NewsEdit «Η Χεσμπολαχ δεν έβαλε στόχο μόνο τις βρετανικές βάσεις ή αμερικανική παρουσία στην Κύπρο. Που εξακολουθεί να είναι Κυπριακό έδαφος σε όλες τις περιπτώσεις. Έβαλε και την Κυπριακή Δημοκρατία στο σύνολο. Φαίνεται να την προσδιορίζει ως τον αδύνατο κρίκο».
Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος
Η πολεμική σύρραξη στη Μέση Ανατολή συνεχίζεται. Είναι ασύμμετρη και υβριδική η πολεμική σύρραξη. Είναι ένας ασύμμετρος πόλεμος ο οποίος δεν θα ολοκληρωθεί σύντομα. Θα πολλαπλασιαστεί και σε άλλα μέρη. Αυτή είναι και η πρόσφατη απόφαση της Κυβέρνησης του Ισραήλ: Με χερσαίες, εναέριες και θαλάσσιες επιθέσεις προς το Νότιο Λίβανο. Το γεγονός αυτό δεν μας αφήνει εμάς ανεπηρέαστούς. Ούτε την Κύπρο ούτε την Ελλάδα. Και τώρα ήρθαν και οι απειλές. Αλλά είναι αυτές οι απειλές πραγματικά κάτι το καινούργιο; Και πως τις αντιμετωπίζουμε;
Η πολεμική σύρραξη του Ισραήλ με την τρομοκρατική ομάδα της Χαμάς συνεχίζεται. Είναι ένας πόλεμος ασύμμετρος. Το Ισραήλ είναι συνηθισμένο σε ένα περιβάλλον μεταξύ ασφάλειας και ανασφάλειας. Δεν φοβάται. Το «αρχιτεκτόνημα ασφάλειας» για την περιοχή εξελίσσεται. Έδωσαν τον λόγο την 7η Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ απέναντι στην Χαμάς όπως και στην Χεσμπολαχ.
Αλλά το ζήτημα αναβαθμίστηκε την στιγμή της επίθεσης του Ιράν προς το Ισραήλ. Η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ με τους πυραύλους «νομιμοποιεί μια νέα πραγματικότητα απειλών και τρόπων απειλών που δεν έπρεπε ούτε πρέπει να μείνει αναπάντητη και από την Ευρώπη που βάλλεται πλέον απειλών από παραστρατιωτική τρομοκρατική ομάδα.
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου έχει απλά ανοίξει τον «Ασκό του Αιώλου» για το σύνολο της Μέσης Ανατολής και Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης. Η επέκταση του πολέμου προς το Λίβανο θα σημάνει πολλά. Ιστορικά γνωρίζουμε τί γίνεται στη περιοχή. Και ένας τέτοιος πόλεμος στην περιοχή δεν αφήνει ανεπηρέαστο κανένα. Ο εξτρεμισμός ζωντανεύει. Θρέφετε ο θρησκευτικός φανατισμός. Θρέφετε ο ζήλος και ταυτόχρονα η εκμετάλλευση κρατών τα οποία «προκηρύσσουν την ιστορική τους ανάγκη» να είναι μπλεγμένοι στην περιοχή.
Η παρούσα χρονική συγκυρία και οι πόλεμοι που έρχονται είναι ιστορικής σημασίας. Πιστεύεται πως ένας πόλεμος με το Λίβανο θα σημάνει πολλές γεωπολιτικές αλλαγές. Εφόσον ο πόλεμος επεκταθεί και στο Λίβανο, τότε πρέπει να λάβουμε ακόμα πιο ισχυρά μέτρα ασφάλειας στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα αλλά και την Κύπρο. Ανθρωπιστικού περιεχομένου. αλλά και διαμεσολαβητικού, πολιτικού και στρατιωτικού γιατί απλά πρέπει. Ίσως ήρθε η ώρα να πράξουμε κάτι παραπάνω όμως. Όπως εμείς το γνωρίζουμε ως δυνάμεις σταθερότητας.
Ωστόσο, δεν μπορεί να απειλεί την Κυπριακή Δημοκρατία , μια παραστρατιωτική ομάδα εξτρεμιστών. Νομίζουν πως η ανοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και το αδύνατό στοιχείο λόγω παράνομης εισβολής. Τώρα το κάνει και για τα μάτια των Τούρκων.
Έχουν ξεπεράσει τα όρια εξτρεμιστές και χρηματοδότες. Είναι μεγάλος ο ζήλος για το 1 δις της Ευρωπαϊκής επιτροπής στην κυβέρνηση του Λιβάνου, για την παράνομη μετανάστευση από μεριάς Χεσμπολαχ. Είναι μεγάλος ο ζήλος για την έλλειψη τεχνογνωσίας εκμετάλλευσης της ΑΟΖ του Λιβάνου.
Είναι μεγάλη ευκαιρία να πλήξει την Κυπριακή Δημοκρατία γιατί έτσι αναβαθμίζει τα μάτια της Χεσμπολαχ στα μάτια του Τούρκου Προέδρου που παρουσιάζεται ως ο «νονός» της περιοχής. Και σε περίπτωση που να έχει έξοδο διαφυγής να το κάνει στην Τουρκία, όπως ο Χανίγια πρόσφατα από το Κατάρ στην Τουρκία.
Η Κυπριακή Δημοκρατία με τα όσα έχει περάσει, έχει καταφέρει πολλά. Είναι Ευρωπαϊκή χώρα και δύναμη. Διοικητικά και πολιτικά. Είναι χώρα σταθερότητας. Συμβαδίζει με όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν τα βάζεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ούτε με την Κύπρο συνεπώς, στον τομέα ασφάλειας και άμυνας. Η Κύπρος πληρεί προθέσεις για τυποποιημένες διαδικασίες διαλειτουργικότητας και άμυνας στον Ευρωπαϊκό χώρο. Η Κύπρος εξελίσσεται και έχει στρατηγικό διάλογο στον τομέα άμυνας ασφάλειας και διπλωματίας εκεί που χρειάζεται και εκεί που θεωρεί η κυβέρνηση της ότι πρέπει να βρίσκεται.
Απειλές από οπουδήποτε και να έρχονται αναδεικνύουν την ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερη διαλειτουργική και βιώσιμη ασφάλεια. Απειλές δείχνουν τον δρόμο για νέες στρατηγικές συμμαχίες. Με χώρες που συνδιαλέγονται μεταξύ τους. Δεν απειλούν. Και σε αυτό μέσα, είναι και το Ισραήλ αλλά και οργανισμοί ασφάλειας.
Υπάρχουν πολλές στρατηγικές και διπλωματικές επιλογές απάντησης προς τρομοκρατικές ομάδες. Αλλά και διαλόγου για το μέλλον ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με ένα οργανισμό ασφάλειας για τη Μέση Ανατολή. Ίσως φανεί σημαντικός πλέον και ο διάλογος για τον Ευρω-Ατλαντισμό, αλλά και η συνεχής ανανέωση στρατηγικής συνεργασίας με το Ισραήλ όπως και το στρατηγικό διάλογο με τις ΗΠΑ, την Γαλλία, την Ινδία, Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και την Σαουδική Αραβία μεταξύ άλλων.
Η Χεσμπολαχ δεν έβαλε στόχο μόνο τις βρετανικές βάσεις ή αμερικανική παρουσία στην Κύπρο. Που εξακολουθεί να είναι Κυπριακό έδαφος σε όλες τις περιπτώσεις. Έβαλε και την Κυπριακή Δημοκρατία στο σύνολο. Φαίνεται να την προσδιορίζει ως τον αδύνατο κρίκο. Αλλά είναι το ανάποδο. Δίνει δικαιώματα και επιλογές στρατηγικής μια και καλή. Εξίσου περίεργο που Ιρανοί πλέον παίρνουν τα ηνία απειλών στα κοινωνικά δίκτυα.
Η Κύπρος γίνεται παίγνιο φαντασιώσεων. Αλλά το ξέραμε πως στρατηγικές επιλογές φέρνουν και προκλήσεις. Ας είμαστε όμως ειλικρινής. Για την Κύπρο όλα γίνονται για τα μάτια του Ερντογάν. Για να είναι ο «νονός της περιοχής». Δεν είναι τυχαίο ότι βγήκε ο Τούρκος ο Πρόεδρος να διευκρινίσει πως ο Νασράλλα μιλά για την «νότια Κύπρο» όπως παρανόμως την ονομάζει. Αλλά γνωρίζουμε ότι θέλουν να κάνουν ένα σόου εντυπώσεων στα 50 χρόνια παράνομης εισβολής.
Αντιθέτως η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επιλογές πλέον μπροστά της ξεκάθαρα. Και να προετοιμάζεται ανάλογα. Γιατί μονόδρομος είναι η επιλογή ασφάλειας των συμπολιτών.
Οι πόλεμοι και οι εκατέρωθεν απειλές και επιθέσεις, δεν είναι κάτι καινούργιο. Αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι το αποδεκτό. Είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να γίνει μέρος της καθημερινότητας ούτε ανοχής, αν θέλουμε να έχουμε ειρήνη στην περιοχή. Αν πάλι δεν γίνεται τότε πρέπει να πάρουμε ιστορικές στρατηγικές αποφάσεις. Μακριά από αγκυλώσεις ιδεολογιών ξεπερασμένων, όταν το 2024, η απειλή είναι απλό πράγμα και όταν πύραυλοι «νομιμοποιήσαν» διαδικασίες απειλών τρομοκρατικών και παραστρατιωτικών ομάδων μεταξύ άλλων αλλά και κρατών που ακόμα επιθυμούν την κατάκτηση κρατών με κύρος όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα.
*Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Στρατηγικής και Ασφάλειας
Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικών και Διεθνών Σπουδών
Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος
Διευθύνων Σύμβουλος, Strategy International (SI).