Στη θέσπιση της εξαήμερης εργασίας στην Ελλάδα αναφέρεται σε ρεπορτάζ του o Guardian ο οποίος τονίζει ότι την ίδια στιγμή στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες γίνονται συζητήσεις για τη θέσπιση τετραήμερης εργασίας.
Στο ρεπορτάζ με τίτλο «η Ελλάδα εισάγει την εξαήμερη εβδομάδα εργασίας με προσανατολισμό στην ανάπτυξη» ο Guardian χαρακτηρίζει το βήμα «ανορθόδοξο» και «βάρβαρο». Ωστόσο αναφέρει ότι η Ελλάδα που κάποτε «βρισκόταν στο επίκεντρο της χειρότερης χρηματοπιστωτικής κρίσης της ηπείρου έχει αντιστρέψει ξανά την τάση, εισάγοντας μια εβδομάδα εργασίας 48 ωρών. Το μέτρο, που χαρακτηρίστηκε «βάρβαρο» από τα συνδικάτα, τίθεται σε ισχύ από τη Δευτέρα».
Επιπλέον φιλοξενεί απόψεις συνδικαλιστών, όπως του Ακη Σωτηρόπουλου από την ΑΔΕΔΥ που τάσσεται κατά του μέτρου τονίζοντας: «Όταν σχεδόν κάθε άλλη πολιτισμένη χώρα θεσπίζει τετραήμερη εβδομάδα, η Ελλάδα αποφασίζει να πάει στον άλλο δρόμο».
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η φιλοεπιχειρηματική κυβέρνηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, λέει ότι η πρωτοβουλία κατέστη αναγκαία λόγω του διπλού κινδύνου της συρρίκνωσης του πληθυσμού και της έλλειψης εξειδικευμένων εργαζομένων. Πριν από την ανακοίνωση της νομοθεσίας – μέρος μιας ευρύτερης δέσμης εργατικών νόμων που ψηφίστηκε πέρυσι – ο Μητσοτάκης περιέγραψε την προβλεπόμενη δημογραφική μεταβολή ως “ωρολογιακή βόμβα”. Σε μια άνευ προηγουμένου έξοδο, περίπου 500.000, κυρίως νέοι μορφωμένοι Έλληνες εκτιμάται ότι έχουν μεταναστεύσει από τότε που ξέσπασε η σχεδόν δεκαετής κρίση χρέους στα τέλη του 2009.
Το εξαήμερο καθεστώς, λένε οι αξιωματούχοι, θα ισχύει μόνο για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες όλο το εικοσιτετράωρο. Στο πλαίσιο της παρατεταμένης εβδομάδας εργασίας, το προσωπικό σε επιλεγμένες βιομηχανίες και μεταποιητικές εγκαταστάσεις θα έχει τη δυνατότητα να εργάζεται δύο επιπλέον ώρες την ημέρα ή μια επιπλέον οκτάωρη βάρδια, ανταμείβοντας με μια πρόσθετη αμοιβή 40% που προστίθεται στο ημερομίσθιο.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οποιαδήποτε από τις δύο επιλογές θα αποκαταστήσει το πρόβλημα των εργαζομένων που δεν πληρώνονται για υπερωρίες, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπίσει το διάχυτο πρόβλημα της αδήλωτης εργασίας.
Θάνατος της πενθήμερης εργασίας
Στη συνέχεια ο Guardian αναφέρει ότι οι αντιδράσεις ήταν έντονες. Σε μια χώρα που δεν έχει σχεδόν καμία παράδοση επιθεωρήσεων στο χώρο εργασίας, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η μεταρρύθμιση ηχεί τελικά τον κώδωνα του θανάτου της πενθήμερης εργάσιμης εβδομάδας, κυρίως επειδή επιτρέπει στους εργοδότες να υπαγορεύουν εάν απαιτείται η έκτη ημέρα εργασίας.
Για τους αντιπάλους, που έχουν ήδη βγει στους δρόμους σε ένδειξη διαμαρτυρίας, η μεταρρύθμιση διαβρώνει τη νομική προστασία και αναιρεί τα μακροχρόνια κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων στο όνομα της ευελιξίας, σημειώνεται επίσης στο ίδιος άρθρο.
Παραδείγματα χωρών με 4ημερη εργασία
O Guardian αναφέρει επίσης στοιχεία από δοκιμασμένα τετραήμερα εβδομαδιαία προγράμματα που έχουν επανειλημμένα δείξει αυξημένα επίπεδα παραγωγικότητας.
Το Βέλγιο το 2022 θέσπισε νομοθεσία για να δώσει στους εργαζομένους το νόμιμο δικαίωμα να κατανέμουν την εβδομάδα εργασίας τους σε τέσσερις ημέρες αντί για πέντε, και πιλοτικά προγράμματα έχουν πραγματοποιηθεί σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιαπωνία, η Νότια Αφρική και ο Καναδάς.
Οι Έλληνες εργάζονται ήδη τις περισσότερες ώρες στην Ευρώπη, έχοντας κατά μέσο όρο 41 ώρες την εβδομάδα σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, Eurostat, και έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι αμείβονται πολύ λιγότερο. Η αριστερή αντιπολίτευση έχει συχνά κατακρίνει «τους βουλγαρικούς μισθούς σε μια χώρα βρετανικών τιμών», υποστηρίζοντας ότι το φαινόμενο έχει επιδεινώσει μόνο τη διαρροή εγκεφάλων.
«Αυτό που ουσιαστικά λέει η κυβέρνηση είναι «πήγαινε και δούλεψε περισσότερο, θα κάνουμε τα στραβά μάτια ακόμα κι αν είσαι συνταξιούχος», είπε ο Γρηγόρης Καλομοίρης, επικεφαλής του σωματείου συνταξιούχων εκπαιδευτικών.
«Γνωρίζει ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων, με μέσο μηνιαίο μισθό 900 ευρώ, μπορεί να επιβιώσει μόνο μέχρι τις 20 του μήνα. Αυτό το τελευταίο βάρβαρο μέτρο δεν πρόκειται να λύσει το θεμελιώδες πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι είναι πολύ άδικο για τους άνεργους νέους Έλληνες που μπορεί να μην έχουν ποτέ δουλειά».
«Η Ελλάδα σε μία αμφιλεγόμενη απόφαση υιοθέτησε την εξαήμερη εργασία για ορισμένες επιχειρήσεις σε μία προσπάθεια να ενισχύσει την παραγωγικότητα και την απασχόληση», επισημαίνει το CNBC σε άρθρο του υπό τον τίτλο: «Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που εφαρμόζει 6ημερη εργασία».
«Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου, έρχεται κόντρα σε μία παγκόσμια τάση που θέλει τις επιχειρήσεις να δοκιμάζουν εργασιακή εβδομάδα λιγότερων ημερών», συνεχίζει το CNBC, ενώ προσθέτει ότι ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους ιδιωτικών επιχειρήσεων να εργαστούν για επιπλέον 2 ώρες ημερησίως ή να κάνουν μία επιπλέον 8ωρη βάρδια. Αυτό συνεχίζει, «σημαίνει ότι το παραδοσιακό 40ωρο εργασίας ανά εβδομάδα επεκτείνεται σε 48ωρο για ορισμένες επιχειρήσεις».
Τι διευκρινίζει το υπουργείο Εργασίας
Από το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζουν ότι η κατ’ εξαίρεση εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση την κατάργηση του θεσμοθετημένου και εφαρμοζόμενου στην εκάστοτε επιχείρηση πενθήμερου συστήματος εργασίας. Αποτελεί μία εξαιρετική συνθήκη που έρχεται να καλύψει μία έκτακτη ανάγκη, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να καλυφθεί από εξειδικευμένο προσωπικό, και δεν υπάρχει αντίστοιχη προσφορά για τη συγκεκριμένη περίοδο.
Συνεπώς οι αναφορές περί μετατροπής του 40ωρου σε 48ωρο είναι λανθασμένες.
Επιπλέον, ξεκαθαρίζουν ότι δεν ισχύει η αναφορά για 2 πρόσθετες ώρες εργασίας ημερησίως. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά ένα εντελώς διαφορετικό νομοθέτημα, για την 4ημερη εργασία κατά την οποία ένας εργαζόμενος με σύμβαση στην οποία προβλέπεται 5ημερη εργασία για 40ωρες την εβδομάδα μπορεί να κάνει διευθέτηση χρόνου με τον εργοδότη και να εργάζεται 10 ώρες ημερησίως για 4 ημέρες εβδομαδιαίως. Πρόκειται για ένα μέτρο ευελιξίας του ωραρίου και όχι επέκτασης, το οποίο διόλου δεν σχετίζεται με την κατ’ εξαίρεση δυνατότητα για 6ημερη εργασία.
Η σκληρή κριτική
«Τεράστιο βήμα οπισθοδρόμησης»
«Η φιλική προς τις επιχειρήσεις κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει πει ότι το μέτρο είναι φιλικό προς τους εργαζομένους και ταυτόχρονα βαθιά προσανατολισμένο στην ανάπτυξη…Ωστόσο εργατικά συνδικάτα και πολιτικοί παρατηρητές έχουν επικρίνει σφόδρα την κίνηση», σημειώνει το CNBC.
Εκπρόσωπος της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο δεν ήταν άμεσα διαθέσιμος για σχόλιο, σε σχετικό αίτημα του CNBC. Ο Γιώργος Κατσαμπέκης, λέκτορας ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής στο Loughborough University της Βρετανίας, σε δηλώσεις του στο CNBC περιέγραψε την υιοθέτηση του νέου νόμου ως «τεράστιο βήμα προς οπισθοδρόμησης» για ένα εργατικό δυναμικό που ήδη εργάζεται τις περισσότερες ώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το CNBC σημειώνει πως οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα εργάζονται περισσότερο από εκείνους στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τα άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε., σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ. Κατά μέσο όρο εργάστηκαν 1.886 ώρες το 2022, έναντι μέσου όρου 1.811 ωρών στις ΗΠΑ και 1.571 ωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Είναι γελοίο»
«Οι Έλληνες εργάζονται ήδη τις περισσότερες ώρες από κάθε άλλον στην Ευρώπη. Τώρα μπορεί να αναγκαστούν να εργάζονται και 6η μέρα. Αυτό είναι γελοίο και έρχεται κόντρα στην τάση προς 4ημερη εργασία στις περισσότερες πολιτισμένες χώρες», έγραψε στο X o Tzon O’ Μπρέναν, καθηγητής δικαίου της Ε.Ε. στο Maynooth University της Ιρλανδίας.
Έκθεση του think tank διεπίστωσε ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στο μεγαλύτερο πείραμα 4ημερης εργασίας στον κόσμο, είχαν αποφασίσει να κάνουν το μέτρο μόνιμο. Στο σύνολό τους οι CEOs και product managers είπαν ότι η 4ημερη εργασία είχε θετικό αντίκτυπο στην επιχείρησή τους, ενώ περισσότεροι από τους μισούς περιέγραψαν τον αντίκτυπο ως «πολύ θετικό».