NewsEdit Το Νόμπελ Χημείας 2024 απονεμήθηκε στον David Baker «για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών» και στους Demis Hassabis και John M. Jumper «για την πρόβλεψη της πρωτεϊνικής δομής».
Ο Demis Hassabis και ο John Jumper έχουν χρησιμοποιήσει με επιτυχία την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των γνωστών πρωτεϊνών. Ο David Baker έχει μάθει πώς να κυριαρχεί στα δομικά στοιχεία της ζωής και να δημιουργεί εντελώς νέες πρωτεΐνες.
Οι τρεις αυτοί επιστήμονες, ο καθένας από διαφορετικό πεδίο, συνδέονται κυρίως με τη σύγχρονη βιολογία, την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και την υπολογιστική προσέγγιση στην επίλυση βιολογικών προβλημάτων. Ας δούμε ποιοι είναι και τι έχουν καταφέρει:
1. David Baker
Ο David Baker είναι Αμερικανός βιοχημικός, γνωστός για το έργο του στη βιοπληροφορική και τη βιολογική μηχανική. Είναι επικεφαλής του Ινστιτούτου Σχεδιασμού Πρωτεϊνών (IPD) στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και έχει αναπτύξει την πλατφόρμα Rosetta, η οποία επιτρέπει στους ερευνητές να σχεδιάζουν νέες πρωτεΐνες από το μηδέν. Η πλατφόρμα Rosetta και το έργο του Baker έχουν συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της αναδίπλωσης πρωτεϊνών (protein folding), ενός από τα μεγαλύτερα βιολογικά μυστήρια.
Ο Baker κέρδισε διεθνή αναγνώριση για τη συμβολή του στη σχεδίαση πρωτεϊνών, που έχουν δυνητικές εφαρμογές στη θεραπευτική, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων και των φαρμάκων για διάφορες ασθένειες. Η συμβολή του στην ανάπτυξη των πρωτεϊνών με συγκεκριμένες δομές είναι σημαντική για την κατανόηση των μηχανισμών των ασθενειών και για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων.
2. Ντέμης Χασάμπης (Demis Hassabis)
Ο Ντέμης Χασάμπης είναι ένας Έλληνο-Βρετανός επιστήμονας υπολογιστών και γνωσιακός νευροεπιστήμονας, και ένας από τους ιδρυτές της DeepMind, μίας από τις πιο σημαντικές εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο. Η DeepMind έγινε γνωστή για την ανάπτυξη του AlphaGo, ενός συστήματος AI που νίκησε παγκόσμιους πρωταθλητές στο αρχαίο κινέζικο παιχνίδι Go, και του AlphaFold, ενός εργαλείου που προβλέπει με ακρίβεια τη δομή των πρωτεϊνών.
Το AlphaFold, το οποίο ανέπτυξε η ομάδα του Χασάμπη σε συνεργασία με τον John Jumper, αποτελεί μια τεράστια πρόοδο για τη βιολογία, καθώς έλυσε ένα πρόβλημα που απασχολούσε τους επιστήμονες για δεκαετίες: την πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής των πρωτεϊνών από την αλληλουχία των αμινοξέων τους. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη φαρμάκων και τη θεραπεία ασθενειών.
3. John Jumper
Ο John Jumper είναι βασικός ερευνητής στην DeepMind και υπήρξε επικεφαλής του προγράμματος AlphaFold. Το AlphaFold έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών, διότι επιτρέπει στους ερευνητές να προβλέπουν τη δομή των πρωτεϊνών με ακρίβεια, επιλύοντας έτσι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα στη βιολογία.
Η πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών είναι κρίσιμη, καθώς οι πρωτεΐνες εκτελούν ζωτικές λειτουργίες στα κύτταρα όλων των ζωντανών οργανισμών. Οι επιτυχίες του Jumper στην ανάπτυξη του AlphaFold, σε συνεργασία με τον Demis Hassabis, επέτρεψαν στη βιοϊατρική κοινότητα να κατανοήσει καλύτερα την αναδίπλωση πρωτεϊνών και να ανοίξουν νέες δυνατότητες για την ανακάλυψη φαρμάκων.
Οι τρεις τους έχουν συμβάλει καθοριστικά στην πρόοδο της επιστήμης των πρωτεϊνών, της τεχνητής νοημοσύνης και της βιολογίας, με εφαρμογές που επηρεάζουν άμεσα την υγεία και τη θεραπεία ασθενειών.