Αν υπάρχει ένα πράγμα που επιμένουν οι εκάστοτε διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων είναι ότι η πολιτική δεν έχει θέση στη μεγαλύτερη αθλητική εκδήλωση του πλανήτη, που διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η ιστορία τους διαψεύδει οικτρά.
Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική, όπως καταδεικνύει μια ιστορική αναδρομή που επιχείρησε το Politico. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν πάντοτε πολιτική χροιά και πάντοτε θα έχουν. Μόνο να θυμηθούμε τον Αδόλφο Χίτλερ ή στις μέρες μας τους Αγώνες σε Ρωσία και Κίνα.
Την αρχή της μη ανάμειξης της πολιτικής επικαλέστηκε και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) ενόψει των Θερινών Αγώνων στο Παρίσι ανακοινώνοντας ότι αθλητές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία θα μπορούσαν να αγωνιστούν, παρά τη συμμετοχή των χωρών τους στην εισβολή στην Ουκρανία, με την προϋπόθεση, πέρα από τα αγωνιστικά κριτήρια, να συμμετάσχουν ως «ουδέτεροι» και όχι υπό τη σημαία των χωρών τους και να μην έχουν υποστηρίξει ενεργά τις μάχες στην Ουκρανία. Σε αντίθεση όμως δεν πήρε κανένα μέτρο για το Ισραήλ, παρά τις εκκλήσεις από πολλές χώρες, για το συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα.
Τυπικά, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι και παρουσιάζονται ως η μεγαλύτερη γιορτή του αθλητισμού. Όμως κάτω από την επιφάνεια, ήδη από την αρχαιότητα οι αγώνες έδιναν την ευκαιρία στις πόλεις-κράτη της Αρχαίας Ελλάδας να τους χρησιμοποιούν για πολιτικούς ελιγμούς και οικοδόμηση συμμαχιών.
Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες – που διεξήχθησαν για πρώτη φορά, καθόλου τυχαία, στην Ελλάδα – μπορεί να φιλοδοξούσαν να βασιστούν στις ευγενέστερες πολιτικές αρχές και την προώθηση της διεθνούς καλής θέλησης, όμως γρήγορα παρεισφρήσαν τα δηλητήρια των εθνικισμών, της προπαγάνδας, ακόμη και η τρομοκρατία.
Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι ασφαλώς οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την αθλητική εκδήλωση προς όφελος των ναζιστικών θεωριών περί φυλετικής υπεροχής, αν και είδε το όνειρό του να μετατρέπεται σε εφιάλτη, όταν τελικά ένας μαύρος Αμερικάνος, ο Τζέσι Όουενς, κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια.
Οι Αγώνες του 1972 έγιναν ο στόχος της παλαιστινιακής τρομοκρατικής ομάδας του Μαύρου Σεπτέμβρη, η οποία οργάνωσε μια βίαιη ομηρεία στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου, σκοτώνοντας 11 Ισραηλινούς και έναν Γερμανό αστυνομικό.
Οι επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Μόντρεαλ έγιναν χωρίς τη συμμετοχή 29 χωρών, οι οποίες κήρυξαν μποϊκοτάζ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την περιοδεία της ομάδας ράγκμπι της Νέας Ζηλανδίας στη Νότια Αφρική, παρά το απαρτχάιντ.
Τα μποϊκοτάζ της εποχής του Ψυχρού Πολέμου κυριάρχησαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες που ακολούθησαν το 1980 και το 1984 στη Μόσχα και το Λος Άντζελες, αντίστοιχα, καθώς τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες στην πρώτη περίπτωση, όσο και η ΕΣΣΔ στη δεύτερη, δεν έστειλαν τους αθλητές τους στο αγωνιστικό ραντεβού.
Πιο πρόσφατα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κινέζος Σι Τζινπίνγκ χρησιμοποίησαν και αυτοί τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να νομιμοποιήσουν και να μυθοποιήσουν τα καθεστώτα τους.
Και στο Παρίσι; Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Γαλλία έχουν ήδη επισκιαστεί από την πολιτική αναταραχή που προκάλεσε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές μόλις τον περασμένο μήνα, ενώ και άλλα διεθνή πολιτικά θέματα είναι πολύ πιθανό να αναδειχθούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όπως οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα.
Επιστολή «αποκαλύπτει» σχέσεις του Πιέρ Ντε Κουμπερτέν με το Γ` Ράιχ
Μία επιστολή του Πιέρ Ντε Κουμπερτέν -ο οποίος μαζί με τον Δημήτριο Βικέλα εμπνεύσθηκαν και διοργάνωσαν τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896- προς τον Αδόλφο Χίτλερ το 1937 εμπεριέχεται σ’ ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το Μάιο (17/5) στην Γαλλία, πιστοποιώντας σύμφωνα με τον συγγραφέα του έργου, ότι «υπήρχαν πολλές σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών».
Η εν λόγω επιστολή προέρχεται από τα αρχεία του Γ` Ράιχ και βρέθηκε στα χέρια του Γερμανού ιστορικού, Χανς Γιόακιμ Τέϊχλερ.
«Είναι ένας ερευνητής που επανεξέτασε ολόκληρη την Ιστορία του αθλητισμού στη Γερμανία τον 20ο αιώνα. Βρήκε αυτό το γράμμα που αποδεικνύει ότι, σε αντίθεση με ό,τι λέει η οικογένεια του Κουμπερτέν και η ΔΟΕ [Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή], υπήρχε καλή σχέση μεταξύ των δύο ανδρών», εξήγησε ο δημοσιογράφος, Εϊμερίκ Μαντού στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων.
Με ημερομηνία 17 Μαρτίου 1937, ο Κουμπερτέν στην επιστολή του, ευχαριστεί το γερμανικό καθεστώς για την συμβολή του στο «ιωβηλαίο έτος», δηλαδή στα 50 χρόνια της δράσης του για την προώθηση του αθλητισμού.
Οι ιστορικοί βρήκαν ίχνη πληρωμών από τη ναζιστική Γερμανία σε ένα ταμείο δωρεάς που ίδρυσε ο Κουμπερτέν για να συνεχίσει το έργο του, ενώ το Γ` Ράιχ ετοιμαζόταν να ιδρύσει ένα «Διεθνές Ολυμπιακό Ινστιτούτο» στο Βερολίνο.
Σημειώνεται, ότι ο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ήταν 73 ετών την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου το 1936, δεν παρέστη στην κορυφαία διοργάνωση.
«Δεν ξέρουμε γιατί οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου είναι, ωστόσο, η κορυφή αυτού που ήθελε να κάνει», σημειώνει ο συγγραφέας αυτής της κριτικής βιογραφίας.
Κατά την Τελετή Εναρξης και μη έχοντας τον Γάλλο παράγοντα στο στάδιο, οι διοργανωτές μετέδωσαν ένα μήνυμα με την φωνή του από τα μεγάφωνα.
Ο Κουμπερτέν παραμένει γνωστός και για τις πολύ συντηρητικές του απόψεις, καθώς αρνήθηκε την επαγγελματικοποίηση του αθλητισμού, καθώς και την συμμετοχή των γυναικών, πιστεύοντας στην «ανώτερη ουσία της λευκής φυλής».
«Δεν νομίζω ότι υποστήριξε τη ναζιστική ιδεολογία της εξάλειψης των εχθρών της Αριας φυλής», υπογραμμίζει ο Μαντού και επισημαίνει: «Αλλά μεταξύ του οράματός του και του Γ` Ράιχ, βρίσκουμε κοινά σημεία, σχετικά με την επιθυμία να αναζωογονηθεί ένα έθνος μέσω του αθλητισμού».
Αξίζει τέλος να σημειωθεί, ότι Πιέρ Ντε Κουμπερτέν, ο οποίος θα αποκτήσει θέση στο μουσείο Grévin στο Παρίσι τον ερχόμενο Ιούλιο, τονίζεται επίσης ελάχιστα στην ανακοίνωση των διοργανωτών των Ολυμπιακών Αγώνων, που θα διεξαχθούν (26 Ιουλίου-11 Αυγούστου) στην γαλλική πρωτεύουσα.
Πηγή: Politico, ΑΠΕ, Liberation