NewsEdit Ένα διαφορετικό post-mortem για την μεγάλη πυρκαγιά στην Αττική από τον δημοσιογράφο Αντώνη Παπαγιαννίδη:
Να καταθέσουμε μιαν αμαρτωλή σκέψη, ακόμη περισσότερο μιαν αμαρτωλή διατύπωση: η τελευταία ευκαιρία να αντιμετωπισθεί – ή μάλλον να επιχειρηθεί να αντιμετωπισθεί – η τραγική αυτή υπόθεση των πυρκαγιών ανά την Ελλάδα, ήδη φέτος σε απόσταση δέκα λεπτών από το κέντρο της Αθήνας με αυτοκίνητο (το καλοκαίρι…), χάθηκε/σπαταλήθηκε σε εκείνες τις τρομερές ημέρες ζόφου και φρίκης, με την εκατόμβη ανθρώπινων ζωών στην πυρκαγιά στο Μάτι, το 2018. Μετά ακριβώς απ’ εκείνη την συγκλονιστική εμπειρία, θα μπορούσε να είχε επιχειρηθεί από τον πολιτικό κόσμο ΚΑΙ από την κοινωνία των πολιτών (και από το μηντιακό συνάφι μας, σημειωτέον) να χτιστεί μια συναίνεση – όχι «για λύση», αλλά πάντως για γνήσια προτεραιοποίηση της προσπάθειας αντιμετώπισης των πυρκαγιών.
Ναι μεν είχε προηγηθεί η αντίστοιχη ανθρώπινη τραγωδία του Αυγούστου (2007) στην Ηλεία, τότε. Με τον «στρατηγό άνεμο» του Βύρωνα Πολύδωρα και με την εκτόνωση της οργής με τα διαβόητα πεντοχίλιαρα αποζημιώσεων για τις υλικές καταστροφές, που – απεδείχθη – «δούλεψαν». Όμως το σοκ του Ματιού ήταν κάτι το ασύγκριτο.
Τότε όμως, η μεν Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απεδείχθη κατώτερη των περιστάσεων με την προσπάθεια επικοινωνιακής διαχείρισης (που της έσκασε στο πρόσωπο) και με την αδιανόητη εκείνη εικόνα του Πάνου Καμμένου/των ΑΝΕΛ να … καταγγείλει τους νεκρούς και τους επιζώντες για πολεοδομικές παραβάσεις (αυτό κι αν λειτούργησε ως παράγων πολιτικής εξάχνωσης στην συνέχεια). από την δε τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση και νυν Κυβέρνηση, δεν βράδυνε να επιλεγεί η αξιοποίηση της φρίκης και του μετρήματος των νεκρών προκειμένου να βαρύνει το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
Και, νάμαστε ειλικρινείς, πολιτικά εκείνη η επιλογή ανταμείφθηκε: το Μάτι στοίχειωσε τον ΣΥΡΙΖΑ. [Εδώ, «ένα βήμα πίσω» που θάλεγε και η Ρένα Δούρου, η οποία τότε έχασε την ευκαιρία μιας παραίτησης συγκλονισμού – και πιθανόν συνολικά την πολιτική διαδρομή της. Δεν μπορούμε να το αποδείξουμε, αλλά τις πρώτες ώρες/ημέρες ο τότε αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης είχε την εισήγηση – και την εζύγιασε – να κινηθεί προς μια κατεύθυνση έκκλησης για συναίνεση. Εκτίμησε ότι ο λαβωμένος ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ανταποκρινόταν; Είδε την ευκαιρία να χτίσει πάνω σ’ εκείνο τον ζόφο και την φρίκη πρόσθετο πολιτικό κεφάλαιο; Αυτό δεν θα απαντηθεί – ποτέ. Πάντως, ex post, η επιλογή της αναζήτησης ενόχων και της επίσεισης του άγους των 104 χαμένων ζωών, του «απέδωσε» πολιτικά].
Και πάντως ζήσαμε το απόλυτο μηντιακό αντανακλαστικό του ανεβάσματος της φρίκης, των εικόνων που δεν ήταν δυνατόν να φύγουν από τον νου, σε μια προσέγγιση «Τις πταίει;» Μια προσέγγιση αναζήτησης και τιμωρίας ενόχων. Κι αυτό είναι που κέρδισε. Εκτοπίζοντας κάθε ενδεχόμενη αναζήτηση τρόπων συστράτευσης εναντίον εκείνου που – το βλέπουμε τώρα, το είδαμε και πέρσι – επερχόταν. Ποια μελέτη Γκολντάμερ και ποιες οργανωτικές προτάσεις για Διαχείριση των Δασικών Πυρκαγιών; Εδώ σεβαστός Ακαδημαϊκός, όπως ο Κώστας Συνολάκης, μας πληροφόρησε ότι το Μάτι θα μπορούσε να είχε εκκενωθεί σε 45 λεπτά!. Κάθε συζήτηση, κάθε αναζήτηση συναινετικής προσέγγισης όχι απλώς περιττή, αλλά από αποκρουστέα…
* * *
Κι έτσι φθάνουμε στο σήμερα. Σε μια πελώρια πυρκαγιά, χωρίς ανθρώπινα θύματα πλην της άτυχης εργαζόμενης σε βιοτεχνία.
Ωραία λοιπόν: νομοθετήθηκε η υποχρέωση να καθαρίζουν οι άνθρωποι τα οικόπεδα των σπιτιών τους από ξερά, να απομακρύνουν δέντρα και (οι πιο υπευθυνοποιημένοι: να πετσοκόβουν) τα κλαριά δέντρων, ιδίως πεύκων, με τις δρακόντιες επαπειλούμενες κυρώσεις – η ατομική ευθύνη στην πρώτη γραμμή! Επισημάνθηκε βέβαια ότι πολλά ξερά βρέθηκαν στους δρόμους, οπότε μόνο με το κράξιμο των δημοτών αξιώθηκαν οι Δήμοι – καλά! κάποιοι Δήμοι… – και έθεσαν σε κίνηση μηχανισμούς συλλογής από δημοτικά συνεργεία.
Έγιναν και σχεδιασμοί έκτακτης ανάγκης· πάντως δημοσιοποιήθηκαν οι εν λόγω σχεδιασμοί, δεν θάταν ευγενικό να φαντασθεί κανείς ότι ήταν μόνον επικοινωνιακό τα «φέτος, είμαστε πιο προετοιμασμένοι παρά ποτέ» που ακούστηκαν. Ξελαρυγγιάστηκε ο Βασίλης Κικίλιας – ο οποίος διεσώθη μετά την περσινή δέσμη πυρκαγιών στην Ρόδο, στον Έβρο/Δαδιά (αυτά «κείνται μακράν», κάηκαν βέβαια 20 άνθρωποι στα σύνορα, αλλ’ ήταν … μετανάστες), στην Μαγνησία (έκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών, απομάκρυνση F-16 με τρέηλερ από νέα Αγχίαλο), σε μέρη Αττικής και Βοιωτίας, οπότε πρέπει να αισθανόταν ο ίδιος ευτυχής που δεν χρεώθηκε ο,τιδήποτε, ενώ πχ. ο Νότης Μηταράκης ετέθη πανηγυρικώς εκποδών – να φωνάζει και να προειδοποιεί για τις ακραίες απειλές της φετεινής επιβαρυμένης κλιματικά χρονιάς. Ξεσκονίστηκε επιμελώς κι έγινε πιο εύστοχο το «112» ώστε έπαψε να είναι μια ηχητική διατάραξη στο περίπου και μια πρόσθετη εκδοχή του δόγματος της ατομικής ευθύνης στην λογική του «Τρεχάτε Χριστιανοί!», κι έδινε στοχευμένες κατευθύνσεις στους αλαφιασμένους κατοίκους περιαστικών περιοχών και του κυρίως αστικού ιστού της Αττικής να εγκαταλείπουν. Μαζικά: καμιά Κυβέρνηση δεν θα άντεχε πλέον ανθρώπινα θύματα.
Και ναι, υπήρξαν τεχνικές βελτιώσεις – όχι ασήμαντες: και drones έχουν αναπτυχθεί για έγκαιρη προειδοποίηση/παρακολούθηση, και διάνοιξη δασικών δρόμων υπήρξε (στιγμές-στιγμές, και παρά την αντίθετη αντίληψη της ευρύτερης κοινής γνώμης, η βίαιη χωροθέτηση πάρκων ανεμογεννητριών «βοήθησε» σ’ αυτό) και – το κυριότερο – περιπολίες πυροσβεστικών αεροσκαφών ΜΕ φορτίο είχαν μεθοδευθεί. Αυτήν την φορά, στο ξεκίνημα της φωτιάς στον Βαρνάβα, η πρώτη ρίψη νερού φαίνεται να έγινε μετά από λίγα λεπτά.
Δεν ήρκεσε!
Οσο για την οργανωτική δομή επιτελικού χαρακτήρα, με το ΕΣΚΕΔΙΚ – τι είναι αυτό; είναι το Εθνική Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων, που ΔΕΝ αποτελεί σκηνικό για φωτογράφιση των αρμοδίων και για δηλώσεις: βλέπετε, ακόμη και μετά την απομάκρυνση Γκρήνμπεργκ έχει μείνει το δίδαγμα, «μακριά από την εικόνα στις στιγμές πόνου και οδύνης!» – αλλά φέρνει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στο ίδιο μέρος και αποτρέπει την διάχυση ευθυνών. Το σχήμα λειτουργεί, λειτούργησε.
Και πάλι όμως: δεν ήρκεσε!
Και μείναμε με τις αυτονόητες αναφορές στην Κλιματική Αλλαγή που έγινε πλέον Κλιματική Κρίση και με τις οιμωγές για την Αττική που στερήθηκε (πάλι) μια σημαντική έκταση πρασίνου, σε λίγα μόλις χιλιόμετρα από την Πλατεία Συντάγματος: η φωτο- με την Βουλή, με διώροφο πούλμαν τουριστών μπροστά, και με βαρύ νέφος πυρκαγιάς στο φόντο, ήταν η πλήρη αποτύπωση της Ελλάδας/Αθήνας του 2024…
* * *
Για να καταλήξουμε εκεί που ξεκινήσαμε. Μόνο -ΜΟΝΟ – με την επίτευξη μιας ευρύτερης συναίνεσης, έστω και πάνω στις στάχτες, θα μπορούσε να προσεγγισθεί η πελώρια προσπάθεια που θα είναι εφεξής αναγκαία για τις πυρκαγιές. Με τις οποίες θα ζήσουμε/θα ζούμε εφεξής.
Το να προστίθενται οικονομικοί και τεχνικοί πόροι, για παράδειγμα, το να περάσουν σ’ αυτήν την κατεξοχήν περιοχή βιωσιμότητας πολύ-πολύ περισσότεροι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης (και Ανθεκτικότητας…), αλλά και να απορροφώνται αληθινά και να γίνονται έργα και παρεμβάσεις, αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα: απορροφήσεις μεταξύ 1%και 2% είναι εδώ αδιανόητες.
Το άνοιγμα αντιπυρικών ζωνών – για την επόμενη πυρκαγιά – προτεραιότητα: κι ας «κοστίζει» σε δέντρα.
Το να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια αποφάσεων στους υπευθύνους επί του πεδίου, αντί για την τροφοδότηση του ΕΣΚΕΔΙΚ με data, έχει την δική του σημασία: όμως οι άνθρωποι που βρίσκονται στο μέτωπο πρέπει να γνωρίζουν με ασφάλεια ότι ακόμη κι αν κάνουν λάθη, ευγνώμονες θα τους είμαστε (άρα, να μην χρειάζονται κάλυψη)!
Οι εθελοντές – οι οποίες τα τελευταία χρόνια πήγαν πίσω – αναγκαίο να τιμηθούν… όχι την επόμενη μέρα. και απαραίτητο να είναι προκαταβολικά συντονισμένοι με τους πυροσβέστες, στα πλαίσια ομάδων γειτονιάς (μην χαμογελάτε, εδώ!). Το ίδιο, ακόμη περισσότερο ισχύει προκειμένου περί των εκατοντάδων χωριών που βρίσκονται κοντά σε δασικές περιοχές και όπου δυο-τρία αγροτικά και κάποιες αντλίες μπορεί να κάνουν θαύματα, αλλά χωρίς οργάνωση σαφώς λιγότερα.
Και ούτω καθεξής.
Συν, κάποια σοβαρότητα και ενσυναίσθηση από τα μηντιακά κέντρα: κατανοητή η ανάγκη ανάδειξης της εικόνας και η κραυγή, αλλά τραυματίζει άμα ξεφεύγει.
Συν – και εδώ το μονοπάτι τελειώνει… – το πολιτικό σύστημα, να ξεπεράσει το σφιχταγκάλιασμά του με την εχθροπάθεια, να ανακαλύψει την συναίνεση. Ως προϋποθεση ενδυνάμωσης. Όμως την γνήσια συναίνεση, όχι την επίπλαστη/τυπική.
Γίνονται όλα αυτά; Μάλλον όχι.
Τότε… τι τα λέμε; Γιατί όταν ΔΕΝ γίνονται, είδαμε ΤΙ γίνεται.
[Αναδημοσίευση από το www.economia.gr]