«Τα αποτελέσματα των χτεσινών εκλογών θέλουν συστηματική μελέτη» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Facebook ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος.
Ολόκληρη η ανάρτηση-σχόλιο:
«Ως ένα προσωρινό σχόλιο θα σημείωνα τα εξής:
Πρώτο το πολύ μικρό μέγεθος της συμμετοχής και το οποίο κυμαίνεται στο τρίτο περίπου του εκλογικού σώματος. Χρειάζεται μεν αξιολόγηση των επιμέρους παραμέτρων, δείχνει όμως μια γενικότερη καμπύλη εξέλιξης της πολιτικής συμμετοχής και του ενδιαφέροντος. Η ίδια καμπύλη αποτυπώνει ένα αίσθημα αδυναμίας των πολιτών απέναντι σε αποφάσεις που θεωρούν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν.
Ως προς τα ποσοστά των κομμάτων, δεν προσφέρονται για πανηγυρισμούς από κανένα. Κανένα από τα τρία μεγάλα κόμματα δεν έπιασε τους στόχους του και όλα κινήθηκαν κάτω από τις προσδοκίες που καλλιέργησαν. Δηλαδή με το κόμμα που κυβερνά συντάσσεται ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας, το οποίο κυμαίνεται στο ένα τρίτο πάνω-κάτω του εκλογικού σώματος. Στο ένα τρίτο περίπου κυμαίνονται και τα δυο κόμματα της Κεντροαριστεράς. Πέρα από αυτά, γύρω στις 10 ποσοστιαίες μονάδες φαίνεται να λαμβάνουν ενισχυμένα τα ΚΚΕ και Ελληνική Λύση. Πέραν αυτών ένας αστερισμός μικρών εφήμερων κομμάτων. Από την Ελληνική Λύση και τον αστερισμό των πολύ μικρών δεξιών κομμάτων, αναδύεται ένα 20% στα Δεξιά της ΝΔ με αξιώσεις να συμμετάσχει στους συσχετισμούς διακυβέρνησης. Σοβαρή εξέλιξη αυτή. Δεν θα μπορούσε βέβαια να μιλήσει κανείς για έναν αντίστοιχο και ισοδύναμο χώρο στα Αριστερά της δικομματικής Κεντροαριστεράς. Το ΚΚΕ κρατά τον κόσμο του στο πολιτικό ψυγείο -στην αδιατάρακτη ασφάλεια μιας αριστερής ασυμβίβαστης ταυτότητας- ενώ τα υπόλοιπα αριστερά κόμματα ψήνονται στον πυρετό του ναρκισσισμού της ελάχιστης διαφοράς. Αξιοσημείωτη η συντριβή της Νέας Αριστεράς, που διέθετε ένα στελεχικό δυναμικό από τα καλύτερα στον ελληνικό κομματικό αστερισμό. Δείχνει ότι το σφάλμα της βεβιασμένης αποχώρησης από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ακόμη βαρύτερο.
Την ελληνική εικόνα θα πρέπει να την τοποθετήσουμε στην μεγάλή εικόνα της Ευρώπης η οποία αλλάζει χωρίς να έχει τον έλεγχο των εξελίξεων και ερήμην των πολιτών της. Δυο λέξεις μου έρχονται αυτή τη στιγμή στο νου, και θα περιέγραφα την ευρωπαϊκή εικόνα με δυο συναισθήματα: μνησικακία εναντίον ναρκισσισμού. Μνησικακία των επ’ έξω απέναντι στον ναρκισσισμό των από μέσα. Ναρκισσισμός των ελίτ, αλλά και του προοδευτισμού που χάνει και την ευρύτερη εικόνα και τον στόχο. Η μνησικακία τρέφει την άκρα δεξιά των μη προνομιούχων. Και σε όλη την Ευρώπη.
Ας έρθουμε όμως στα καθ’ ημάς: το λέμε και το ξαναλέμε από το 2019. Το ζήτημα είναι η ανασύνθεση του ευρύτερου προοδευτικού και δημοκρατικού χώρου. Είναι μονόδρομος πλέον. Το ζήτημα είναι πώς; Είναι διατεθειμένες οι δυο ηγεσίες να κάτσουν γύρω από ένα τραπέζι; Δύσκολο το βλέπω. Αλλά τα ηγετικά στελέχη των δυο κομμάτων (και θα προσέθετα και τη Νέα Αριστερά παρά τη συντριβή της) δεν διαθέτουν ένστικτο αυτοσυντήρησης;
Το παιχνίδι βέβαια δεν είναι αμιγώς πολιτικό. Έχει κοινωνικά χαρακτηριστικά. Το ένα τρίτο του Μητσοτάκη περιέχει όχι μόνο τα ανώτερα, αλλά και δυναμικά μεσαία κοινωνικά στρώματα. Η Αντιπολίτευση σε ποια στρώματα θα απευθυνθεί και λέγοντάς τους τί που δεν κάνουν οι αντίπαλοί τους; Όχι ότι δεν έχει τι να πει, αλλά δεν το έχει σταθμίσει και δεν το έχει αρθρώσει σε πειστική εναλλακτική εικόνα».