NewsEdit «Μερικές πυρκαγιές είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να σταματήσουν αμέσως όταν έχεις ένα τόσο δυνατό αέρα, δεν πρόκειται να σταματήσει. Αλλά θα μπορούσε να σταματήσει σε 24 ώρες; Δεν το ξέρουμε» ανέφερε ο ακαδημαϊκός, Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, αναλύοντας την πυρκαγιά που ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και έφτασε στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας.
Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο, εξήγησε πως για να εξάγει κανείς συμπέρασμα ως προς το κατά πόσο με κάποιο άλλο τρόπο διαχείρισης θα μπορούσε να είχε περιοριστεί ο χρόνος εξάπλωσης της πυρκαγιάς, θα πρέπει να το κάνει βασιζόμενος σε μοντέλα.
«Η πρότασή μου που είναι πάντα στην Πυροσβεστική, είναι να μην χάνεται καμία πυρκαγιά. Με ποια έννοια. Πάντα μετά να γίνεται μοντελοποίηση ώστε να μαθαίνει η Πυροσβεστική τι ακριβώς θα μπορούσε να είχε κάνει διαφορετικά. Μπορεί να βγάλουν σαν συμπέρασμα ότι ήταν το πιο η πιο καλή διαχείριση αλλά αυτό πρέπει να προκύψει από διάφορα σενάρια. Πάντως, σε σύγκριση με την πυρκαγιά του 2009 φαίνεται ότι καήκανε τουλάχιστον τα μισά, η μισή έκταση και η πυρκαγιά του 2009 έκαιγε για τέσσερις μέρες. Άρα, η πυρκαγιά του 2009 είχε ξεκινήσει από το Γραμματικό, είχε αντίστοιχες συνθήκες, προφανώς σε σχέση με το 2009 η διαχείριση ήταν καλύτερη. Ήταν η καλύτερη από όλες που μπορούσε να γίνει; Αυτό το πράγμα πρέπει να μας το δείξουν τα μοντέλα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το γεγονός ότι η πυρκαγιά έφτασε στον αστικό ιστό είναι ένα τεράστιο θέμα, σύμφωνα με τον κ. Συνολάκη.
«Αυτό το οποίο φάνηκε και φάνηκε πολύ καλά από τις δορυφορικές φωτογραφίες, είναι αυτές οι κηλιδώσεις που γίνονται, είναι όταν ξεφεύγουν κυρίως κουκουνάρια και προχωρούν πιο μπροστά, μπορεί δηλαδή να πεταχτούν σε δυνατό αέρα ακόμα και εκατό μέτρα μπροστά και ξεκινάνε μία καινούργια πυρκαγιά. Δηλαδή δεν είναι όλο το μέτωπο της πυρκαγιάς που προχωρεί, αλλά με τις κηλιδώσεις προχωρεί, μπαίνει μέσα στον αστικό ιστό. Αυτές, μέσα στον αστικό ιστό, οι κηλιδώσεις είναι πάρα πολύ απρόβλεπτες, για αυτό και δυστυχώς, είναι πολύ σκληρό αυτό το μέτρο, σε περιοχές που συνορεύουν με περιαστικά δάση, πρέπει να υπάρχει μια ρυθμιστική ζώνη τουλάχιστον 50 – 100 μέτρων στο οποίο να μην υπάρχουν ούτε σπίτια ούτε δέντρα. Μπορεί να υπάρχει εκεί πέρα άλλου είδους βλάστηση, αλλά αυτό το πράγμα, όπως το βλέπουμε στην πράξη στην Ελλάδα, δεν δουλεύει. Γιατί αυτό που έγινε δυστυχώς σε αυτή την πυρκαγιά, η εξέλιξή της μέσα στα Βριλήσσια ήταν όχι μόνο πολύ δύσκολο να ελεγχθεί, αλλά ήταν και απρόβλεπτη» προσέθεσε.
Με δεδομένο ότι η πυρκαγιά εντοπίστηκε πάρα πολύ γρήγορα και πως πέντε λεπτά αργότερα έγινε η πρώτη ρίψη από εναέριο μέσο και η εξέλιξη ήταν αυτή που είχαμε, σύμφωνα με τον κ. Συνολάκη προκύπτουν τα εξής δύο συμπεράσματα.
«Το ένα συμπέρασμα είναι πόσο σημαντικές είναι οι εκκενώσεις. Γιατί ακόμα και σε αυτή την περίπτωση που εντοπίζεται η πυρκαγιά τόσο γρήγορα, η πυρκαγιά ουσιαστικά καίει ανεξέλεγκτη για αρκετές ώρες, μέχρι να μπορέσει να επιβραδυνθεί σε ένα βαθμό από τα πυροσβεστικά μέσα. Από κει και πέρα δεν είναι δυνατόν κοιτάζοντας μπροστά και βλέποντας πόσο πιο έντονα θα είναι τα καιρικά φαινόμενα στο μέλλον, η ξηρασία, να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις πυρκαγιές σε 10-20 χρόνια με αυτά τα πολύ μικρά παράθυρα αντιμετώπισης και με τι επιτυχία θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις πυρκαγιές. Γι’ αυτό πρέπει να κοιτάξουμε το άλλο κομμάτι που είναι η πρόληψη. Και εκεί είναι που νομίζω ότι μας χρειάζεται ένας εθνικός διάλογος. Ξεκινώντας από αυτό που είπα πριν, με αυτή τη ρυθμιστική ζώνη γύρω από τις περιοχές που συνορεύουν με δάση. Είναι μια δύσκολη απόφαση. Ποιος θα την πάρει, διότι δεν θα υπάρχει εκεί καμία απολύτως κατασκευή αλλά δεν θα υπάρχουν και δέντρα. Θα υπάρχει κάποιου είδους άλλου είδους βλάστηση, η οποία να μην είναι θάμνοι, η οποία να μην καίγεται. Άλλες αποφάσεις που πρέπει να παρθούν πολύ δύσκολες, το λέω γιατί γνωρίζω τι γίνεται στην Καλιφόρνια από πλευράς του κράτους. Την πρώτη φορά που καίγεται το σπίτι σας, προφανώς θα πάρετε μια κρατική αποζημίωση, προφανώς θα σας βοηθήσει πάρα πολύ η πολιτεία να το ξαναφτιάξει. Αν όμως εσείς στο ίδιο σημείο δεν έχετε πάρει τα μέτρα σας, ξανακαεί το σπίτι πρέπει πάλι να σας βοηθήσει η πολιτεία;» τόνισε ο κ. Συνολάκης.
Επιπλέον, επισήμανε ακόμα έναν σημαντικό παράγοντα στην εξάπλωση της πυρκαγιάς και τον περιορισμό των καταστροφών.
«Σε πυρκαγιές που κινούνται πάρα πολύ γρήγορα σαν και αυτή την πυρκαγιά στο Μάουι ή την πυρκαγιά στο Μάτι ή αυτή η πυρκαγιά που κινήθηκε πάρα πάρα πολύ γρήγορα, τότε ακριβώς χρειάζεται να μπορέσει να διατηρηθεί το σπίτι περίπου δύο ώρες να μην καεί γιατί ουσιαστικά η μεγάλη θερμοκρασία θα προχωρήσει και θα φύγει γιατί το μέτωπο της πυρκαγιάς κινείται. Υπάρχει δηλαδή η τεχνολογία που θα μπορούσε κανείς τα σπίτια να τα κάνει πολύ πιο ανθεκτικά. Προσέχουμε όλοι οι άνθρωποι το εσωτερικό του σπιτιού, κανένας δεν κοιτάζει να δει πόσο αντιπυρικά είναι, πόσο προστατευμένα είναι τα κουφώματα, η στέγη, οι τοίχοι, ακόμα και οι μπογιές αν αντέχουν, τι είδους κουρτίνες υπάρχουν, όλα αυτά τα πράγματα μπορεί κανείς να τα κάνει πολύ πιο ανθεκτικά» εξήγησε ο κ. Συνολάκης.
Ένα άλλο κομμάτι, τόνισε, που πρέπει να εξεταστεί και είναι εξίσου ταμπού στην Ελλάδα, είναι κατά πόσον τα δίκτυα διανομής ρεύματος της ΔΕΔΔΗΕ προξενούν πυρκαγιές.
«Είναι γνωστό αυτό σε όλο τον κόσμο, για εμάς είναι ταμπού, ότι σε έναν δυνατό αέρα τα καλώδια μπορεί να προξενήσουν σπίθες γιατί ουσιαστικά ακουμπάει το ένα το άλλο ή μπορεί ένας μετασχηματιστής στον δυνατό αέρα να μετακινηθεί λίγο, ένα καλώδιο να έχει σπίθες και να προξενήσει μία πυρκαγιά. Στις περισσότερες περιοχές, όλες αυτές οι εγκαταστάσεις είναι πάρα πάρα πολύ παλιές. Θέλει. Θέλει πάρα πολλά χρήματα για να συντηρηθούν. Αν συντηρηθούν τι πρέπει να γίνει. Πρέπει να τα θάψουμε τα καλώδια; Αυτή είναι μια μεγάλη απόφαση, αλλά νομίζω ότι πρέπει σιγά σιγά να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Σε περιοχές που υπάρχουν περιαστικά δάση, που υπάρχει πάρα πολύ μεγάλος κίνδυνος να ξεφύγει μια πυρκαγιά, πρέπει αυτό να το δούμε. Η άλλη λύση είναι αυτή που ακολουθείται στην Αμερική. Σε περίπτωση που έχεις πάρα πολύ δυνατή πυρκαγιά ή πολύ δυνατό αέρα, η πυρκαγιά μπορεί να μην έχει αρχίσει, σταματούν την ηλεκτροδότηση. Είναι πάρα πολύ σκληρό μέτρο, γιατί φυσικά μετά χρειάζεται να σκεφτείς τι θα κάνεις με τα νοσοκομεία, τι θα κάνεις με ανθρώπους που έχουν ανάγκη, που έχουν μηχανήματα στο σπίτι τους, που χρειάζονται για να παραμείνουν ζωντανοί. Αλλά πρέπει κάτι να γίνει. Αυτό στην Ελλάδα μέχρι στιγμής ήταν ταμπού. Θεωρούσαμε πάντα ότι πρέπει να υπάρχει ένας εμπρηστής και σε πολλές φορές υπάρχει. Βάλτε ό,τι νούμερο θέλετε, 50%, το 75%. Αλλά το θέμα είναι ότι υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός πυρκαγιών, στην Αμερική εκτιμάται ότι είναι πάνω από το 50% που ξεκινούν από τις σπίθες που κάνουν τα δίκτυα της ΔΕΗ. Αυτό στην Ελλάδα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε γιατί είναι το θέμα ποιος θα το πληρώσει. Θα το πληρώσουν οι καταναλωτές, θα το πληρώσει η ΔΕΗ, θα το πληρώσει το κράτος; Ποιος θα το πληρώσει; Αλλά δεν μπορούμε να προχωρούμε τις επόμενες δεκαετίες, να έχουμε καινούργια δίκτυα και αυτό το θέμα να μην το αντιμετωπίσουμε γιατί είναι πολύ σημαντικό και θα το βρούμε μπροστά μας» επισήμανε ο κ. Συνολάκης.
Μάλιστα, ανέφερε χαρακτηριστικά, πως στην πυρκαγιά στη Χαβάη πριν από έναν χρόνο ακριβώς, ο αντίστοιχος πάροχος της ΔΕΗ ουσιαστικά πλήρωσε αποζημίωση 4 δισεκατομμυρίων για την πυρκαγιά, καθώς θεωρήθηκε υπεύθυνος για την έναρξή της. Στην Καλιφόρνια αντίστοιχα, η μεγάλη εταιρεία ηλεκτροδότησης στη βόρεια Καλιφόρνια ουσιαστικά χρεοκόπησε με μια μεγάλη πυρκαγιά το 2018, γιατί θεωρήθηκε υπεύθυνη, προσέθεσε ο κ. Συνολάκης, ενώ είπε καταλήγοντας «στην Ελλάδα, αυτό δεν το αγγίζουμε καθόλου, αλλά μέχρι στιγμής ό,τι κάναμε το κάναμε, κοιτάζοντας μπροστά, πρέπει αυτό το πράγμα να το δούμε».