ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ «Πως κάνετε έτσι; Καλοκαίρι είναι, ζέστη κάνει. Πρώτη φορά είναι; Το 1977 είχαμε φτάσει στους 48 βαθμούς. Μην ακούτε αυτούς που θέλουν να μας τρομάξουν με τους κόκκινους χάρτες και τα παραμύθια για την κλιματική κρίση. Εμείς τη δεκαετία του ’80 κάναμε διακοπές με 45άρια με ανεμιστήρες και χωρίς κλιματιστικά».
Θα τους έχετε ακούσει ή διαβάσει στα κοινωνικά δίκτυα. Είναι οι περίφημοι «αρνητές», αυτοί που ενώ η χώρα θα “βράζει” για πάνω από ένα 10ήμερο με θερμοκρασίες έως 43 βαθμούς κάνοντας πλέον αφόρητες τις καθημερινές μας λειτουργίες, σου λένε πως όλο αυτό είναι φυσιολογικό και πως οι επιστήμονες υπερβάλλουν γιατί «είναι βαλτοί από κάποια συμφέροντα». Πολλοί (όχι όλοι) από αυτούς υπήρξαν και «αρνητές» της πανδημίας και των εμβολίων ενώ κάποιοι είναι επίσης «αρνητές» της τεχνητής νοημοσύνης και γενικά των τεχνολογιών. Ας μην επεκταθούμε όμως σε αυτά κι ας μιλήσουμε για εκείνους που αρνούνται την κλιματική αλλαγή.
Τι είναι αυτό που σε κάνει «αρνητή»; Αν αφήσουμε απ’ έξω εκείνους που έχουν την έμφυτη τάση να βλέπουν παντού «συνομωσίες» και «σχέδια σκοτεινών κύκλων» οι κυριότερες αιτίες είναι η άγνοια, η ημιμάθεια, η αδυναμία να διαβάσουν και να κατανοήσουν σχετικά απλούς στατιστικούς πίνακες και επιστημονικά δεδομένα έστω και εκλαϊκευμένα. Κι εδώ είναι τεράστια η ευθύνη του εκπαιδευτικού μας συστήματος αλλά και ο αποσπασματικός ή εντυπωσιοθηρικός τρόπος που όλα αυτά περουσιάζονται από τα ΜΜΕ.
Αυτό όμως είναι μέρος της εξήγησης. Εκείνο που κάνει κάποιους με σώας τα φρένας να αρνούνται την προβληματική πραγματικότητα που ζούμε είναι η ασάφεια των προτεινόμενων λύσεων από εκείνους που έχουν την ευθύνη να τις δώσουν, τις κυβερνήσεις και τους υπερεθνικούς οργανισμούς. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την ενεργειακή ή πράσινη μετάβαση η οποία έχει καταλήξει σε φιάσκο. Ενδεικτική περίπτωση είναι η περίφημη απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα με τις μονάδες εξόρυξης και παραγωγής να κλείνουν μέσα σε μία νύχτα και μετά να ανοίγουν και πάλι κακήν κακώς. Μία ακόμη, πολύ επίκαιρη μάλιστα, είναι η ιδέα του να δημιουργηθεί το “χρηματιστήριο ενέργειας” το οποίο εκτόξευσε τις τιμές του ρεύματος επειδή -όπως μας είπε χθες η κυβέρνηση- είχε απρόσμενο καύσωνα στην… Ουκρανία και προβληματική διασύνδεση Ουγγαρίας-Αυστρίας. Ακούγοντας αυτές τις “εξηγήσεις” πως να μην αμφισβητήσεις όλα τα καμπανάκια κινδύνου, όσο δυνατά κι αν χτυπούν;
Εδώ και χρόνια ακούμε για τις τεράστιες επενδύσεις σε ΑΠΕ που θα έλυναν το ενεργειακό πρόβλημα ιδιαίτερα σε χώρες με μεγάλη σε διάρκεια ηλιοφάνεια και ανέμους, όπως η χώρα μας, για να μάθεις μία ωραία ημέρα πως αυτές δεν έχουν ουσιαστικά δεν έχουν αντίκρυσμα αν δεν αλλάξει ολόκληρη η εγκατεστημένη υποδομή αποθήκευσης και διανομής του ρεύματος. Πράγμα που δεν έχει γίνει σε καμιά χώρα του κόσμου. Και αφού μιλάμε για υποδομές, η κλιματική αλλαγή επιβάλλει την αλλαγή όχι μόνο των ενεργειακών αλλά εκείνων που αφορούν τις μεταφορές, την υδροδότηση, την υγεία, τις βιομηχανίες, τα πάντα.
Μόλις χθες οι New York Times έγραφαν για τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στους αμερικανικούς σιδηροδρόμους, τα τελευταία χρόνια, εξ’ αιτίας του καύσωνα, των πλημμυρών. των δασικών πυρκαγιών και άλλων φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική κρίση ή επιτείνονται από αυτήν.
Ας φανταστούμε τι γίνεται σε άλλες λιγότερο αναπτυγμένες χώρες από τις ΗΠΑ ή ας ρίξουμε μια ματιά στους δικούς μας σιδηροδρόμους, αυτοκινητοδρόμους, γεφύρια, λιμάνια και αεροδρόμια κι ας αισθανθούμε το δέος που προκαλεί το κόστος αντικατάστασής τους πριν καταρρεύσουν.
Την ίδια στιγμή υιοθετούνται αυθαίρετα νέες τεχνολογίες όπως τα αμφίβολης αποτελεσματικότητας εργοστάσια απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα ή οι τεράστιες δεξαμενές LNG όπως αυτές που είχαμε στα σκαριά ωστε να γίνει η Ελλάδα “ενεργειακός κόμβος” και που τελικά ναυάγησαν διότι η ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο έχει πλέον καταρρεύσει. Κι ακόμη, από τη μία προωθούνται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα των οποίων η κατασκευή έχει τεράστιο ενεργειακό κόστος ενώ συγχρόνως γίνονται επενδύσεις σε υδρογόνο για τα βαρέα οχήματα αναπτύσσοντας συγχρόνως δυο εντελώς ανταγωνιστικές τεχνολογίες.
Μήπως να πούμε για τους κλιματικούς φόρους συστήματα εκπομπών (ETS) που δεν αποτρέπουν την κατασκευή νέων εργοστασίων που καίνει υδρογονάνθρακες;
Πως με όλα αυτά να πείσεις για την κλιματική αλλαγή και για την ανάγκη αντιμετώπισής της; Πώς έχεις την απαίτηση να δεχτεί ο καταναλωτής την αύξηση της τιμής του ρεύματος λέγοντας ότι αυτή οφείλεται στον ουκρανικό καύσωνα;
Με την “άρνηση” της κλιματικής κρίσης συμβαίνει ο,τι ακριβός έχει συμβεί με την ακροδεξιά. Γιγαντώνεται από τις πολιτικές εκείνων που είναι ανίκανοι να αντιμετωπίσουν και να επιλύσουν τα πραγματικά προβλήματα χώνοντας το κεφάλι τους στην άμμο.