«Ο πειρασμός των μετριοπαθών και στις δύο πλευρές να αφήσουν έξω τους ψηφοφόρους του Μελανσόν θα οδηγούσε σε ένα διεστραμμένο σενάριο: Διάλυση του Δημοκρατικού Μετώπου μπροστά σε μια Ακροδεξιά που έχει ηττηθεί μεν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει βυθιστεί στην άβυσσο. Η γαλλική ακροδεξιά δεν έχει επιτύχει καν τον στόχο της, αλλά η δύναμή της δεν θα εξαφανιστεί σε μια νύχτα. Εάν το Δημοκρατικό μέτωπο δεν λάβει υπόψη του το μήνυμα που έστειλαν αυτή την Κυριακή οι Γάλλοι και τους οδηγήσει σε απογοήτευση, το κόμμα της Λεπέν θα μπορούσε να συνεχίσει να λαμβάνει την υποστήριξη των αγανακτισμένων και των απογοητευμένων και να είναι σε θέση να κερδίσει στην επόμενη εκλογική μάχη ή και να διεκδικήσει τα Ηλύσια στις προεδρικές εκλογές του 2027. Αφού απέτρεψε την πρόσβαση της RN στην εξουσία, η ένωση των δημοκρατών πρέπει να είναι η λύση. Ούτε η Γαλλία ούτε η Ευρώπη μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα άλλο σενάριο».
Η ανάλυση της El Pais δίνει συνοπτικά την παρούσα κατάσταση στη Γαλλία όπως διαμορφώνεται από το εκλογικό αποτέλεσμα αλλά και τον πολιτικό γρίφο που καλούνται και επιλύσουν οι νικητές των χθεσινών εκλογών:
«Τώρα εμφανίζονται δύο εναλλακτικές: Η συνεννόηση μεταξύ της νικήτριας αριστεράς και της κεντροδεξιάς ή ακυβερνησία- που, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Σύνταγμα αποτρέπει την προκήρυξη νέων εκλογών για έναν χρόνο, θα άφηνε τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ και την πυρηνική δύναμη με μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε μια κατάσταση παράλυσης».
Με τους δύο στους τρεις (66,6%) Γάλλους να προσέρχονται χθες, Κυριακή, στις κάλπες και με τις δημοσκοπήσεις να διαψεύδονται παταγωδώς, η Γαλλία εισέρχεται από σήμερα στην φάση της αναζήτησης ενός κυβερνητικού σχήματος που, ει δυνατόν, να έχει την στήριξη της απόλυτης πλειοψηφίας των 577 μελών της νέας γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Η αρμοδιότητα της επιλογής του νέου πρωθυπουργού ανήκει αποκλειστικά στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος βεβαίως λαμβανει υπόψη του την δυνατότητα της Εθνοσυνέλευσης να απορρίψει τον προτεινόμενο πρωθυπουργό, αν η απόλυτη πλειοψηφία των μελών της υπερψηφίσει πρόταση μομφής σε βάρος του.
Άλλες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες όπως η Ιταλία, το Βέλγιο ή η Γερμανία, ακόμη και η Ισπανία, έχουν συνηθίσει σε αυτό το είδος των κυβερνήσεων συνεργασίας. Αυτό δεν συμβαίνει με τη Γαλλία της Πέμπτης Δημοκρατίας, το συνταγματικό καθεστώς που ιδρύθηκε το 1958 από τον στρατηγό Ντε Γκωλ, με ισχυρή Εκτελεστική εξουσία που συγκεντρώνει τεράστιες εξουσίες στον αρχηγό του κράτους.
Ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα λάβει τις αποφάσεις του αφού ολοκληρωθεί η «δόμηση» της νέας Εθνοσυνέλευσης και μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ, στις οποίες μεταβαίνει αύριο για να λάβει μέρος στην σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Επί της ουσίας ωστόσο όλα δείχνουν ότι ο Εμάνουελ Μακρόν, για πρώτη φορά από το 2017 που ήρθε στην προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, θα υποχρεωθεί σε συγκατοίκηση στην άσκηση της εξουσίας με πολιτικό πρόσωπο μη προερχόμενο από το στενό πολιτικό του περιβάλλον. Σε ανάλογη συγκατοίκηση είχαν άλλωστε υποχρεωθεί κατά το παρελθόν και οι άλλοι δύο πρόεδροι, (ο Φρανσουά Μιτεράν και ο Ζακ Σιράκ) που, όπως ο Μακρόν, έκαναν δυο θητείες στο Ελιζέ. Με μία θεμελιώδη διαφορά ωστόσο. Οι Μιτεράν και Σιράκ γνώριζαν ότι όφειλαν, θέλοντας και μη, να ορίσουν πρωθυπουργό και να δώσουν την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον επικεφαλής του κόμματος που προηγουμένως είχε κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές και είχε αποκτήσει την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Σήμερα όμως η πρώτη σε κοινοβουλευτική δύναμη συμπαράταξη στη Γαλλία είναι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο των κομμάτων της Αριστεράς, το οποίο δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, ούτε προς το παρόν έχει κοινής αποδοχής αρχηγό.
Όσο για την νέα Εθνοσυνέλευση εμφανίζεται να έχει τέσσερις βασικούς πολιτικούς σχηματισμούς, εντός των οποίων όμως λειτουργούν ετερόκλητες συχνά συνιστώσες. Αναλυτικότερα και με βάση τα τελικά αποτελέσματα το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της αριστεράς εξέλεξε 182 βουλευτές, η προεδρική παράταξη του Μακρόν 168 βουλευτές, ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν 143 βουλευτές και οι Ρεπουμπλικάνοι 68 βουλευτές. Σε αυτούς θα πρέπει να προστεθούν 14 ανεξάρτητοι βουλευτές προσκείμενοι στην δεξιά, 13 προσκείμενοι στην αριστερά, 6 κεντρώοι και 5 βουλευτές περιφερειακών συμφερόντων. Σε ό,τι αφορά το Λαϊκό Μέτωπο της αριστεράς, η Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν έχει 75 βουλευτές, το Σοσιαλιστικό κόμμα 65 βουλευτές, οι Οικολόγοι 33 βουλευτές και το Κομμουνιστικό Κόμμα 9 βουλευτές. Στην κυβερνώσα παράταξη, το κόμμα του Μακρόν «Αναγέννηση» διαθέτει 99 βουλευτές, ενώ οι δύο κεντροδεξιές συνιστώσες του έχουν 59 βουλευτές.
Αν, όπως συνέβη στην προηγούμενη Εθνοσυνέλευση, όλες οι ανωτέρω πολιτικές οντότητες αποφασίσουν να έχουν και ξεχωριστές κοινοβουλευτικές ομάδες, τότε η μεγαλύτερη σε αριθμό βουλευτών πολιτική ομάδα της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης θα είναι ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν με 126 βουλευτές, που όμως είναι και το μόνο κόμμα που χωρίς αμφιβολία θα βρίσκεται για τα επόμενα τρία χρόνια στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτού όλοι οι άλλοι πολιτικοί χώροι της Γαλλίας βρίσκονται σε φάση διαβουλεύσεων.
Στον χώρο της αριστεράς καταβάλλονται προσπάθειες να βρεθεί ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής που θα προταθεί για πρωθυπουργός στον πρόεδρο Μακρόν. Ωστόσο δεν είναι ακόμα σαφές αν αυτό το πρόσωπο θα πρέπει να προέρχεται από την πρώτη σε βουλευτές συνιστώσα του Νέου Λαϊκού Μετώπου, την Ανυπότακτη Γαλλία, ή αν η κοινοβουλευτική ομάδα του Λαϊκού Μετώπου θα πρέπει κατά πλειοψηφία να αποφασίσει.
Στο μεταξύ βεβαίως ο τελών υπό παραίτηση πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ θα εξακολουθήσει να χειρίζεται τους υπηρεσιακούς φακέλους, ενώ το Παρίσι ετοιμάζεται σε λίγες μέρες να υποδεχτεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια θα κινηθεί τις επόμενες ημέρες ο Εμάνουελ Μακρόν επιδιώκοντας τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης με την οποία θα μπορεί ο ίδιος να συνεργαστεί και που θα διαθέτει αυτοδυναμία. Ταυτόχρονα όμως γνωρίζει ότι το γαλλικό Σύνταγμα προσφέρει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας εξαιρετικά μεγάλες εξουσίες, τις οποίες άλλωστε ο ίδιος ο Μακρόν αξιοποίησε, κυβερνώντας τα τελευταία δύο χρόνια και αλλάζοντας δυο πρωθυπουργούς χωρίς να έχει τον απόλυτο έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης.
Ανακούφιση και προβληματισμός
Πάντως, πολλοί από τους συμμάχους της Γαλλίας αναστέναξαν με ανακούφιση που αποφεύχθηκαν τα χειρότερα, καθώς η ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν απέτυχε να κερδίσει τις πρόωρες εκλογές της Κυριακής, αλλά σημείωσαν ότι ένας ακατάστατος συνασπισμός από ένα κοινοβούλιο χωρίς ψήφο θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει πονοκεφάλους για την Ευρώπη.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας, ειδικότερα, φοβούνταν ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Λεπέν θα μπορούσε να είναι ήπια απέναντι στη Μόσχα και να μειώσει τη στρατιωτική βοήθεια στην οποία στηρίζεται το Κίεβο μετά τη ρωσική εισβολή του 2022, αν και το κόμμα της δήλωσε πρόσφατα ότι η Ρωσία αποτελεί απειλή.
Η ήττα του Εθνικού Συναγερμού σηματοδοτεί τουλάχιστον μια προσωρινή υποχώρηση απέναντι σε ένα ακροδεξιό κύμα στην Ευρώπη, αλλά θα μπορούσε να προαναγγείλει μια περίοδο αστάθειας με μια νέα κυβέρνηση σε μια δύσκολη «συμβίωση» με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
«Στο Παρίσι ενθουσιασμός, στη Μόσχα απογοήτευση, στο Κίεβο ανακούφιση. Αρκετά για να είμαστε ευτυχισμένοι στη Βαρσοβία», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ στο X.
Αρκετές πρώτες αντιδράσεις από το εξωτερικό έδειχναν χαρά που αποσοβήθηκε η άμεση απειλή μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης.
«Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν», δήλωσε ο Νιλς Σμιντ, ο εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στη Γερμανία, όπου η ακροδεξιά έχει επίσης αυξήσει τη δημοτικότητά της κατά τη διάρκεια μιας κρίσης κόστους ζωής.
«Ο πρόεδρος έχει αποδυναμωθεί πολιτικά, ακόμη και αν διατηρεί κεντρικό ρόλο ενόψει της ασαφούς κατάστασης της πλειοψηφίας. Ο σχηματισμός κυβέρνησης θα είναι περίπλοκος», δήλωσε ο Σμιντ στον Funke.
Το κόμμα του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ συνεχάρη το Νέο Λαϊκό Μέτωπο για τη νίκη που «εμποδίζει την ακροδεξιά να φτάσει στην κυβέρνηση».
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, δήλωσε ότι ο γαλλικός λαός «ύψωσε τείχος ενάντια στην ακροδεξιά, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία και περιφρουρεί τις διαχρονικές αρχές της Γαλλικής Δημοκρατίας: Ελευθερία, Ισότητα και Αδελφοσύνη».
Ο αριστερός φλογερός πρόεδρος της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο, συνεχάρη επίσης τους Γάλλους που κράτησαν μακριά τη Λεπέν.
«Υπάρχουν μάχες που διαρκούν μόλις λίγες ημέρες, αλλά (οι οποίες) καθορίζουν τη μοίρα της ανθρωπότητας. Η Γαλλία πέρασε μια από αυτές», είπε.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, έκανε λόγο για «τεράστια ανακούφιση», αλλά πρόσθεσε: «το τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη σε καθημερινή βάση μένει ωστόσο να φανεί».
- BBC: Οι 20 καλύτερες ταινίες του 2024
- Μητσοτάκης: Δεν εφησυχάζουμε ούτε μέσα στις γιορτές – Η ευθύνη δεν πάει διακοπές
- Reuters/ Το 2024 με τρεις λέξεις: Πληθωρισμός, εκλογές, πόλεμος
- ΔΕΠΑ Εμπορίας: Στρατηγικός Παίκτης στην Ενεργειακή Μετάβαση
- Γεωλόγοι και Ιστορικοί συμπράττουν στο Ημερολόγιο του IMMA για το 2025