Έλλη Πετρίδη Την περασμένη Τρίτη σε ισραηλινή επιδρομή στη Βηρυτό «εξοντώθηκε» ο ανώτερος διοικητής της φιλοϊρανικής οργάνωσης Χεζμπολάχ, Φουάντ Σουκρ, κάτι που η οργάνωση επιβεβαίωσε με καθυστέρηση 24 ωρών. Την επόμενη ημέρα δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, με το Ισραήλ να μην επιβεβαιώνει οποιαδήποτε ανάμειξη και το Ιράν να απειλεί με «σκληρή τιμωρία».
Συν τοις άλλοις την Πέμπτη εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού δήλωσε ότι ο επικεφαλής του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, που θεωρείται «αρχιτέκτονας» της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, εξοντώθηκε σε επιδρομή στη Γάζα τον περασμένο μήνα.
Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανακοίνωσε την Παρασκευή την ανάπτυξη επιπλέον δυνάμεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου σπεύδουν πολεμικά πλοία και μαχητικά αεροσκάφη, μετά τις απειλές από το Ιράν και τις προσκείμενες σε αυτό Χαμάς και Χεζμπολάχ.
Οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν τεθεί σε αυξημένη επιφυλακή μετά τις απειλές του Ιράν ότι θα εκδικηθεί για την προ ημερών δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, καθώς μαίνεται ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας.
Ανάλογα μέτρα είχαν ληφθεί επίσης στις αρχές Απριλίου, πριν από την επίθεση με πυραύλους και drones που εξαπέλυσε το Ιράν στις 13/4 εναντίον του Ισραήλ. Αυτήν τη φορά όμως, σε ενδεχόμενη συνδυασμένη επίθεση της Χεζμπολάχ από τον Λίβανο, η αποστολή των αμερικανικών δυνάμεων να αναχαιτίσουν πυραύλους και drones θα είναι ακόμη πιο δύσκολη δεδομένου του μεγάλου οπλοστασίου της φιλοϊρανικής οργάνωσης και της γειτνίασης με το Ισραήλ.
«Σοβαρές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή» βλέπει η Κέλυ Πετίγιο, ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ECFR) με αρμοδιότητα για τη Μέση Ανατολή. Όπως λέει η ίδια στην DW «είναι νωρίς για να προβλέψει κανείς με ακρίβεια τις αντιδράσεις, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι γίνονται ακόμη πιο δημοφιλείς στον αραβικό κόσμο η Χαμάς και η Χεζμπολάχ». Επιπλέον δε, «δολοφονώντας τον Χανίγια, το Ισραήλ εξουδετέρωσε μία πολιτική ηγεσία που εκπροσωπούσε την πλέον μετριοπαθή πτέρυγα εντός της Χαμάς και είχε επωμιστεί κομβικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός» με συνεχή διαμεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ. «Αυτό σημαίνει», εκτιμά η Πετίγιο, «ότι οι Παλαιστίνιοι θα στηρίξουν ακόμη περισσότερο τον στρατιωτικό βραχίονα της Χαμάς, ο οποίος θα μπορεί πλέον να ισχυρίζεται: Ορίστε, ο Χανίγια επέμενε σε διπλωματική λύση και βλέπετε ποιο ήταν το αποτέλεσμα…»
Το Ιράν δήλωσε το Σάββατο ότι ο σύμμαχός του, η Χεζμπολάχ, αναμένεται να πλήξει το Ισραήλ σε «βάθος» και να «μην περιοριστεί σε στρατιωτικούς στόχους», ως απάντηση στη δολοφονία του στρατιωτικού διοικητή της λιβανέζικης ισλαμιστικής οργάνωσης, του Φουάντ Σουκρ, την Τρίτη κοντά τη Βηρυτό.
Μετά το πλήγμα αυτό, «αναμένουμε ότι η Χεζμπολάχ θα επιλέξει περισσότερους στόχους και (θα πλήξει) σε βάθος (το Ισραήλ)», δήλωσε σήμερα η αντιπροσωπεία του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Irna.
«Η Χεζμπολάχ και το (ισραηλινό) καθεστώς τηρούσαν ορισμένες γραμμές που η επίθεση (το βράδυ της Τρίτης) ξεπέρασε», δήλωσε η ιρανική αντιπροσωπεία. Πλέον, η λιβανέζικη οργάνωση «δεν θα περιορίσει την απάντησή της σε στρατιωτικούς στόχους», πρόσθεσε.
Η κρατική τηλεόραση του Ιράν προβάλει στρατιωτικά βίντεο, ενώ το μήνυμα που στέλνεται είναι πως τις επόμενες ώρες ο κόσμος θα γίνει μάρτυρας σημαντικών εξελίξεων. Το δε υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν καλεί όσους ζουν στο Ισραήλ να το εγκαταλείψουν.
Την 13η Απριλίου, το Ισραήλ είχε ανακοινώσει ότι κατέρριψε σχεδόν 300 drones και πυραύλους με τη βοήθεια των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων του.
Ισραηλινό αεροπορικό χτύπημα σε όχημα στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθεί σήμερα ένας διοικητής της Χαμάς, όπως μετέδωσαν μέσα ενημέρωσης της Χαμάς, ενώ το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA μετέδωσε ότι σκοτώθηκαν τέσσερις ακόμα άνθρωποι.
Δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα η ταυτότητα των υπολοίπων, σύμφωνα με το WAFA.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε αεροπορικό χτύπημα κατά πυρήνα μαχητών γύρω από την πόλη Τούλκαρεμ της Δυτικής Όχθης. Μέσα ενημέρωσης της Χαμάς ανέφεραν ότι χτυπήθηκε όχημα που μετέφερε μαχητές και σκοτώθηκε ένας από τους διοικητές των ταξιαρχιών της στην Τούλκαρεμ.
Αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις;
Επιπλέον, ιδιαίτερα η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια αναμένεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, όπως εκείνη που πρόσφατα ανέλαβε η Κίνα, δρομολογώντας έναν συμβιβασμό μεταξύ 14 διαφορετικών παλαιστινιακών παρατάξεων, περιλαμβανομένων της Φατάχ και της Χαμάς. Όπως λέει στην DW ο Σάιμον Βόλφγκανγκ Φουξ, επίκουρος καθηγητής στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο τηςΙερουσαλήμ, «εκφράζονται φόβοι ότι όλες οι προσπάθειες που έχουν γίνει προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων- οι οποίες μάλιστα υποτίθεται ότι απέφεραν καρπούς τον τελευταίο καιρό- αναβάλλονται τώρα για το απώτερο μέλλον. Η Χαμάς δεν μπορεί να επιστρέψει σε μία κατάσταση business as usual».
Το ίδιο ισχύει όμως και για την Χεζμπολάχ στον Λίβανο. «Μετά τη δολοφονία του Φουάντ Σουκρ η οργάνωση δέχεται τεράστια πίεση να προβεί σε αντίποινα» λέει η Κέλυ Πετίγιο. Επιπλέον δε, επισημαίνει η Αμερικανίδα αναλύτρια, «ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ότι η Χεζμπολάχ αναμένεται να επανεξετάσει τις δυνατότητες ανάμειξης στη Μέση Ανατολή, υπέρ της Χαμάς», ενώ μέχρι τώρα δήλωνε ότι θα τερμάτιζε τις επιθέσεις σε περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία με το Ισραήλ, η οποία θα προβλέπει εύλογα ανταλλάγματα.
«Ταπείνωση για το Ιράν»
Αναλυτές προειδοποιούν ότι δεν αποκλείεται πλέον ακόμη και μία απευθείας επίθεση της Χεζμπολάχ στο Τελ Αβίβ. Σχετικές απειλές είχε ήδη εκτοξεύσει στο παρελθόν ο ηγέτης της οργάνωσης, σεΐχης Νασράλα, για την περίπτωση που οι Ισραηλινοί θα προχωρούσαν σε επίθεση στη Βηρυτό, κάτι που όντως συνέβη τις τελευταίες ημέρες.
Μία ακόμη μεταβλητή είναι ο ρόλος του Ιράν, το οποίο μέχρι σήμερα ούτως ή άλλως στήριζε τη δράση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο ή της Χαμάς στη Γάζα. «Η στοχευμένη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια μέσα στην Τεχεράνη και μάλιστα σε μία στιγμή που συμπίπτει με την ορκωμοσία του νέου προέδρου της χώρας, συνιστά μία ταπείνωση για το ίδιο το Ιράν», επισημαίνει ο Σάιμον Βόλφγκανγκ Φουξ. «Είναι ωσάν να θέλει το Ισραήλ να αποδείξει ότι είναι σε θέση να χτυπήσει και εκτός συνόρων, ενώ το Ιράν δεν μπορεί να προστατεύσει ούτε καν τους προσκεκλημένους του σε μία τόσο σημαντική τελετή».
Ποια είναι η πιθανή μέρα της επίθεσης
Την ιερή μέρα Tisha B’Av φέρεται ότι σκοπεύει το Ιράν να εξαπολύσει επίθεση κατά του Ισραήλ. Αυτό προκύπτει από πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες, σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ, που επικαλούνται ρεπορτάζ του Sky News Arabia.
Οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες, εκτιμούν ότι η επίθεση του Ιράν, ως αντίποινα για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, θα ξεκινήσει την ιερή μέρα των Εβραίων. Ξεκινά στις 12 Αυγούστου και ολοκληρώνεται στις 13 Αυγούστου.
Όπως μετέδωσε το Sky News Arabia, οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες έχουν αποδείξεις για τα σχέδια του Ιράν. Σύμφωνα με το σχέδιο, το Ιράν θα επιτεθεί σε συνεργασία με τη Χεζμπολάχ, από το έδαφος του Λιβάνου.
Ήδη στην κηδεία του Χανίγια, στην Ντόχα του Κατάρ, οι απειλές εναντίον του Ισραήλ κορυφώθηκαν, με τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Νασράλα, να απειλεί ευθέως με καταστροφή το Ισραήλ, ενώ και ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αλί Χαμεϊνί, στο ίδιο μήκος κύματος, να υπόσχεται αντίδραση και αντίποινα.
Πιθανοί στόχοι μίας ενδεχόμενης επίθεσης
Χάιφα
Η μεγαλύτερη πόλη στο βόρειο Ισραήλ και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, με πληθυσμό σχεδόν 300.000 κατοίκων – και άλλοι τόσοι στην μητροπολιτική περιοχή, αποτλεί πιθανό στόχο της ενδεχώμενης επίθεσης.
Έχει μεγάλο Πανεπιστήμιο, είναι σημαντικό λιμάνι και, κυρίως παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας.
Εκεί βρίσκεται ένα από τα παλαιότερα και μεγαλύτερα πάρκα υψηλής τεχνολογίας στη χώρα, πολλές βαριές βιομηχανίες, διυλιστήρια και χημικές βιομηχανίες.
Τελ Αβίβ
Η πρωτεύουσα του Ισραήλ, με 460.000 κατοίκους και με ακόμα 3.850.000 κατοίκους στη μητροπολιτική περιοχή, είναι επίσης πιθανός στόχος.
Αποτελεί έδρα της κυβέρνησης και παγκόσμιο οικονομικό κέντρο, πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό και κέντρο μεγάλων πανεπιστημίων.
Δεδομένου ότι οι περισσότερες Δυτικές χώρες – πλην των ΗΠΑ – δε θεωρούν πρωτεύουσα του Ισραήλ την Ιερουσαλήμ, έχουν στο Τελ Αβίβ τις πρεσβείες τους.
Ήταν και μεταξύ των βασικών στόχων της προηγούμενης επίθεσης του Ιράν με 300 πυραύλους και ντρόουν και χρειάστηκε μία διεθνής συμμαχία – με επικεφαλής τις ΗΠΑ – για να την αποκρούσει
Τοποθεσία εβραϊκών συμφερόντων
Μία Ισραηλινή πρεσβεία στο εξωτερικό, ένα μουσείο του Ολοκαυτώματος, ένα εστιατόριο και οτιδήποτε θα μπορούσε να επιφέρει πλήγμα στην εικόνα και το κύρος του Ισραήλ, αποτελέι επίσης κάποιο πιθανό στόχο.
Ενδεχόμενο χτύπημα θα μπορούσε να επηρεάσει τις Ιρανο-αμερικανικές σχέσεις σε μία στιγμή που ο νέος Πρόεδρος της χώρας εξελέγη με μία πολύ πιο μετριοπαθή προσέγγιση στην Ουάσιγκτον και σύνθημα για περισσότερο διάλογο με τις ΗΠΑ.
Ενδεικτικά της ανησυχίας, τα δημοσιεύματα σε αμερικανικά ΜΜΕ ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν σκέφτεται να αυξήσει τις αμυντικές της δυνάμεις στη Μέση Ανατολή εν αναμονή αντιποίνων του Ιράν – θα μπορούσε η Τεχεράνη να χτυπήσει και αμερικανικούς στόχους.
Χθες ο Νετανιάχου είπε ότι, «οι επόμενες μέρες θα είναι πολύ δύσκολες», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα αντίποινα ίσως να μην περιοριστούν σε μία απλή επίθεση ή ακόμα χειρότερα ότι το Τελ Αβίβ θα απαντήσει ξανά.
Η ειρωνεία είναι ότι αυτή τη στιγμή ολόκληρη η Δύση, περιμένει από το Ιράν και τους Άραβες συμμάχους του να δείξουν αυτοσυγκράτηση.
Σπεύδουν στα σούπερ μάρκετ στο Ισραήλ
Το Ισραήλ κάλεσε τους πολίτες του να είναι σε επαγρύπνηση και τους προτρέπει να ακολουθήσουν τις οδηγίες που τους έχουν δοθεί σε περίπτωση επίθεσης, μετά και τις απειλές της κυβέρνησης της Τεχεράνης.
Οι πολίτες σπεύδουν σε σούπερ μάρκετ για να προμηθευτούν τα απαραίτητα, όπως μετέδωσε το CNN. Οι πωλήσεις των βασικών αγαθών καταγράφουν άνοδο. Μάλιστα, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ «Victory» του Ισραήλ ανέφερε ότι οι πωλήσεις ορισμένων προϊόντων αυξήθηκαν κατά 30%, σε σύγκριση με αντίστοιχες χρονικές περιόδους.
Οι πολίτες αγοράζουν κυρίως κονσέρβες, δημητριακά, ζυμαρικά, χαρτί υγείας, κατεψυγμένο κρέας, εμφιαλωμένο νερό και μωρομάντηλα. «Συνιστάται στους κατοίκους να καθαρίσουν και να προετοιμάσουν τα καταφύγια τους», αναφέρουν μεταξύ άλλων οι οδηγίες που έχουν δοθεί, όπως επίσης και να προμηθευτούν αρκετό νερό και τρόφιμα για τρεις ημέρες αλλά και να αγοράσουν, εκτός από φάρμακα, φακούς και μπαταρίες.
Οι ισραηλινές αρχές έχουν προειδοποιήσει τους κατοίκους ότι μπορεί να βυθιστούν στο σκοτάδι για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Οι κάτοικοι θα πρέπει να είναι έτοιμοι για διακοπές ρεύματος που μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες. Θα πρέπει επίσης να είναι έτοιμοι να μείνουν σε καταφύγια βομβών για μεγάλο χρονικό διάστημα», αναφέρουν οι οδηγίες των δημοτικών αρχών της Ιερουσαλήμ.
Πηγές: ΑΠΕ, SkyNews, ΕΡΤ, DW