Ας δούμε τα νούμερα…
Γράφει ο Δημήτρης Τσίρκας*
1. Σε βουλευτές, το Λαϊκό Μέτωπο ήρθε πρώτο με 184, η συμμαχία του Μακρόν, δεύτερη, με 166 και τρίτος ο Εθνικός Συναγερμός (Λεπέν) με τους συμμάχους του, με 143.
2. Σε ψήφους, ωστόσο, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, ο Εθνικός Συναγερμός (32,05%) και οι σύμμαχοί του, Ένωση της Άκρας Δεξιάς (5%), ήρθαν πρώτοι με 37% – πάνω από 10,1 εκατ. ψήφους. Αύξησαν, μάλιστα, το ποσοστό τους κατά 4 μονάδες σε σχέση με τον πρώτο γύρο. Αυτό μεταφράζεται, όχι μόνο σε πολλούς περισσότερους βουλευτές από όσους είχαν, αλλά και σε πολύ μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.
3. Το Λαϊκό Μέτωπο, αντίθετα, ήρθε δεύτερο σε ψήφους, με περίπου 7 εκατομμύρια, χάνοντας περίπου δύο εκατομμύρια, σε σχέση με τον πρώτο γύρο, αλλά αυτές οι απώλειες οφείλονται μάλλον στην τακτική ψήφο, στην απόσυρση των υποψηφίων του από δεκάδες περιφέρειες όπου ήταν τρίτοι, υπέρ των υποψηφίων του Μακρόν.
4. Αλλά έτσι λειτουργεί το εκλογικό σύστημα στη χώρα. Στη Βρετανία, οι Εργατικοί, με το 33% των ψήφων, πήραν το 65% των εδρών. Στη Γαλλία η Λεπέν και οι σύμμαχοί της, με 37% των ψήφων, πήραν το 25% των εδρών.
5. Γιατί έχασε η Λεπέν; Γιατί επαναλήφθηκε ξανά το περιβόητο cordon sanitaire, η υγειονομική ζώνη που το ρεπουμπλικανικό πολιτικό σύστημα υψώνει απέναντι στους Λεπέν, από το 2002. Χθες το Λαϊκό Μέτωπο συνεργάστηκε με τον Μακρόν και κράτησαν τον Εθνικό Συναγερμό στην τρίτη θέση. Το ΛΜ απέσυρε περίπου 132 υποψηφίους από τον δεύτερο γύρο, ο Μακρόν 83.
6. Ενδέχεται ωστόσο, αυτή να είναι η τελευταία φορά που δουλεύει. Η Λεπέν πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην πηγή και ας μην έχει πιει νερό ακόμα. Πλέον το κόμμα της είναι το μεγαλύτερο στη Γαλλία (σε ψήφους), το πιο λαϊκό και αντιπροσωπευτικό, και από χθες, μπορεί να ισχυρίζεται ότι είναι η μοναδική αντιπολίτευση απέναντι στην «ανίερη» συμμαχία Μακρόν – Αριστεράς.
7. Βέβαια, είναι μια άκρα δεξιά με πολύ νερό στο κρασί της, σε όλα τα μέτωπα – και στο οικονομικό και στην εξωτερική πολιτική όπου εκτός από φανατικά υποστηρικτές του Ισραήλ (οι άλλοτε αντισημίτες), δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τη στήριξη στην Ουκρανία, αλλά χωρίς την αποστολή στρατευμάτων, όπως θέλει ο Μακρόν. Ο δε αντιευρωπαϊσμός έχει πάει περίπατο (ιδίως μετά το Brexit), ενώ ακόμα και στο μεταναστευτικό έχει λειάνει αρκετά τις θέσεις της.
8. Η σύγχρονη Άκρα Δεξιά, δεν είναι φασισμός, ούτε μεταφασισμός, όπως τη θέλουν διάφορες ιμπρεσιονιστικές αναλύσεις. Ούτε τάγματα εφόδου διαθέτει, ούτε πρόγραμμα ρήξης με την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ήδη κυβερνά ή συγκυβερνά σε 7 ευρωπαϊκές χώρες, εδώ και αρκετά χρόνια. Ο ορίζοντάς της δεν είναι το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας, του 1933, αλλά η Μελόνι του 2024, που κυβερνά σε ανοιχτή συνεννόηση με τον Ντράγκι και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
9. Όλα βέβαια θα εξαρτηθούν από το τι κυβέρνηση θα προκύψει: αν θα είναι κυβέρνηση μειοψηφίας του Μακρόν με τους ρεπουμπλικάνους και άλλους δεξιούς, αν θα είναι κυβέρνηση τεχνοκρατών ή αν ο Μακρόν θα καταφέρει να διασπάσει το Λαϊκό Μέτωπο, συγκυβερνώντας με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους.
10. Προσθέστε στα παραπάνω και την επισφαλή οικονομική θέση της Γαλλίας, με έλλειμμα 5,5%, χρέος άνω του 110% του ΑΕΠ και φθίνουσα ανταγωνιστικότητα, οπότε τα περιθώρια για άσκηση επεκτατικής (φιλολαϊκής) πολιτικής είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
11. Ήδη η Κομισιόν έχει ξεκινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος σε βάρος της χώρας, που σημαίνει, ότι αν το Λαϊκό Μέτωπο σχηματίσει κυβέρνηση, η πιθανότητα να κάνει πράξη τα 179 δισ. ευρώ επιπλέον δημόσιες δαπάνες που περιλαμβάνει το πρόγραμμά του, είναι μικρότερη από το να παντρευτώ εγώ τη Σκάρλετ Γιόχανσον.
12. Στο εσωτερικό του Λαϊκού Μετώπου, μπορεί η Ανυπότακτη Γαλλία να παραμένει πρώτη δύναμη, το Σοσιαλιστικό Κόμμα ωστόσο μείωσε την απόσταση σε μόλις 9 βουλευτές, ενώ ενισχυμένοι είναι και οι Πράσινοι. Επιπλέον, όλοι οι υπόλοιποι δεν θέλουν ούτε να βλέπουν τον Μελανσόν και έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο να είναι αυτός ο υποψήφιος πρωθυπουργός.
13. Το Λαϊκό Μέτωπο είναι μια ετερόκλητη συμμαχία που στήθηκε βιαστικά λίγο πριν τις εκλογές, μπροστά στον κίνδυνο της άκρας δεξιάς. Ούτε το πρόγραμμα έχει, ούτε τη συνοχή για να κυβερνήσει ως αριστερά, πόσο μάλλον ριζοσπαστική. Τα κόμματα που το συναπαρτίζουν έχουν τεράστιες διαφορές τόσο στην οικονομική, όσο και στην εξωτερική πολιτική. Για αυτό και ανά πάσα στιγμή μπορεί να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.
14. Αυτά είναι τα δεδομένα και ας βγάλει η κάθε μία τα συμπεράσματά της αν το χθεσινό αποτέλεσμα συνιστά αναγέννηση της Αριστεράς, ήττα του φασισμού ή ό,τι άλλο.
15. Τα τελευταία χρόνια, άλλωστε, η Αριστερά έχει συσσωρεύσει ουκ ολίγες μεγαλειώδεις εκλογικές επιτυχίες (ΣΥΡΙΖΑ – Podemos Venceremos), οι οποίες όμως κατέληξαν μνημειώδεις πατάτες σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής. Τέτοιες μέρες πριν 9 χρόνια κοιμηθήκαμε χορεύοντας συρτάκι στο Σύνταγμα για το ηρωικό ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, αλλά ξυπνήσαμε με τρίτο μνημόνιο…
16. Και όχι, αυτό δεν οφείλεται σε προδοσίες ή άλλα τέτοια επικολυρικά. Δυστυχώς τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα. Το σύστημα, παρά τη φαινομενική αστάθειά του, καταφέρνει να αναπαράγει με αξιοσημείωτη σταθερότητα, μόνο μία κυβερνώσα πολιτική παράταξη – το ακραίο κέντρο. Πότε στην καθαρή, τη μακρονική εκδοχή της, άλλοτε με αριστερές πινελιές (Εργατικοί), πότε με δεξιές (Μητσοτάκης), τελευταία και με ακροδεξιές (Μελόνι, Βίλντερς κλπ.).
16. Αλλά αυτή είναι η «μαγεία», ο φετιχισμός του εκλογικού παιχνιδιού: δημιουργεί την ψευδαίσθηση της αλλαγής επιτρέποντας στους ανθρώπους να κάνουν μεγάλες ψυχικές και λιμπιντικές επενδύσεις σε, εν τέλει, πολύ μικρές διαφορές. Προσπάθησε, ξανά, απότυχε ξανά, απότυχε καλύτερα.
15. Άρα, τι κάνουμε, να γίνουμε όλοι κυνικοί; Αν δεν έχετε ήδη γίνει, να μη γίνετε. Les non-dupes errent – αυτοί που δεν εξαπατώνται σφάλλουν (περισσότερο), έλεγε ο μεγάλος δάσκαλος (Λακάν), όχι τυχαία Γάλλος.
16. Το φετίχ, η ιδεολογία, δεν είναι ψευδής συνείδηση, είναι η (φαντασιακή) σχέση των ανθρώπων με τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξής τους. Μόνο μέσα από την αλλαγή αυτών των συνθηκών μπορεί να αλλάξει και η ιδεολογία. Την (ιδεολογική) φαντασίωση μπορούμε να την υπερβούμε αν τη διασχίσουμε, όχι αν την «ξεσκεπάσουμε», ούτε αν την καταγγείλουμε.
17. Άσε που, τόσο οι αιθεροβάμονες, όσο και οι κυνικοί στο ίδιο καζάνι βράζουμε – του χαμένου. Αλλά μια στο τόσο – είτε από κάποια αποκοτιά της ιστορίας, είτε από ένα άλμα της τίγρης – ο χαμένος τα παίρνει όλα…