάγονται με διαφορετικό εκλογικό σύστημα. Οι βουλευτικές εκλογές με ενισχυμένη αναλογική αλλά οι ευρωεκλογές με απλή αναλογική. Οι ευρωβουλευτές δεν εξελέγησαν με σταυρό προτίμησης αλλά με λίστα. Οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές ήταν 208, στις ευρωεκλογές ψήφισαν 5.752.344 πολίτες και η αποχή ανήλθε στο 18,51%, ενώ στο ίδιο ποσοστό κινήθηκε η αποχή και στις βουλευτικές εκλογές.
Πως όμως αντιμετώπισαν οι Έλληνες τις πρώτες ευρωεκλογές στην Ελλάδα;
Οι ευρωεκλογές επισκιάστηκαν από τις εθνικές εκλογές, κατά την προεκλογική περίοδο, και η ψήφος του 1981 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγινε μια «δεύτερη ψήφος» χωρίς άμεσες επιπτώσεις στη συγκρότηση της πολιτικής εξουσίας.
Τα κόμματα που κατέλαβαν τις 24 έδρες στις ευρωεκλογές του Οκτωβρίου του 1981 ήταν:
1 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) 40,12%- 10 έδρες
2 Νέα Δημοκρατία (ΝΔ): 31,34%- 8 έδρες
3 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) 12,84%- 3 έδρες
4 ΚΚΕ Εσωτερικού (ΚΚΕεσ.): 5,29%- 1 έδρα
5 ΚΟΔΗΣΟ/ΚΑΕ: 4,25% – 1 έδρα
6 Κόμμα Προοδευτικών (ΚΠ): 1,95%- 1 έδρα
Από τον Ιανουάριο του 1981 έως τη διεξαγωγή των Ευρωεκλογών, οι εκπρόσωποι της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχαν οριστεί από τη Βουλή των Ελλήνων. Αυτό συνέβη επειδή στα υπόλοιπα εννέα κράτη μέλη της τότε ΕΟΚ οι πρώτες Ευρωεκλογές είχαν διεξαχθεί το 1979, όμως η Ελλάδα προσχώρησε σε αυτήν τον Ιανουάριο του 1981. Για τον λόγο αυτό η θητεία των 24 Ελλήνων Ευρωβουλευτών διήρκεσε 2,5 χρόνια και όχι 5 χρόνια, έως τις Ευρωεκλογές του 1984.
Ευρωεκλογές 17ης Ιουνίου 1984
Οι δεύτερες ευρωεκλογές γίνονται τον Ιούνιο του 1984. Από τον Οκτώβριο του 1981 έως την 17η Ιουνίου 1984 έχουν μεσολαβήσει το «Σχέδιο Συνθήκης για την Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης», γνωστό και ως «Σχέδιο Spinelli» αλλά και η πρόοδος των συζητήσεων για κρίσιμα κοινοτικά ζητήματα, όπως η διεύρυνση της Κοινότητας προς τον Ευρωπαϊκό Νότο, η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Το ΠΑΣΟΚ, ως κυβερνητικό κόμμα, έχει μετακινηθεί από την καθολική αμφισβήτηση, ως προς τη συμμετοχή της χώρας στην ΕΟΚ. Το 1982 υποβάλει αίτηση «ειδικού καθεστώτος» ως προς τα κρατικά μονοπώλια και τις σχέσεις κράτους-κοινωνίας. Η ΕΟΚ απορρίπτει το αίτημα αλλά συμφωνεί σε ένα σημαντικό χρηματοδοτικό πακέτο, τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), το οποίο υιοθετήθηκε από το 1985.
Η αναμέτρηση των ευρωεκλογών του 1984 ήταν μια πολωτική αναμέτρηση με χαρακτηριστικά εθνικών εκλογών που εκφράστηκε με τα συνθήματα: «Αλλαγή» και «Απαλλαγή». Η Νέα Δημοκρατία, υπό την ηγεσία του Ευάγγελου Αβέρωφ, ακολουθεί γραμμή μετωπικής σύγκρουσης, που φθάνει ως το σημείο της αποχώρησης της κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ασκεί οξύτατη αντιπολίτευση και αποφασίζει να δώσει στις ευρωεκλογές δημοψηφισματικό χαρακτήρα, δηλώνοντας ότι «εφόσον τον Ιούνιο, διαπιστωθεί δυσαρμονία, μεταξύ Βουλής και λαϊκής θέλησης, θα πρέπει να προκηρυχθούν εθνικές εκλογές».
Το ΠΑΣΟΚ δεν αρνείται την πρόκληση και δηλώνει έτοιμο για αναμέτρηση «εφ΄ όλης της ύλης». Οι ευρωεκλογές του 1984 εγκλωβίζονται σε κλίμα οξύτητας και πόλωσης και τα καφενεία, σε πολλές περιοχές της χώρας, χωρίζονται σε μπλε και πράσινα.
Ένα μήνα πριν τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών, η Βουλή των Ελλήνων τροποποιεί τον εκλογικό νόμο του 1981, καταργώντας το ασυμβίβαστο της ιδιότητας του βουλευτή και του ευρωβουλευτή, για τις δύο πρώτες θέσεις του ευρωψηφοδελτίου. Στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ επικεφαλής τοποθετήθηκε ο ίδιος ο Ευάγγελος Αβέρωφ και στη δεύτερη θέση ο Ιωάννης Μπούτος, που ήταν αντίπαλος του κατά τη διεκδίκηση της προεδρίας του κόμματος τον Δεκέμβριο του 1981. Στις δύο πρώτες θέσεις του ευρωψηφοδελτίου του ΠΑΣΟΚ τοποθετούνται ο Γεώργιος Μαύρος και ο Μανώλης Γλέζος. Το ΚΚΕ θέτει επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου τον Γρηγόρη Φαράκο.
Στην αναμέτρηση του 1984 είναι συντριπτική η επικράτηση του δικομματισμού.
Στις ευρωεκλογές του 1984 καθιερώθηκαν ειδικές διευκολύνσεις προκειμένου να μπορούν να ψηφίσουν Έλληνες πολίτες που την ημέρα των εκλογών, βρίσκονται σε κάποια άλλη χώρα της ΕΟΚ. Για πρώτη φορά εκπροσωπείται στο ευρωκοινοβούλιο η ΕΠΕΝ που ζητάει αποφυλάκιση των πραξικοπηματιών.
Τον Ιούνιο του 1984 στο ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπούνται:
1 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με ποσοστό 41,59% και 10 έδρες.
2 Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με ποσοστό 38,04% και 9 έδρες
3 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) με ποσοστό 11,64% και 3 έδρες.
4 ΚΚΕ Εσωτερικού (ΚΚΕεσ.) με 3,41% και 1 έδρα
5 ΕΠΕΝ με 2,29% και 1 έδρα.
Ευρωεκλογές 18 Ιουνίου 1989
Οι ευρωεκλογές του 1989 έχουν ενσωματώσει σημαντικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Από το 1987 έχει τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (ΕΕΠ). Είναι η Συνθήκη που συνεισέφερε καθοριστικά στην ανάπτυξη της Ένωσης, καθώς θέσπισε το κανονιστικό πλαίσιο για την εγκαθίδρυση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς (single internal market), της διαρθρωτικής πολιτικής συνοχής και σειράς άλλων συνοδευτικών πολιτικών. Είναι επίσης η Συνθήκη που έφερε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία, τον μηχανισμό δηλαδή, για το συντονισμό των εξωτερικών πολιτικών των κρατών – μελών. Η Ελλάδα, μετά από διαπραγματεύσεις με τους αξιωματούχους της ΕΟΚ, έχει συμφωνήσει στη δημιουργία των «Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων» (ΜΟΠ).
Αυτά τα πακέτα χρησιμοποίησαν πόρους από συγκεκριμένα διαρθρωτικά ταμεία για την χρηματοδότηση Μεσογειακών χωρών οι οποίες ανήκαν στην ΕΟΚ. Ήταν η πρώτη οργανωμένη σχεδιασμένη προσπάθεια της ΕΟΚ για να στηρίξει την αναπτυξιακή πορεία των μελών της. Το 1988 ακολούθησε το πακέτο Ντελόρ (1988-1993).
Σύμφωνα με τις τάσεις του Ευρωβαρόμετρου της εποχής, στην πλειονότητα των Ελλήνων, η Ευρώπη καθίσταται πλέον αποδεκτή και συνδέεται με την προσδοκία ότι η Ελλάδα έχει να αποκομίσει όφελος από τη συμμετοχή της στην ΕΟΚ. Οι Έλληνες προσέβλεπαν και σε πλεονεκτήματα από την επικείμενη Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά. Εντούτοις η Ευρωπαϊκή Κοινή Αγορά δεν απετέλεσε το διακύβευμα των ευρωεκλογών του 1989.
Στην Ελλάδα, η προεκλογική εκστρατεία επικεντρώνεται στις παράλληλες βουλευτικές εκλογές και έτσι οι ευρωεκλογές της 18ης Ιουνίου του 1989 μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Έχει προηγηθεί το αυστηρό σταθεροποιητικό πρόγραμμα του Κώστα Σημίτη για να αποτραπεί η συναλλαγματική κατάρρευση της οικονομίας, θύελλα αντιδράσεων πολιτικών και κοινωνικών, η διαγραφή 70 συνδικαλιστών από μέλη του κόμματος, η διάσπαση της ΓΣΕΕ, η παραίτηση Σημίτη από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ανήγγειλε άλλη εισοδηματική πολιτική από εκείνη που είχε ανακοινώσει ο υπουργός του.
Οι ευρωεκλογές της 18ης Ιουνίου του 1989 γίνονται ενώ κυριαρχούν οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά και την Τράπεζα Κρήτης. Ήδη από το φθινόπωρο του 1988, εφημερίδες που μέχρι τότε υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ, ασκούσαν οξύτατη κριτική στον Ανδρέα Παπανδρέου και σε όσους υπουργούς θεωρούσαν ότι συνεργάστηκαν με τον Κοσκωτά. Οι βουλευτικές εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 που διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, έφεραν στην πρώτη θέση το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αποτέλεσμα που οδήγησε στην κυβέρνηση Τζανετάκη. Η Ελλάδα οδηγήθηκε σε νέες βουλευτικές εκλογές και στην Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Με τις ευρωεκλογές της 18ης Ιουνίου 1989, στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκπροσωπούνται:
1 Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με ποσοστό 40,44% και 10
2 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με 35,94% και 9 έδρες.
3 Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) με ποσοστό 14,30% και 4 έδρες
4 Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ) με 1,36% και 1 έδρα
Ευρωεκλογές 12 Ιουνίου 1994
Από τις τρίτες ευρωεκλογές του 1989 μέχρι την 12η Ιουνίου του 1994, οπότε διεξάγονται οι τέταρτες, κατά σειρά, ευρωεκλογές, έχουν μεσολαβήσει γεγονότα που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Το 1992 υπογράφεται και το 1993 τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Συνθήκη Μάαστριχτ. Πρόκειται για τη Συνθήκη που αντικαθιστά την Ευρωπαϊκή Κοινότητα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει τρεις πυλώνες: το θεσμικό πλαίσιο για την εγκαθίδρυση της ΟΝΕ που έδωσε έμφαση στο νομισματικό σκέλος και έθεσε τα κριτήρια για την ένταξη κάθε κράτους-μέλους στην ΟΝΕ, τη θέσπιση της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ), τη θέσπιση των ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση θεμάτων εσωτερικής ασφάλειας.
Από την 1η Νοεμβρίου του 1993, η «Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση» τίθεται σε ισχύ και από εκείνη την ημέρα, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα μετονομάζεται σε «Ευρωπαϊκή Ένωση». Ένα χρόνο πριν τις ευρωεκλογές του 1994 διευρύνονται οι αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου. Την ίδια περίοδο όμως των προσδοκιών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, οι δείκτες της ανεργίας στην Ευρώπη βαίνουν συνεχώς αυξανόμενοι. Μαζί με τους δείκτες ανεργίας, καταγράφεται και πτώση της θετικής στάσης των ευρωπαίων πολιτών που δείχνουν απογοητευμένοι από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και νιώθουν ότι οι χώρες τους δεν ωφελούνται.
Στην Ελλάδα, έχουν μεσολαβήσει οι πρόωρες εθνικές εκλογές το 1993 που προκλήθηκαν από την πτώση της Κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε στην εξουσία. Προηγουμένως, τον Απρίλιο του 1993, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχει αποδεχθεί την ένταξη της γείτονος με την ονομασία πΓΔΜ.
Τον Φεβρουάριο του 1994, λίγους δηλαδή μήνες, πριν τις ευρωεκλογές, η ελληνική κυβέρνηση επιβάλει εμπορικό εμπάργκο στη γειτονική χώρα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταθέτει ασφαλιστικά μέτρα σε βάρος της Ελλάδας και την παραπέμπει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Εξάλλου το 1992 είχαν εξαγγελθεί, από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μέτρα λιτότητας και εκτεταμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των προβληματικών επιχειρήσεων. Παρά τις εξελίξεις αυτές, η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, δείχνει πως οι Έλληνες ερωτηθέντες επιμένουν να υποστηρίζουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αλλά οι ευρωεκλογές του 1994 ήταν μάλλον υποτονικές. Στις 29 Ιουλίου 1992, η Ελληνική Βουλή κυρώνει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ με ευρύτατη πλειοψηφία. Το ΚΚΕ ήταν το μόνο κόμμα που αντιτάχθηκε.
Η προεκλογική εκστρατεία δεν στηρίχθηκε σε μαζικές συγκεντρώσεις, το έντυπο προεκλογικό υλικό περιορίστηκε και η «μάχη» δίνεται κυρίως από τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, που αποτελούν μια νέα πραγματικότητα από τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Στον Τύπο παραμονές των ευρωεκλογών του 1994 κυριαρχούν το «Σκοπιανό», οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η οικονομία, όχι τα ευρωπαϊκά θέματα. Καθώς οι ευρωεκλογές του 1994 ήταν λίγο μετά την κυβερνητική αλλαγή, διεξήχθησαν σε χαμηλούς τόνους.
Το εκλογικό σύστημα ήταν παρόμοιο με το σύστημα των προηγούμενων ευρωεκλογών, η απλή αναλογική. Ο αριθμός των ευρωβουλευτών αυξήθηκε από 24 σε 25 και, για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή αναμέτρηση, τίθεται το όριο του 3%. Θύμα του 3% γίνεται η ΔΗΑΝΑ η οποία αν και αύξησε το ποσοστό της, έμεινε εκτός ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, γιατί συγκέντρωσε 2,8%. Στις ευρωεκλογές του 1994 υπήρξε ρύθμιση για τους ετεροδημότες. Η αποχή έφτασε το 22,14%.
Με τις ευρωεκλογές της 12ης Ιουνίου 1994 στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκπροσωπούνται:
1 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με ποσοστό 37,60% και δέκα 10 έδρες.
2 Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με 32,63% και 9 έδρες
3 Πολιτική Άνοιξη (ΠΟΛΑΝ) με 8,67% και 2 έδρες
4 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) με 6,29% και 2 έδρες
5 Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) με 6,26% και 2 έδρες.
Ευρωεκλογές 13 Ιουνίου 1999
Οι Ευρωεκλογές 1999 διεξήχθησαν την Κυριακή 13 Ιουνίου. Η περίοδος 1994 – 1995 έχει ενσωματώσει σημαντικά γεγονότα. Το 1996 φεύγει από τη ζωή ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο Κώστας Σημίτης γίνεται πρωθυπουργός, η Ελλάδα ζει τη υπόθεση των Ιμίων. Το 1997 ο βουλευτής Θεσσαλονίκης Κώστας Καραμανλής εκλέγεται πρόεδρος της ΝΔ. Το 1998 φεύγει από τη ζωή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η Ελλάδα γίνεται μέλος της ΟΝΕ. Το 1999 το Χρηματιστήριο της Αθήνας βρίσκεται σε ξέφρενη πορεία. Οι Έλληνες δίνουν τους μισθούς και τις συντάξεις τους, τρέχουν στις τράπεζες και συνάπτουν δάνεια για να πάρουν μέρος στον απίστευτο χρηματιστηριακό τζόγο, ανυποψίαστοι για το κακό που θα…πέσει στα κεφάλια τους, λίγο καιρό μετά.
Τον ίδιο χρόνο, το 1999, τίθεται σε εφαρμογή η Συνθήκη του Άμστερνταμ η οποία καλύπτει κάποια κενά της συνθήκης του Μάαστριχτ και θεσπίζει τη θέση του ύπατου εκπροσώπου για τη διαχείριση της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής. Στη Συνθήκη του Άμστερνταμ, η Ελλάδα καταφέρνει να περάσει ρύθμιση για την προστασία των συνόρων και την ακεραιότητα των κρατών μελών. Τον Μάρτιο του 1999 ξεκινούν οι Νατοϊκοί βομβαρδισμοί στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Στην Ελλάδα, τα δύο μεγάλα κόμματα προσδίδουν στις ευρωεκλογές του 1999 δημοψηφισματικό χαρακτήρα. Το ΠΑΣΟΚ έθεσε στο επίκεντρο την πορεία στην ΟΝΕ, την εθνική οικονομία ακόμη και το Χρηματιστήριο. Είναι χαρακτηριστική η αφίσα με το σύνθημα «1.000.000 επενδυτές ξέρουν ότι οι μετοχές έχουν αξία». Στις πολιτικές αφίσες του ΠΑΣΟΚ, τα βασικά μηνύματα για τις ευρωεκλογές είναι «Πρώτα η Ελλάδα» και «Ισχυρή Οικονομία-Ισχυρή Ελλάδα». Βασικό σύνθημα στην προεκλογική εκστρατεία της ΝΔ είναι το «Νέο Ξεκίνημα». Το βασικό σύνθημα του ΚΚΕ είναι «ΟΧΙ στην ΟΝΕ. Ψήφο στο ΚΚΕ» ενώ στις αφίσες κυριαρχεί το «κέρδη στο κεφάλαιο, δεινά στο λαό». Βασικό μήνυμα της εκλογικής διακήρυξης του ΣΥΝ είναι το «Να σταματήσουμε τον πόλεμο-να αλλάξουμε την Ευρώπη-να αλλάξουμε την Ελλάδα».
Στις ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 1999, το ΠΑΣΟΚ έχει σημαντικές απώλειες και χάνει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Η αποχή φτάνει 29,75%. Η Πολιτική Άνοιξη δεν καταφέρνει να πιάσει το 3% και μένει εκτός ευρωβουλής.
Με τις ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 1999 στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκπροσωπούνται
1 Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 35,98% και 9 έδρες
2 ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 32,92% και 9 έδρες
3 ΚΚΕ με ποσοστό 8,67% και 3 έδρες
4 ΔΗΚΚΙ με ποσοστό 6,85% και 2 έδρες
5 Συνασπισμός με ποσοστό 5,17% και 2 έδρες
Ευρωεκλογές 13 Ιουνίου 2004
Οι Ευρωπαίοι πολίτες προσέρχονται στην κάλπη στις 13 Ιουνίου 2004. Έχει ήδη τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Νίκαιας (2003) που προετοίμασε τη μεγάλη διεύρυνση της ΕΕ και προώθησε την αμυντική ενοποίηση. Οι διαφορές για το Ευρωσύνταγμα αποδεικνύονται αγεφύρωτες. Το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στους δίδυμους πύργους στη Ν. Υόρκη, έχει διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα για την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Τον Μάρτιο του 2003 Αμερικανοί και Βρετανοί στρατιώτες εισβάλουν στο Ιράκ και η Ευρώπη αδυνατεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις πολεμικές εξελίξεις.
Στην Ελλάδα λίγους μήνες πριν τις ευρωεκλογές, οι πολίτες έχουν προσέλθει μια ακόμη φορά στις κάλπες, για τις βουλευτικές εκλογές, που τις κέρδισε η ΝΔ με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι πλέον ο Γιώργος Παπανδρέου. Με αυτά τα δεδομένα, η προεκλογική περίοδος των ευρωεκλογών του 2004 κινείται σε χαμηλούς τόνους και έχει αλλάξει ύφος. Το «Δίπλα στον πολίτη- Δυνατά στην Ευρώπη », είναι βασικό μήνυμα της προεκλογικής εκστρατείας της ΝΔ. Το «Δύναμη για την Ελλάδα στην Ευρώπη», υπήρξε βασικό μήνυμα της προεκλογικής καμπάνιας του ΠΑΣΟΚ. Το «ΟΧΙ στον ευρωμονόδρομο. Αντίσταση, Ανυπακοή, Απειθαρχία, Αποδέσμευση από την ΕΕ», ήταν το μήνυμα του ΚΚΕ. Το «υπάρχει και άλλος δρόμος. Παρ΄ το Αριστερά», ήταν ένα από τα κεντρικά συνθήματα του Συνασπισμού. Στις 8 Ιουνίου 2004 οι τηλεθεατές παρακολουθούν το debate (τηλεμαχία) των πολιτικών αρχηγών ενόψει των ευρωεκλογών. Από τις 40 ερωτήσεις που τέθηκαν στους πολιτικούς αρχηγούς, μόνο 4 ερωτήσεις αφορούσαν τα ευρωπαϊκά διακυβεύματα. Τα θέματα που κυριαρχούν λοιπόν την προεκλογική περίοδο είναι η οικονομία και οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Στις ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 2004 η Ελλάδα εκλέγει 24 βουλευτές, βάσει της Συνθήκης της Νίκαιας.
Στις ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 2004, η αποχή έφτασε το 36,82%.
Τα κόμματα εκπροσωπήθηκαν στο Ευρωκοινοβούλιο ως εξής:
1 Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 43,03% και 11 έδρες
2 ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 34,01% και 8 έδρες
3 ΚΚΕ με ποσοστό 9,48% και 3 έδρες
4 Συνασπισμός με ποσοστό 4,16% και 1 έδρα
5 ΛΑΟΣ με ποσοστό 4,12% και 1 έδρα.
Ευρωεκλογές 7 Ιουνίου 2009
Στην Ελλάδα, στις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου 2009, πραγματικός νικητής αναδείχθηκε η αποχή που έφτασε το 47,37%. Η ΝΔ που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας εξασφαλίζοντας μια καθαρή νίκη στην εκλογική αναμέτρηση των βουλευτικών εκλογών του 2004, είδε τα πρώτα σύννεφα τρία χρόνια αργότερα, στην αναμέτρηση των εθνικών εκλογών 2007, στην οποία ο δικομματισμός υπέστη το πρώτο ισχυρό πλήγμα.
Το εκλογικό σύστημα στις ευρωεκλογές του 2009 ήταν η απλή αναλογική, οι ευρωβουλευτές εξελέγησαν με τη διαδικασία της λίστας και ελάχιστο ποσοστό 3% για την είσοδο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ οι έδρες της Ελλάδας μειώθηκαν κατά δύο (22 από 24). Πρώτο κόμμα βγήκε το ΠΑΣΟΚ και δεύτερη η Νέα Δημοκρατία και έτσι στις ευρωεκλογές του 2009 ο εκλογικός χάρτης ξανάγινε.. πράσινος.
Πρόεδρος του ΣΥΝ είναι από το 2008 ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος εκλέγεται, για πρώτη φορά βουλευτής, λίγους μήνες μετά τις ευρωεκλογές, δηλαδή στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2009.
Η περίοδος από τις ευρωεκλογές του 2004 μέχρι τις ευρωεκλογές του 2009, ενσωματώνει σοβαρές εξελίξεις στο σκέλος της ελληνικής οικονομίας. Ο υπουργός οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης έχει προχωρήσει σε οικονομική απογραφή η οποία αποκαλύπτει αποκρύψεις δαπανών της προηγούμενης κυβέρνησης με αποτέλεσμα να αναθεωρηθούν τα ελλείμματα των προηγούμενων ετών προς τα πάνω. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μείωση της αξιοπιστίας της χώρας και σε τριετή επιτήρηση από την ΕΕ. Η Ευρωστατιστική Υπηρεσία (Eurostat) έχει προχωρήσει σε αναθεώρηση παλαιότερων ελλειμμάτων της Ελλάδας, από τα οποία προέκυπτε ότι η Ελλάδα δεν ικανοποιούσε ποτέ τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ, αφού ακόμα και την κρίσιμη χρονιά του 1999 εξακολουθούσε να έχει έλλειμμα πάνω από 3%.
Την τριετία 2004-2007 το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει αυξηθεί και από το φθινόπωρο του 2008 τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Λίγους μήνες μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2009, και με διαμορφωμένο ένα δυσάρεστο κλίμα στο εξωτερικό για την ελληνική οικονομία, ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής εξαγγέλλει πρόωρες εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου 2009.
Με τις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου του 2009, εκπροσωπούνται στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο:
1 ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 36,64% και 8 έδρες
2 Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 32,29% και 8 έδρες
3 ΚΚΕ με ποσοστό 8,35% και 2 έδρες
4 ΛΑΟΣ με ποσοστό 7,15% και 2 έδρες
5 ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 4,70% και 1 έδρα
6 ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ με ποσοστό 3,49% και 1 έδρα.
Ευρωεκλογές 25 Μαΐου 2014
Οι ευρωεκλογές του 2014 διεξήχθησαν στην Ελλάδα στις 25 Μαΐου. Το εκλογικό σύστημα ήταν η απλή αναλογική και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία επιλογής βουλευτών με σταυρό, αντί για λίστα.
Η Ελλάδα είχε το δικαίωμα εκλογής 21 ευρωβουλευτών, έναν λιγότερο από τις προηγούμενες ευρωεκλογές, λόγω της εισόδου της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της ανακατανομής των εδρών.
Νικητής των ευρωεκλογών αναδείχθηκε ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς και δεύτερη δύναμη η Νέα Δημοκρατία. Τρίτη δύναμη αναδείχθηκε η Χρυσή Αυγή
Η αποχή άγγιξε το 40,03%.
Το αποτέλεσμα ήταν απόρροια μεγάλων πολιτικών ανατροπών αφού τα μνημόνια και η τρόικα ήταν στην Ελλάδα. Είχαν προηγηθεί οι βουλευτικές εκλογές του 2012 που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο κόμμα με το ΠΑΣΟΚ να βλέπει σημαντική πτώση της εκλογικής του δύναμης.
Στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014:
ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε ποσοστό 26,57% και 6 έδρες
η Ν.Δ. έλαβε ποσοστό 22,72% και 5 έδρες
η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ έλαβε ποσοστό 9,39% και 3 έδρες
η ΕΛΙΑ έλαβε ποσοστό 8,02% και 2 έδρες
το ΠΟΤΑΜΙ έλαβε ποσοστό 6,60% και 2 έδρες
το Κ.Κ.Ε. έλαβε ποσοστό 6,11% και 2 έδρες
Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έλαβαν ποσοστό 3,46% και 1 έδραUnmute
Ευρωεκλογές 26 Μαΐου 2019
Οι ευρωεκλογές του 2019 στην Ελλάδα διεξήχθησαν στις 26 Μαΐου 2019. Το εκλογικό σύστημα ήταν η απλή αναλογική, με τη διαδικασία του σταυρού για την επιλογή ευρωβουλευτών. Εκτός από την Ελλάδα κάλπες στήθηκαν για τους Έλληνες του εξωτερικού, σε Λονδίνο, Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η Ελλάδα είχε το δικαίωμα εκλογής 21 ευρωβουλευτών.[1]
Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε η Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 33,12% και οκτώ έδρες στο ευρωκοινοβούλιο (βγήκε πρώτη στην πλειοψηφία των εκλογικών περιφερειών), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε ποσοστό 23,75% και έξι έδρες στο ευρωκοινοβούλιο (βγήκε πρώτος σε έξι εκλογικές περιφέρειες: στις εκλογικές περιφέρειες Αχαΐας, Άρτας, Ηρακλείου, Χανίων, Β’ Πειραιώς, καθώς και στην νέα εκλογική περιφέρεια Δυτικού Τομέα Αθηνών). Εκλογή αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξασφάλισαν επιπλέον το Κίνημα Αλλαγής, το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή. Την εκλογή ευρωβουλευτή πέτυχε και η νεοϊδρυθείσα Ελληνική Λύση, του Κυριάκου Βελόπουλου, η οποία έλαβε ποσοστά κυρίως από τις εκλογικές περιφέρειες της Μακεδονίας. Τέλος, στις εκλογικές περιφέρειες Ξάνθης και Ροδόπης, για μία ακόμη φορά (μετά τις Ευρωεκλογές του 2014), πρώτο σε ψήφους αναδείχθηκε το μουσουλμανικό Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας. Παρόλα αυτά, δεν εξέλεξε ευρωβουλευτή, λόγω των πολύ χαμηλών ποσοστών σε εθνικό επίπεδο, καθότι κατεβάζει υποψηφίους αποκλειστικά και μόνο στους μειονοτικούς νομούς της Θράκης.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, στο 100% των εκλογικών τμημάτων της Επικράτειας, η Νέα Δημοκρατία έλαβε 33,11% (1.827.814 ψήφους), έναντι 23,76% (1.454.793 ψήφους) του ΣΥΡΙΖΑ.
Το ΚΙΝΑΛ έλαβε 7,72% (436.732 ψήφους), το ΚΚΕ 5,35% 302.670 ψήφους) η Χρυσή Αυγή υποχώρησε στο 4,88% (275.817 ψήφους) και η Ελληνική Λύση στο 4,18% (236.360 ψήφους).
Οριακά εκτός ευρωβουλής μένει το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη, που έλαβε ποσοστό 2,99% (169.287 ψήφους).
Σε επίπεδο εδρών, η ΝΔ εκλέγει 8 ευρωβουλευτές, ο ΣΥΡΙΖΑ 6, το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή από 2 και η Ελληνική Λύση έναν.
Η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 58,76% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους.
Οι ευρωεκλογές του 2019 στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν μαζί με τον α’ γύρο των ελληνικών αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ